Yr Hwiangerddi | Page 3

GWCW FACH.
Gwcw fach, ond 'twyt ti'n ffolog,
Ffal di ral di rw dw ti rei tei O,
Yn canu 'mhlith yr eithin pigog,
Ffal di ral di rw dw ti rei tei O;
Dos i blwy Dolgellau dirion,
Ffal di ral di rw dw ti rei tei O;
Ti gei lwyn o fedw gwyrddion,
Ffal di ral di rw dw ti rei tei O.
XVIII. LLYGOD A MALWOD.
Llygod man yn chwythu'r tan,
A'r malfod yn gweu melfed.
XIX. I'R DRE.
Gyrru, gyrru, drot i'r dre,
Dwad adre erbyn te.
XX. I GAERDYDD.
Gyrru, gyrru, i Gaerdydd,
Mofyn pwn o lestri pridd;
Gyrru, gyrru'n
ol yn glau,
Llestri wedi torri'n ddau.
XXI. Y CEFFYL DU BACH.
Pandy, pandy, melin yn malu,
Gweydd yn gweu a'r ffidil yn canu;

Ceffyl bach du a'r gynffon wen
Yn cario Gwen a Mari.
XXII. I'R FFAIR.
Tomos Jones yn mynd i'r ffair,
Ar gefn ei farch a'i gyfrwy aur;
Ac
wrth ddod adre cwyd ei gloch,
Ac yn ei boced afal coch.
XXIII. AR DROT.

'Ar drot, ar drot, i dy Shon Pot,
Ar whil, ar whil, i dy Shon Pil;
Ar
garlam, ar garlam, i dy Shon Rolant,
Bob yn gam, bob yn gam, i dy
f'ewythr Sam.
XXIV. AR GARLAM.
Iohn bach a finne,
Yn mynd i Lunden Glame;
Ac os na chawn ni'r
ffordd yn glir,
Ni neidiwn dros y cloddie.
XXV. Y DDAFAD FELEN. {16}
Croen y ddafad felen,
Yn towlu'i throed allan;
Troed yn ol, a throed ymlaen,
A throed yn towlu allan.
XXVI. CNUL Y BACHGEN COCH.
"Ding dong," medd y gloch,
Canu cnul y bachgen coch;
Os y
bachgen coch fu farw,
Ffarwel fydd i'r gwin a'r cwrw.
XXVII. DAU FOCHYN BACH.
Dacw tada'n gyrru'r moch,
Mochyn gwyn, a mochyn coch;
Un yn
wyn yn mynd i'r cwt,
A'r llall yn goch a chynffon bwt.
XXVIII. COLLI ESGID.
Dau droed bach yn mynd i'r coed,
Esgid newydd am bob troed;
Dau
droed bach yn dwad adre
Wedi colli un o'r 'sgidie.
XXIX. I'R FELIN.
Dau droed bach yn mynd i'r felin,
I gardota blawd ac eithin;
Dau
droed bach yn dyfod adra,
Dan drofera, dan drofera.

XXX. IANTO.
Carreg o'r Nant,
Wnaiff Iant;
Carreg o'r to,
Wnaiff o,--
Ianto.
XXXI. DEIO BACH.
Deio bach a minne
Yn mynd i werthu pinne;
Un res, dwy res,
Tair rhes am ddime.
XXXII. Y BYSEDD.
Modryb y fawd,
Bys yr uwd,
Pen y cogwr,
Dic y peipar,
Joli
cwt bach.
XXXIII. HOLI'R BYSEDD. {19a}
"Ddoi di i'r mynydd?" meddai'r fawd,
"I beth?" meddai bys yr uwd;

"I hela llwynog" meddai'r hir-fys; {19b}
"Beth os gwel ni?" meddai'r
canol-fys;
"Llechu dan lechen" meddai bys bychan.
XXXIV. RHODD. {20}
Buarth, baban, cryman, croes;
Modrwy aur i'r oreu 'i moes.
XXXV., XXXVI. I'R YSGOL.
Mi af i'r ysgol fory,
A'm llyfyr yn fy llaw;
Heibio'r Castell Newydd,
A'r cloc yn taro naw;
Dacw mam yn dyfod,
Ar ben y gamfa wen,
"A rhywbeth yn ei barclod,

A phiser ar ei phen.
Mi af i'r ysgol fory,
A'm llyfyr yn fy llaw,
Heibio'r Sgubor Newydd,
A'r cloc yn taro naw;
O, Mari, Mari, codwch,
Mae heddyw'n fore mwyn,
Mae'r adar bach yn canu,
A'r gog ar frig y llwyn.
XXXVII. LLE DIFYR.
Mi fum yn gweini tymor
Yn ymyl Ty'n y Coed,
A'dyna'r lle difyrraf
Y bum i ynddo 'rioed;
Yr adar bach yn canu,
A'r coed yn suo ynghyd,--
Fy nghalon fach a dorrodd,
Er gwaetha rhain i gyd.
XXXVIII. COLLI BLEW.
Pwsi mew, pwsi mew,
Lle collaist ti dy flew?
"Wrth gario tan
I dy modryb Sian,
Yng nghanol eira a rhew."
XXXIX. BODDI CATH.
Shincin Sion o'r Hengoed
Aeth i foddi cath,
Mewn cwd o lian newydd,
Nad oedd e damed gwaeth;
Y cwd a aeth 'da'r afon,

A'r gath a ddaeth i'r lan,
A Shincin Sion o'r Hengoed
Gas golled yn y fan.
XL. WEL, WEL.
"Wel, wel,"
Ebe ci Jac Snel,
"Rhaid i mi fynd i hel,
Ne glemio."
XLI., XLII. PWSI MEW.
Pwsi meri mew,
Ble collaist ti dy flew?
"Wrth fynd i Lwyn Tew

Ar eira mawr a rhew."
"Pa groeso gest ti yno.
Beth gefaist yn dy ben?"
Ces fara haidd
coliog,
A llaeth yr hen gaseg wen."
XLIII. CALANMAI.
Llidiart newydd ar gae ceirch,
A gollwng meirch o'r stablau;
Cywion gwyddau, ac ebol bach,
Bellach ddaw Calanmai.
XLIV.--XLVI. DA.
Mae gen i darw penwyn,
A gwartheg lawer iawn;
A defaid ar y mynydd,
A phedair das o fawn.
Mae gen i gwpwrdd cornel,
A set o lestri te;
A dresser yn y gegin,
A phopeth yn ei le.

Mae gen i drol a cheffyl,
A merlyn bychan twt,
A phump o wartheg tewion,
Yn pori yn y clwt.
XLVII. DACW DY.
Dacw dy, a dacw do,
Dacw efail Sion y go;
Dacw Mali wedi codi,

Dacw Sion a'i freichiau i fyny.
XLVIII. COFIO'R GATH.
Ar y ffordd wrth fynd i Ruthyn,
Gwelais ddyn yn gwerthu brethyn;

Gofynnais iddo faint y llath,
Fod arnaf eisio siwt i'r gath.
XLIX. YSTURMANT. {27a}
(I ddynwared swn ysturmant.)
DWR glan gloew,
Bara chaws a chwrw.
L. YSGUTHAN. {27b}
(I ddynnwared Can Ysguthan.)
Cyrch du, du,
Yn 'y nghwd i.
LI. SIAN.
Sian bach anwyl,
Sian bach i;
Fi pia Sian,
A Sian pia fi.
LII. SIAN A SION.

Pan brioda Sion a minnau,
Fe fydd cyrn ar