The Bucolics and Ecloges | Page 6

notavi, experiar, tu deinde iubeto ut certet Amyntas. Me. Lenta salix quantum pallenti cedit olivae, puniceis humilis quantum saliunca rosetis, iudicio nostro tantum tibi cedit Amyntas. sed tu desine plura, puer; successimus antro. Mo. Extinctum nymphae crudeli funere Daphnim flebant; vos coryli testes et flumina nymphis; cum complexa sui corpus miserabile nati, atque deos atque astra vocat crudelia mater. Non ulli pastos illis egere diebus frigida, Daphni, boves ad flumina; nulla neque amnem libavit quadrupes, nec graminis attigit herbam. Daphni, tuum Poenos etiam ingemuisse leones interitum montesque feri silvaeque loquuntur. Daphnis et Armenias curru subiungere tigres instituit; Daphnis thiasos inducere Bacchi, et foliis lentas intexere mollibus hastas. Vitis ut arboribus decori est, ut vitibus uvae, ut gregibus tauri, segetes ut pinguibus arvis, tu decus omne tuis. Postquam te fata tulerunt, ipsa Pales agros atque ipse reliquit Apollo. Grandia saepe quibus mandavimus hordea sulcis, infelix lolium et steriles nascuntur avenae; pro molli viola, pro purpureo narcisso, carduus et spinis surgit paliurus acutis. Spargite humum foliis, inducite fontibus umbras, pastores, mandat fieri sibi talia Daphnis; et tumulum facite, et tumulo superaddite carmen: DAPHNIS EGO IN SILVIS HINC VSQUE AD SIDERA NOTVS
FORMONSI PECORIS CVSTOS FORMONSIOR IPSE. Me. Tale tuum carmen nobis, divine poeta, quale sopor fessis in gramine, quale per aestum dulcis aquae saliente sitim restinguere rivo: nec calamis solum aequiparas, sed voce magistrum. [Fortunate puer, tu nunc eris alter ab illo.] Nos tamen haec quocumque modo tibi nostra vicissim dicemus, Daphnimque tuum tollemus ad astra; Daphnin ad astra feremus: amavit nos quoque Daphnis. Mo. An quicquam nobis tali sit munere maius Et puer ipse fuit cantari dignus, et ista iam pridem Stimichon laudavit carmina nobis. Me. Candidus insuetum miratur limen Olympi, sub pedibusque videt nubes et sidera Daphnis. ergo alacris silvas et cetera rura voluptas Panaque pastoresque tenet, Dryadasque puellas; nec lupus insidias pecori, nec retia cervis ulla dolum meditantur: amat bonus otia Daphnis. ipsi laetitia voces ad sidera iactant intonsi montes; ipsae iam carmina rupes, ipsa sonant arbusta: `Deus, deus ille, Menalca.' Sis bonus O felixque tuis! En quattuor aras: ecce duas tibi, Daphni, duas altaria Phoebo. pocula bina novo spumantia lacte quotannis, craterasque duo statuam tibi pinguis olivi, et multo in primis hilarans convivia Baccho,--- ante focum, si frigus erit, si messis, in umbra,--- vina novum fundam calathis Ariusia nectar. cantabunt mihi Damoetas et Lyctius Aegon; saltantis satyros imitabitur Alphesiboeus. Haec tibi semper erunt, et cum solemnia vota reddemus Nymphis, et cum lustrabimus agros. Dum iuga montis aper, fluvios dum piscis amabit, dumque thymo pascentur apes, dum rore cicadae, semper honos nomenque tuum laudesque manebunt; ut Baccho Cererique, tibi sic vota quotannis agricolae facient: damnabis tu quoque votis. Mo. Quae tibi, quae tali reddam pro carmine dona? Nam neque me tantum venientis sibilus austri, nec percussa iuvant fluctu tam litora, nec quae saxosas inter decurrunt flumina valles. Me. Hac te nos fragili donabimus ante cicuta: haec nos, `Formosum Corydon ardebat Alexim,' haec eadem docuit, `Cuium pecus, an Meliboei?' Mo. At tu sume pedum, quod, me cum saepe rogaret, non tulit Antigenes---et erat tum dignus amari--- formosum paribus nodis atque aere, Menalca.
VI.
PRIMA Syracosio dignata est ludere versu, nostra nec erubuit silvas habitare Thalia. Cum canerem reges et proelia, Cynthius aurem vellit, et admonuit: `Pastorem, Tityre, pinguis pascere oportet ovis, deductum dicere carmen.' Nunc ego---namque super tibi erunt, qui dicere laudes, Vare, tuas cupiant, et tristia condere bella--- agrestem tenui meditabor arundine Musam. Non iniussa cano: si quis tamen haec quoque, si quis captus amore leget, te nostrae, Vare, myricae, te nemus omne canet; nec Phoebo gratior ulla est, quam sibi quae Vari praescripsit pagina nomen. Pergite, Pierides! Chromis et Mnasyllos in antro Silenum pueri somno videre iacentem, inflatum hesterno venas, ut semper, Iaccho: serta procul tantum capiti delapsa iacebant, et gravis attrita pendebat cantharus ansa. Adgressi---nam saepe senex spe carminis ambo luserat---iniciunt ipsis ex vincula sertis: addit se sociam, timidisque supervenit Aegle,--- Aegle, Naiadum pulcherrima,---iamque videnti sanguineis frontem moris et tempora pingit. Ille dolum ridens, `Quo vincula nectitis?' inquit; `solvite me, pueri; satis est potuisse videri: carmina, quae voltis, cognoscite; carmina vobis, huic aliud mercedis erit.' Simul incipit ipse. Tum vero in numerum Faunosque ferasque videres ludere, tum rigidas motare cacumina quercus; nec tantum Phoebo gaudet Parnasia rupes, nec tantum Rhodope miratur et Ismarus Orphea.
Namque canebat, uti magnum per inane coacta semina terrarumque animaeque marisque fuissent, et liquidi simul ignis; ut his exordia primis omnia et ipse tener mundi concreverit orbis; tum durare solum et discludere Nerea ponto coeperit, et rerum paulatim sumere formas; iamque novum terrae stupeant lucescere solem, altius atque cadant submotis nubibus imbres; incipiant silvae cum primum surgere, cumque rara per ignaros errent animalia montis.
Hinc lapides Pyrrhae iactos, Saturnia regna, Caucasiasque refert volucres, furtumque Promethei: his adiungit, Hylan nautae quo fonte relictum clamassent, ut litus `Hyla, Hyla!' omne sonaret. et fortunatam, si numquam armenta fuissent, Pasiphaen nivei solatur