Van Toledo naar Granada, deel 2 | Page 7

pop verborgen, een automaat, welke in beweging werd gebracht door een uurwerk, dat nu gebroken of verroest is. De goê gemeente was natuurlijk zeer onder den indruk, als de Senora het hoofd genadig nederboog, of het van rechts naar links wendde, als om het oor te leenen aan de smeekingen, die de geloovigen tot haar opzonden. Het hoofd en de handen, uit cederhout gesneden, zijn zeer kinderlijk en primitief behandeld. Van het gouden haar, dat het hoofd bedekte, zijn enkel de gele zijden draden over, die vroeger met goud waren overtrokken. Het beeld schijnt allerlei veranderingen te hebben ondergaan, wat gemakkelijk kon gebeuren, onder de bedekking der prachtige gewaden en mantels, waarmede het omhangen was. De maagd is van een staande tot een zittende houding overgegaan, terwijl het kind Jezus, dat later aan de groep is toegevoegd, eerst op den eenen, en toen op den anderen arm geplaatst werd, en zelfs van een nieuw hoofd is voorzien, toen het oorspronkelijke was gebroken. Van de oudste kleederdracht der Senora zijn alleen de schoenen bewaard. Het kapittel heeft den heer Gestozo y Perez, een geleerd oudheidkundige te Sevilla, in staat gesteld, ze nauwkeurig te bezichtigen. Het zijn schoenen van fijn wit geitenleer van Cordova, waarop gouden leli?n zijn geborduurd. Ter weerszijden zijn zij versierd met achtpuntige gouden sterren, waarboven in gothische letters het woord "amor" is aangebracht. Zelfs de binnenzijde vertoont een fraaie teekening van luchtige arabesken. Zij zijn een zeer schoon voorbeeld van de kunstvaardigheid der handwerkslieden van Cordova, en het best bewaarde schoeisel eener edelvrouw uit de 13de eeuw. Uit het feit, dat op deze schoenen leli?n zijn aangebracht heeft men gemeend, te moeten opmaken, dat het beeld van franschen oorsprong was. Maar de gothische letters zijn daarvoor te slecht geteekend, en ook de behandeling van het gezicht en de handen doet niet aan fransche kunst denken. Het is niet onmogelijk, dat deze ledepop uit het Noorden afkomstig is, uit Holland of Vlaanderen, waar zulke knappe uurwerkmakers waren, en dat de kleeding in Cordova en Sevilla werd vervaardigd. De Senora de los Reyes is zeker wel de beschermvrouw der kathedraal; maar zij is omringd door een schare van jongere zusters. Zoo vindt men er de Madonna del Pilar, in klei geboetseerd door Pedro Millan, en de Maagd der Rust, beiden kunstwerken uit het einde der 15de eeuw, en geheel in den geest der noordelijke kunstenaars behandeld. De kalme uitdrukking van de laatstgenoemde, de natuurlijke rust van het slapende kind, de gevoelige behandeling van het materiaal, waaraan zelfs de beschildering geen afbreuk kan doen, hebben steeds grooten indruk gemaakt op iederen toeschouwer. Vele legenden zijn in omloop omtrent de wonderdadige kracht van het beeld. Een zeker dapper ridder, Fernando de Contreras, had volijverig gestreden tegen de vijanden der kerk. Maar na een vermoeienden veldtocht voelde hij zijn einde naderen. Hij vreesde den dood niet; maar zag met angst een langdurig ziekbed voor oogen. Op zekeren morgen knielde hij in de kathedraal, en sprak tot de maagd der Rust: "O heilige moeder Gods, als uw knecht u getrouw heeft gediend, roep hem dan aan uwe zijde in het paradijs, en schenk hem vrede in het graf." Als de welriekende geur van voorjaarsbloemen steeg zijn gebed omhoog en de vrome ridder had nauwelijks deze woorden gesproken, of een lange, dunne slang glipte uit zijn mond, en op hetzelfde oogenblik kreeg hij zijn gezondheid terug.
Al betoont zich de moeder Gods medelijdend en genadig jegens haar getrouwen, zij straft de ongeloovigen, die het wagen, haar te beleedigen, met onverbiddelijke gestrengheid.
Ten minste, dit moet men afleiden uit een ander verhaal, teekenend voor de onverdraagzaamheid op godsdienstig gebied, die zoo treurig is in Spanje. Een rijke Jood, die tot het Christendom heette bekeerd te zijn, ging elken dag naar de kathedraal, om in 't geheim de Heilige Maagd te beleedigen. Als het scheen alsof hij geheel in gebed en beschouwing verzonken was, prevelde hij binnensmonds afschuwelijke verwenschingen. Op zekeren avond, toen hij schijnbaar in vervoering voor het beeld geknield lag, en het reeds donker begon te worden, wilden de bewakers, die de deuren moesten sluiten, hem herinneren, dat het tijd was zich te verwijderen. Toen zij zagen, dat hij niet opstond, naderden zij hem, en bespeurden, dat hij zich niet kon bewegen, en zelfs niet kon worden weggedragen, want zijn lichaam was zoo zwaar als lood. Doodelijk verschrikt biechtte hij zijn misdrijf. "Elken dag", riep hij uit, "beleedigde ik deze vrouw; thans heeft zij mij gestraft."
De vrome Sevillanen geven de voorkeur aan de drie bovengenoemde Madonnas, de kunstenaar bewondert nog meer de Concepcion van Juan Montanes, achter het koor, en een andere Concepcion door Murillo, die in de sacristie wordt bewaard. De eerste, een heerlijk kunstwerk van den andalusischen beeldhouwer, heeft altoos algemeene bewondering gewekt, in 1779 ging men zelfs zoover, het beeld te ontdoen van de