Yr Hwiangerddi | Page 5

yn codi 'i goesau,

A dweyd fod dwr yn oer.
LXXXV. TRI.
Tri graienyn, tri maen melin,
Tair llong ar for, tri mor, tri mynydd;

A'r tri aderyn a'r traed arian,
Yn tiwnio ymysg y twyni man.
LXXXVI. WEDI DIGIO.
Mae fy nghariad wedi digio,
Nis gwn yn wir pa beth ddaeth iddo;

Pan ddaw'r gwibed bach a chywion,
Gyrraf gyw i godi ei galon.
LXXXVII. CARN FADRYN.
Mi af oddiyma i ben Carn Fadryn,
Er mwyn cael gweled eglwys
Nefyn;
O ddeutu hon mae'r plant yn chware,
Lle dymunwn fy mod
inne.
LXXXVIII. SIGLO'R CRYD.
Siglo'r cryd a'm troed wrth bobi,
Siglo'r cryd a'm troed wrth olchi;

Siglo'r cryd ymhob hysywaeth,
Siglo'r cryd sy raid i famaeth.
LXXXIX. Y LLEUAD.
Mae nhw'n dwedyd yn Llanrhaiad,
Mai rhyw deiliwr wnaeth y lleuad;

A'r rheswm am fod goleu drwyddo,
Ei fod heb orffen cael ei
bwytho.
LXL. COES UN DDEL. {39}
Coes un ddel, ac hosan ddu,
Fel a'r fel, fel a'r fu;
Fel a'r fu, fel a'r fel,

Ac hosan ddu coes un ddel.
LXLI. Y BRYN A'R AFON.
Y Bryn,--"Igam Ogam, ble'r ei di?"
Yr Afon,--"Moel dy ben, nis

gwaeth i ti."
Y Bryn,--"Mi dyf gwallt ar fy mhen i
Cyn unioni'th arrau ceimion di."
LXLII. DECHREU CANU.
Pan es i gynta i garu,
O gwmpas tri o'r gloch,
Mi gurais wrth y ffenestr,
Lle'r oedd yr hogen goch.
LXLIII. SIGLO.
Tri pheth sy'n hawdd eu siglo,--
Llong ar for pan fydd hi'n nofio,

Llidiart newydd ar glawdd helyg,
A march dan gyfrwy merch
fonheddig.
LXLIV. ARFER PENLLYN.
Dyma arfer pobl Penllyn,--
Canu a dawnsic hefo'r delyn,
Dod yn ol
wrth oleu'r lleuad,
Dwyn y llwdn llwyd yn lladrad.
LXLV. DILLAD NEWYDD.
Caf finnau ddillad newydd
O hyn i tua'r Pasg,
Mi daflaf rhain i'r potiwr,
Fydd hynny fawr o dasg;
Caf wedyn fynd i'r pentre,
Fel sowldiwr bach yn smart,
A phrynnaf wn a chledde,
I ladd 'rhen Fonipart.
LXLVI. LLE RHYFEDD.
Eglwys fach Pencarreg,

Ar ben y ddraenen wen;
A chlochdy mawr Llanbydder
Yn Nheifi dros ei ben.
LXLVII. SEL WIL Y PANT.
Pan oedd y ci ryw noson,
Yn ceisio crafu'r crochon,
'Roedd Wil o'r
Pant, nai Beti Sian,
Yn cynnal bla'n 'i gynffon.
LXLVIII. CARIO CEILIOG.
Twm yr ieir aeth lawr i'r dre,
A giar a cheiliog gydag e;
Canodd y
ceiliog,--"Go-go-go";
Gwaeddodd Twm,--"Halo! Halo!"
LXLIX. FE DDAW.
Fe ddaw Gwyl Fair, fe ddaw Gwyl Ddewi,
Fe ddaw'r hwyaden fach i
ddodwy.
C. CEL BACH, CEL MAWR.
Hei, gel bach, tua Chaerdydd,
'Mofyn pwn o lestri pridd;
Hei, gel
mawr, i Aberhonddu,
Dwmbwr dambar, llestri'n torri.
CI. I'R DRE.
Gyrru, gyrru, drot i'r dre,
'Mofyn bara cann a the.
CII. I FFAIR HENFEDDAU.
Gyrru, gyrru, i ffair Henfeddau,
'Mofyn pinnau, 'mofyn 'falau.
CIII. I FFAIR Y RHOS.
Gyrru, gyrru, i ffair y Rhos;
Mynd cyn dydd a dod cyn nos.
CIV. I FFAIR Y FENNI.

Gyrru, gyrru, i ffair y Fenni;
'Mofyn cledd i ladd y bwci.
CV. CEL BACH DEWR.
Welwch chwi cel bach
Yn ein cario ni'n dau?
Mynd i ochor draw'r afon
Gael eirin a chnau.
CVI. CEFFYL JOHN JONES.
Mam gu, mam gu, dewch maes o'r ty,
Gael gweld John Jones ar gefn
y ci.
CVII. MARI.
Mari lan, a Mari lon,
A Mari dirion doriad,
Mari ydyw'r fwyna'n fyw,
A Mari yw fy nghariad;
Ac onid ydyw Mari'n lan,
Ni wiw i Sian
mo'r siarad.
CVIII. TROT, TROT.
Trot, trot, tua'r dre,
'Mofyn pwn o lestri te;
Trot, trot, tua'r dre,
I
mofyn set o lestri te;
Galop, galop, tua chartre,
Torri'r pwn a'r
llestri'n gate.
CIX. FFIDIL A FFON.
Mari John, ffidil a ffon,
Cyllell a bilwg i chware ding dong.
CX. ENNILL.
Sion a Siani Siencyn,

Sy'n byw yn sir y Fflint;
Sian yn ennill chweugain,
A Sion yn ennill punt.
CXI. DYNA'R FFORDD.
Dafi Siencyn Morgan,
Yn codi'r don ei hunan;
A'i isaf en e nesa i
fiwn,
A dyna'r ffordd i ddechre tiwn.
CXII. ROBIN A'R DRYVV.
Robin goch a'r Dryw bach
Yn fy nghuro i fel curo sach;
Mi godais
innau i fyny'n gawr,
Mi drewais Robin goch i lawr.
CXIII. Y JI BINC.
Ji binc, ji binc, ar ben y banc,
Yn pwyso hanner cant o blant.
CXIV. Y FRAN.
Shinc a Ponc a finne
Yn mynd i ffair y pinne;
Dod yn ol ar gefn y
fran,
A phwys o wlan am ddime.
CXV. ROBIN GOCH.
Robin goch ar ben y rhiniog,
Yn gofyn tamaid heb un geiniog;
Ac
yn dwedyd yn ysmala,--
"Mae hi'n oer, mi ddaw yn eira."
CXVI. JAC Y DO.
Si so, Jac y Do,
Dal y deryn dan y to,
Gwerthu'r fuwch a lladd y llo,

A mynd i Lunden i roi fro;
Dene diwedd Jac y Do.
CXVII. DAWNS.
Y dyrnwr yn dyrnu,
Y ffidil yn canu;
A Robin goch bach
Yn
dawnsio'n y beudy.

CXVIII. MYND I GARU.
Rhowch imi fenthyg ceffyl,
I fyned dros y lan,
I garu'r ferch fach ifanc
Sy'n byw 'da 'i thad a'i mham;
Ac oni ddaw yn foddus,
A'i gwaddol gyda hi,
Gadawaf hi yn llonydd,
Waith bachgen pert wyf fi.
CXIX. FY EIDDO.
Mae gennyf dy cysurus,
A melin newydd dwt,
A chwpwrdd yn y gornel,
A mochyn yn y cwt.
CXX. SEN I'R GWAS.
Y llepyn llo a'r gwyneb llwyd,
Ti fyti fwyd o'r goer;
Pe