Satirical Prose (Bulgarian) | Page 6

òóê íå çà Áàëàáàíîâèÿ "Âåê". Òîÿ
"Âåê" íå ïðèëè÷à äàæå è íà ñâîÿ áðàò "Íàïðåäîê", êîãîòî ñàìàòà ïðèðîäà å
ñúçäàëà îòëè÷èòåëíî îò ñè÷êèòå äðóãè æèâè ñúùåñòâà.  íàøèÿ
äåâåòíàéñåòè âåê áúëãàðñêàòà ëèòåðàòóðà ñå å îáîãàòèëà äàæå è ñ
òàêèâà ñú÷èíåíèÿ, êîèòî ùå äà íàó÷àò Ïàíè÷êàòà äà ñëóøà, ã-íà Àíãåëàêè
Ñàâè÷à äà ìèñëè, Íàéäåíîâà äà áëåå, ã-íà Ãåíîâè÷à äà ñúíóâà, îòöà
Áàëàáàíîâà äà ïðåäå, à äÿäà Áëúñêîâà äà ïëåòå ÷îðàïè.
È òàêà, ïàäàéòå íà êîëåíå è ïîáëàãîäàðåòå, ìîè ìèëè âðàáöè è öàíöóãåðè,
áà÷à ñè Äîáðÿ Âîéíèêîâà, êîéòî ñå å ïîñòàðàë äà âè íàïèøå "Òåîðèÿ íà
ñëîâåñíîñòòà" è êîéòî ñå å çàâçåë äà âè íàïðàâè õîðà. Íàì îòäàâíà âå÷å å
íóæåí òàêúâ ÷îâåê è òàêàâà êíèãà. Ñúùîòî ãîâîðè è îñòðîóìíèÿò êðèòèê
âúâ â. "Íàïðåäîê". Äîñåãà õîðàòà ñà ñå ó÷èëè â ðàçëè÷íè ó÷èëèùà è
èçó÷àâàëè ñà âñåâúçìîæíè êíèãè è íàóêè, à îòñåãà ðàáîòèòå ùå äà ñå
îïðîñòÿò è óëåñíÿò. Çåìåòå êíèãàòà íà Âîéíèêîâà, ïðåêðúñòåòå ñå,
ïðî÷åòåòå ÿ è ñòàíåòå ðàçóìåí ÷îâåê è îñòðîóìåí ïèñàòåë. Ðàçáèðà ñå, ÷å

àêî îòåö Ìàðêî Áàëàáàíîâ äà áè ñå ðîäèë ïîñëå ã-íà Âîéíèêîâà, òîé íå áè
õîäèë â Ïàðèæ äà èçó÷àâà Ëàìàðòèíà è íå áè ñå âúðíàë áåç ìîçúê. Íî
èñòîðè÷åñêèòå ñúäáè ñà íåîáÿñíèìè. Áîæå ìîé, êîé äÿâîë ñå å íàäåÿë, ÷å
èç ãëàâàòà íà ã-íà Âîéíèêîâà ùå äà ñå ðîäè òàêàâà íðàâñòâåíà ñèëà, êîÿòî
ùå äà çàõëóïè ïîä êàëïàêà ñè äàæå è ã-íà Îäæàêîâà è íåãîâàòà "Íàóêà çà
ïåñíîòâîðñòâîòî"! Êàêòî ùåòå, à íà ã-íà Âîéíèêîâà òðÿáà äà ñå îêà÷è
ãîëÿìîòî ïåòàëî. (Áóêóðåùêèòå ÷îðáàäæèè çàâèæäàò.) Àêî ã-íà Îäæàêîâ íè
ó÷è ñàìî äà ïååì "×àì-÷àì äèáèíäå", òî Âîéíèêîâ ùå äà íè íàó÷è äà ìèñëèìå
(ðàäâàé ñå, ã. Ñàïóíîâ!), äà ïèøåìå (ðàäâàé ñå, ã.Íàéäåíîâ!), äà
ðàçñúæäàâàìå (ðàäâàé ñå ã. Ñàâè÷!), äà ôèëîñîôñòâóâàìå (ðàäâàé ñå,
Ìåìèø ïàøà!), äà äèïëîìàòèçèðàìå (ðàäâàé ñå, äÿäî Áëúñêîâ!) è äà
ìúäðîñëîâèìå (ðàäâàé ñå, ã. Âîéíèêîâ!). Èç ïîñëåäíèÿ áðîé íà "Õèòúð
Ïåòúð" ñå âèäè, ÷å âëèÿíèåòî íà ã-íà Âîéíèêîâà ñå ðàçïðîñòðàíÿâà
íåîáèêíîâåíî áúðçî. Áîæå ìîé, è ã. Ïàíè÷êîâ å çàõâàíàë âå÷å äà áëåå, à íèå
ñìå èìàëè ñëàáîñò äà ìèñëèìå, ÷å òîâà ñëîâåñíî æèâîòèí÷å å ñïîñîáíî ñàìî
çà êëèñàðèí èëè çà "÷åðâî÷èñò" ïî êàñàïíèöèòå. Èäåòå ïîñëå òîâà è íå
ðàäâàéòå ñå ã-íó Âîéíèêîâó! Íî ã. Ïàíè÷êîâ ñè èìà è âðîæäåí òàëàíò. Ñåêè
îò âàñ çíàå, ÷å çèìíî âðåìå â Êàëîôåð îñòàâàò ñàìî æåíèòå, ñåëñêèòå
òåðçèè, êîïà÷èòå è ïîïîâåòå, çàùîòî ìúæêîòî íàñåëåíèå îòèâà â Öàðèãðàä
äà øèå íà Àìáàðúò. Â òîâà âðåìå â Êàëîôåð äîøåë íîâ àãà. À êîé ùå äà ãî
ïîñðåùíå? Æåíèòå è ïîïîâåòå ðåøèëè äà èçïðîâîäÿò ã-íà Ïàíè÷êîâà äà ñå
ïîêëîíè íà çàáèòèíà è äà ìó êàæå "äîáðå äîøåë", çàùîòî ã. Ïàíè÷êîâà îùå â
îíîâà âðåìå ñå ñ÷èòàë çà "îêóìóøèí". Ã. Ïàíè÷êîâ îòèøåë â êîíàêà, ïîêëîíèë
ñå íà àãàòà è ðåêúë ìó ñìèðåíî: "Ñåí ñúí ïåçåâåíê, àãî!" Ðàçáèðà ñå, ÷å
íà àãàòà ñå íå õàðåñàëî òîâà ïðèâåòñòâèå è òîé çàõâàíàë äà áèå
êàëîôåðñêèÿ "îêóìóøèí". Òðÿáà äà âè êàæà è òîâà, ÷å èç êúùàòà íà ã-íà
Ïàíè÷êîâà ñå âèäåë êîíàøêèÿò äâîð, à ñåñòðàòà íà îêóìóøèíà ñòîÿëà íà
ïðîçîðåöà è ãëåäàëà êàê ùå äà áúäå ïîñðåùíàò áðàò é îò àãàòà. Êîãàòî òÿ
âèäÿëà, ÷å áèÿò "îêóìóøèíà", òî èçâèêàëà: "Ìàìî, à, ìàìî, áèÿò
Äèìèòúð÷à!" - "À çàùî ãî áèÿò?" - ïîïèòàëà ìàéêàòà. - "Äèìèòúð÷î
íàääóìà àãàòà" - îòãîâîðèëà äúùåðÿòà. Èç ñè÷êîòî òîâà âèå âèäèòå
òâúðäå ÿñíî, ÷å ðåäàêòîðúò íà "Õèòúð Ïåòúð" å áèë çíàìåíèò îùå â îíîâà
âðåìå, êîãàòî å ìèñëèë ñ ìîçúêà ñè, êîãàòî å ñëóøàë ñ óøèòå ñè è êîãàòî å
ãîâîðèë ñ óñòàòà ñè.
Íî êàêòî è äà å, à áúëãàðñêàòà æóðíàëèñòèêà íàïðåäâà. Íèå ñìå òâúðäî
óâåðåíè, ÷å àêî ñå ïîÿâÿò îùå åäèí "Õèòúð Ïåòúð", îùå åäèí "Ãðàæäàíèí"
è îùå åäèí "Íàïðåäîê", òî áúëãàðñêèÿò íàðîä ùå äà îòíåìå "Áàëàìóê" è

ëóäèòå ùå äà îñòàíàò áåç ñòîëíèíà. Òîêâèë ãîâîðè, ÷å ñÿêî åäíî
ïðàâèòåëñòâî ïðèëè÷à íà íàðîäà ñè, à àç ùå äà êàæà, ÷å áúëãàðñêàòà
æóðíàëèñòèêà ïðèëè÷à íà íàñ ñ âàçå. Êîãàòî ïóáëèêàòà íÿìà íóæäà çà
çäðàâà õðàíà, òî çà øàðëàòàíèòå ñå îòêðèâà øèðîêî ïîëå. Íåêà íè äàâà
ãîñïîä áîã ïîâå÷å ðàçóì è ïî-ìàëêè ïúïîâå!
ÏÎËÈÒÈ×ÅÑÊÀ ÇÈÌÀ
"Äàëè ñå çîðà äîâúðøè, èëè ñå äâå íîùè ñìåñèõà?"
Ïðèÿòíî íåùî å äà èìà ÷îâåê òîïëà ñîáà, ñàìóí õëÿá, ïàð÷å ñëàíèíà è íÿêîëêî
ãëàâè ïðàç ëóê, ïúê äà ëåãíå è äà ìèñëè èëè äà ñïè è äà ñúíóâà. Ïðèÿòíî å,
íî äà èìà è åäíà îò òèå äâå áîëåñòè: èëè ìëàäà æåíà, èëè ñòàð ðåâìàòèçúì;
ëåæèø, ëåæèø, à ìèñúëòà òè êàòî ó íåìåö, ïúëíà è áîãàòà êàòî ãîòâàðíèöà,
äúëãà è áåçêîíå÷íà êàòî ñóäæóê - ñóäæóê, ñ êîéòî âúâ âèåíñêèÿ
ðàéõñòàã íåìöèòå è ìàäæàðèòå áèÿò ïî ãëàâàòà ñëàâÿíñêèòå äåïóòàòè; à
âúîáðàæåíèåòî òè êàòî ó àðàïèí, ñèëíî è îñòðî êàòî òþìáåêèÿ - òþìáåêèÿ,
êîÿòî å êðàéíî ïîëåçíà çà êðàñòàâèòå íàðîäè, - ïëàìåííî è âúçâèøåíî êàòî äèì.
Äèì, äèì! Ïîä êîéòî íèå áúëãàðèòå òàêà ñëàäêî ñïèì. Ìèñëèø, ìèñëèø, ïúê ñå
ïîïðîòåãíåø êàòî ôèëîñîô, ïðîçåâíåø ñå êàòî äèïëîìàòèí, ïî÷åøåø ñå â òèëà
êàòî ïîëèòèê è àêî