Satirical Prose (Bulgarian) | Page 7

òè ïîçâîëè æåíàòà èëè ðåâìàòèçìúò äà çàñïèø, òî ñïèø
êàòî Êðàëè Ìàðêà.
Çàñïèø è ñúíóâàø... Íî êàêâî ñúíóâàø? - Ñúíóâàø, ÷å ñâåòúò ïðèëè÷à íà
êðú÷ìà è ÷å ãëàäíèòå, äðèïàâèòå è èçìðúçíàëèòå íàðîäè ñà ñå ñúáðàëè â
íåÿ è íà êîëåíå âúçäàâàò õâàëà Áàêõóñó. Ã-í Áèñìàðê âúçñåäíàë çåìíîòî
êúëáî è òî÷è èç íåãî ïåëèí çà çäðàâèåòî íà Ãåðìàíèÿ; äÿäî Ãîð÷àêîâ
ðàçäàâà êîëèâî çà "áîã äà ïðîñòè" ñëàâÿíèòå, ìàéñòîð Àíäðàøèÿ ñâèðè
÷àðäàø è êàíè ÷åõèòå, ñúðáèòå è õúðâàòèòå äà ïîïåÿò è äà ïîèãðàÿò íà
ãëàäíî ñúðöå; Ìàê Ìàõîí ïëåòå êîøíèöà çà ÿéöàòà, êîèòî Ôðàíöèÿ ùå äà
ñíåñå ïðåç íåìñêèòå âåëèêè ïîñòè íà Åëçàñ è íà Ëîòàðèíãèÿ; ëîðä Äåðáè
ñè òî÷è ñåâàñòîïîëñêàòà êîñòóðêà, çà äà íàäðîáè ïðÿñíî ñèðåíå çà
åâðîïåéñêàòà òúðãîâèÿ íà âîçòîê è çà äà îòðåæå îò áóòîâåòå íà íÿêîå äèâî
àôðèêàíñêî èëè àçèàòñêî ïëåìå áþôòåê çà àíãëèéñêîòî ÷îâåêîëþáèå;
èñïàíñêèòå "áðàòîâ÷åäè" ñà çàñòúïèëè òÿëîòî íà ìàéêà ñè, áîçàÿò êðúâ
èç íåéíèòå ãúðäè è ïëþÿò åäèí äðóãèìó â î÷èòå; âëàäåòåëÿò íà ÷èçìàòà ñå
íàãîâàðÿ ñ ÷îâåêà îò Êàïðåðà äà èç÷èñòÿò áëàòîòî íà Ðèì (íå ïàïàòà,
êîéòî ùå äà ñå èç÷èñòè ñàì) è íàìåñòî õëÿá è ìàêàðîíè, äà äàäàò ÷èñò
âúçäóõ íà Ìàöèíèåâèòå äå÷èöà; áåçáðàäîòî ïðú÷ëå íà ñîëåíèòå âúçñåäíàëî
áóöåôàëà íà Àëåêñàíäðà Ìàêåäîíñêè è èñòîðè÷åñêè èñêà äà äîêàæå, ÷å
ñàìî íåìåöúò ìîæå äà áúäå ïàñòèð íà êîçèòå; áîñôîðñêèÿò ïèëàô÷èÿ

ïîäñìúð÷à äî âðàòàòà íà êðú÷ìàòà, ÿäå ÷åðâàòà íà ðàÿòà, ïèå
äèïëîìàòè÷åñêà áîçà è âèêà: "Àìàí îò ïèåíè õîðà." Ìíîæåñòâî ìàëêè è ãîëåìè
ãîñïîäà äóõàò íà ñâîèòå èçìðúçíàëè ðúöå, ãëåäàò ñ îñîáåíî ðàâíîäóøèå íà
ïðîñÿöèòå, ìîëÿò ñå áîãó çà ïëîäîðîäèåòî íà ÷îâå÷åñêèÿò ðîä è çà
èçîáèëèåòî íà õîðñêàòà ãëóïîñò è ñëóøàò êàê âèÿò âúëöèòå â ãúñòàòà
ëèòåðàòóðíà è ôèíàíñèÿëíà ìúãëà è êàê ïëà÷àò äåöàòà íà Åâðîïà çà
ëÿòîòî íà íàóêàòà è íà öèâèëèçàöèÿòà.
À òè, áúëãàðèí è ïàòðèîòèí, ãëåäàø íà ñè÷êîòî òîâà ñ îñîáåíî íåäîâåðèå è
äóìàø: "Ñóåòà ñóåò è âñÿ÷åñêàÿ ñóåòà." Ñâåòúò å êðú÷ìà, à òè òðÿáà
äà ïëà÷åø ñúñ ñìÿõ, äà ñå ñìååø ñúñ ñúëçè è íàñúí äà âèæäàø ëÿòîòî íà
Áàëêàíñêèÿ ïîëóîñòðîâ. "Ùàñòëèâ å, äóìàø, áúëãàðñêèÿò íàðîä, ùàñòëèâè
ñà ãðåøíèòå â ìúêàòà, ùàñòëèâ ñúì è àç â ñâîÿòà òîïëà ñîáà." Ëåæèø íà
ãúðáúò ñè è áëàãîäàðèø âñåâèøíèÿ òàâàí, ÷å ïî íåãîâàòà íåïîñòèæèìà
ìèëîñò òè èìàø áàðåì ïîêðèâ íàä ãëàâàòà ñè; ñíåãúò òå íå âàëè, ìóõèòå òå
íå áåçïîêîÿò, â ÷åðâàòà òè íå ïðîèçõîæäà íèêàêâà ðåâîëþöèÿ, ðåâìàòèçìúò
òå íå áåçïîêîè, æåíàòà òè òå íå ìú÷è, ïàðèòå òè ñå íå ãóáÿò; à íà
÷åòèðèòå ñòåíè íà ñòàÿòà òè ìóõèòå òè îñòàâèëè â íàñëåäñòâî öåëè
òîìîâå ñïèñàíèÿ íà áúëãàðñêè åçèê. Íàìåñòî èêîíà íàä ãëàâàòà òè âèñè
ïîðòðåòúò íà í. â. ñóëòàíà, ïîêðèò ñ òúíêî åäíî áóëî îò ëèîíñêàòà ôàáðèêà
íà ïàÿöèòå; ïîä ïîðòðåòà å çàëåïåí ôåðìàíúò ñ 11-òå òî÷êè íà áúëãàðñêîòî
ùàñòèå, à âúâ ôåðìàíúò âîëÿòà íà íåãîâî èìïåðàòîðñêî âåëè÷åñòâî,
íåáåñíèÿò ïðåäñòàâèòåë íà âëàøêèòå áúëãàðè, ã. Ïàíäóðñêè, è ãîðåùèòå
æåëàíèÿ è íàäåæäè íà íàøèòå öàðèãðàäñêè ïàòðèîòè. Çåìè ñè åäèí êîìàò
õëÿá, ìàëêî ñëàíèíà è åäíà ãëàâà ëóê, ïúê ÷åòè: "Ìîÿòà öàðñêà âîëÿ å, ùîòî
ñè÷êèòå æèâîòíè ïî äúðæàâàòà è âåðíè ìóõè ïîäàíèöè äà ìîãàò äà ïîìàãàò,
äîêîëêîòî èì ñå ïàäà íà ãúðáîâåòå, íà åæåäíåâíèòå ìè öàðñêè ïîäàÿíèÿ,
êîèòî ïîëàãàì çà äîñòèãàíå äî ïî-âèñîêà ñòåïåí íà ìîåòî çàòëúñòÿâàíèå è çà
áëàãîäåíñòâèåòî íà ìîÿòà îáøèðíà êî÷èíà." À ïî-íàäîëå ñëåäâà ðàõàòëúêúò
íà åêçàðõèÿòà, ïðàâäèíèòå íà áúëãàðñêèÿ íàðîä è êåôúò íà áîñôîðñêèÿò
Ñàóë. "Íî êàêâî [ïî] äÿâîëèòå! Æèâîòíè ëè ñìå íèå, æèâîòíè ëè ñà íàøèòå
âëàäèöè, ó÷èòåëè è âåñòíèêàðè? Ïðîòåñòóâàìå!" Íå áîéòå ñå, ãîñïîäà, àç
ñúíóâàì. Äàéòå ìè äà ïðî÷åòà öàðèãðàäñêèòå áúëãàðñêè âåñòíèöè è àç
ùå äà ñè çåìà äóìèòå íàçàä, ò.å. ùå äà ñå óâåðÿ, ÷å ïî ñè÷êèòå êðàèùà íà
ïàÿæèíàòà å òèõî è ìèðíî è ÷å ñè÷êî áëàæåíñòâóâà ïîä äåáåëàòà ñÿíêà íà
ïàÿêúò. Ñàìî - öúðððð! Òàì íà åäíà ìóõà èçïèëè êðúâòà, òóêà íà äðóãà
ñâåòèëè ìàñëîòî; òàì âúðçàëè 50-60 äóøè çà ðîãàòà è ãè êàðàò íà ìÿñòî
çëà÷íî è íà ìÿñòî ïîêîéíî, ò.å. â Äèàðáåêèð è â Àêèÿ; òóêà âðúçâàò äðóãè

è èì ÷åòàò áàñíÿòà çà âúëêà è àãíåòî; òàì îêà÷èëè åäíîãî íà âúæå äà ñå
ïîèçñóøè. "Íî íèå èìàìå ó÷èëèùà, ÷èòàëèùà, åêçàðõèÿ, ëèòåðàòóðà,
æóðíàëè, ïðàâäèíè - èìàìå ìëàäî ïîêîëåíèå..." Äà, äà! Èìàòå! Êîé âè êàçâà,
÷å íÿìàòå! Íî àêî å ðàáîòàòà äà ñå õâàëèìå, òî è íèå èìàìå òóêà, â Ðóìúíèÿ.
Îòêîãàòî ã-í Ïàíäóðñêè îñòàâè ñâîÿòà çíàìåíèòà ïîëèòè÷åñêà è
ëèòåðàòóðíà êàðèåðà è îòêîãàòî íà õîðèçîíòà íà áúëãàðñêàòà ëèòåðàòóðà
ñå ïîÿâè ñúçâåçäèåòî "Áëúñêîâ" è "Äðóæåñòâîòî çà ðàçïðîñòðàíåíèå
ïîëåçíè çíàíèÿ"îòòîãàâà íàóêàòà, ïîåçèÿòà, ïåäàãîãèÿòà è ëèòåðàòóðàòà
ïîòåêîõà èç êðà÷îëèòå íà áúëãàðñêèÿ íàðîä è íà íåãîâîòî êíèæåâíî ùàñòèå
çàõâàíàõà äà çàâèæäàò äàæå è ìàíäæóðèòå; îòêàêòî öàðèãðàäñêèòå
õàíúìêè ðîäèõà ëèòåðàòóðíî-ïîëèòè÷åñêî ñïèñàíèå "Äåí", òî Ìèëîø
Ìèëîåâè÷ ïðåñòàíà âå÷å äà ðàçïðîñòðàíÿâà ñúðáèçìúò èç Áúëãàðèÿ;
îòêàêòî "Ó÷èëèùå" ðîäè áîãîáîÿçëèâèÿò ðåäàêòîð íà "Ãðàäèíêà", òî
íàøèòå ó÷åíè ìëàäåæè ïðåñòàíàõà âå÷å äà ïñóâàò ñâåòà Áîãîðîäèöà;
îòêàêòî îòåö Ìàðêî öàíöóãåðúò òóðíà íà ñâîèòå ãëóïîñòè çàãëàâèå "Âåê",
òî âåëèêèòå áúëãàðñêè ïîñòè ñòàíàõà 365 äåíà â ãîäèíàòà; îòêîãàòî
"Ïðàâî" ñå êðúñòè íà