Vitaulium: Hofwyck en Spaansche Wijsheit | Page 8

van leven en
van Luyt, Verkracht en over-reckt of met der tijd versleten. 'k Heb
over-reckt geweest, maer bender[2] deur gebeten: Op 't slijten komt het
aen: Twee dingen maecken 't waer, Of ick 't ontveinsen wouw, mijn
jaeren en mijn haer. En als de snaer begint te vees'len en te pluysen,
Soo staet sy meestendeel op 't schielicke verhuysen. Wie weet of 't
schielicke verhuysen deser Ziel Niet voor mijn deur en staet? En of 't
God soo beviel, Sou Hofwijck onberijmt sijn Stichter overleven, En
wijcken voor 't Voorhout? en soud' ick my begeven, Die anderen mijn
pen baldadigh heb geleent? Met reden eischte men de schuld van mijn
gebeent. Met reden schreefm'r op: "Hier light een Man begraven, Die
meende te volstaen met planten en met graven, De slechte boeren-konst,
en moght de moeyte niet Sijn eigen maeckseltjen te cieren met een
lied". Mijn sterven weet ick met langh leven niet te weeren; Maer, leef
ick weinigh meer, het Grafschrift wil ick keeren, En singen wat ick
poot, en rijmen wat ick bouw, Eer dese keel verschorr', en dese penn
verouw'. 'k Wil Hofwijck, als het is, 'k wil Hofwijck, als't sal wesen,
Den Vreemdelingh doen sien, den Hollander doen lesen. Soo swack is
menschen-werck, het duurt min als papier De tijd slijt struyck en steen!
eens sal men seggen: hier, Hier was 't dat Hofwijck stond, nu Puyn en
Queeck en Aerde: En dan sal Hofwijck noch staen bloeyen in sijn
waerde: Ja, waerde, sooder oyt yet waerdighs van mijn hand De jaeren
heeft verduert en ouderdom vermant.
In Holland, wat een land! Noord-Holland, wat een Landje! In
Rhijnland[3], wat een kley! in Voorburgh, wat een sandje! Aen 't
Koets-pad, wat een wegh! aen 't water, wat een Vliet! Aen al dat
lieffelick of vrolick rieckt of siet, Daer lagh een brockje vets, daer lagh

een blockje magers, Een beetje voor het vee, een treetje voor de Jagers;
Daer lagh, dat schickelick gevoeght had heel aen een, Maer van het
groote spoor verscheiden lagh in tween; Het spoor en Vrouw Natuer
verstonden hier den and'ren, Ten Zuyden lagh de wey; op 't Noorderlick
verand'ren Van Wey in drooge kroft[4] daer deelde 't spoor het
scheel[5], Gelijck een Riem een Man in op- en onder-deel, In Broeck
en Wambas scheidt. Daer hoefde geen bedencken Op yeder deels
gebruyck: de kley scheen my te wencken, En raedde stommelingh[6],
sy was ten Boomgaerd nut, Mits met een wilde muer gemantelt en
geschut; De kroft en eischte niet als vruchteloose[7] boomen, Die sy
wel machtigh waer in wel-ge-Elste[8] zoomen. Elck heeft sijn Keur
voldaen: hier 't Wilde, daer het Tam, Een yeder heeft volbrocht het
geen hy ondernam.
Let, Ouders, en let scherp op 't keuren van uw gronden: Veel hebben
sich vergeefs 't verkrachten onderwonden Van kinderen verstand, met
onverstand getucht; Veel hebben wreedelick in eewigh' ongenucht
Gekluystert en geboeyt wel draghbaere[9] vernuften, Maer die
ondraghbaerlick haer 's levens tijd versuften In onwerck; dat is werck
haer driften onbevoeght, Haer krachten ongelijck; veel' hebben sich
verploeght, Verweven, of verschaeft, en geen bedijdt van allen; Die
Staet of Lettervolck, of Krijgsluy konden vallen, En zijn 't geluckelick,
en zijn ter eer en baet Van eigen en gemeen, van Huysgesin en Staet.
Het scheel alsoo gedeelt door my en door sich selven, Quam 't op de
spaden aen; mijn eerste sorgh was: delven. Noch was 't de tweede maer:
d'eerst had wat meerders in: Tot werck hoort overslagh, tot weldoen
goed versin, My docht, papieren blad was licht genoegh te krijghen, En
daer bleef 's[10] ruym genoegh voor peper en voor vijghen, Of ick 's[10]
een riem verkladd' en aen mijn droomen hingh. 'k Sagh menigh
misverstand en redenloosigh[11] dingh Des werelds aengesicht
mismaken en onteeren, Gelijck een schoone Vrouw lijdt van verbrodde
kleeren; 'k Sagh 't schoonste geld in 't slijck geworpen by geval, 'k
Vond allom nieuwen druck van Kostelicker Mal Dan ick heb doodt
gerijmt of, mogelick, doen leven[12]: En al dit ongeval wist ick sijn
naem te geven: 't Hiet Na-docht, soo my docht, en 't was gespaert
papier: 't Was noch yet oolickers[13], 't was een onkundigh fier, Een

stout' onwetenheit, die niet en kost als waghen, Om dat sy liever wouw
niet twijfelen, dan vraghen. Ick twijfelden en vraeghde, en ley mijn
rouwe stof Voor oogen, die ick wist, met vollen danck en lof, Stof, als
de mijne was, te hebben helpen keuren, En oorbaerlick versnyen, niet
snipperen, noch scheuren. Maer al mijn recht was mijn, ick hiel een
woord in 't vat[14]; De Landheer had wat wils en d' onderwijser wat.
De konst leed geen geweld, maer liet sich wel wat recken. Ter liefde
van mijn lust. En soo van dusend trecken Bleef d'een en d'ander vast;
en van dat af en aen Bleef yet lichamelicks