Reize door Frankrijk | Page 3

verblijf, en
niettegenstaande het plaatsje er niet te breed uitziet, hadden wij nogtans
een vrij goed avondmaal en goede bedden. Onze Wijnkooper van
Beaune, die in deze streeken bekend was, bragt hier zeer veel toe, en
deed ons vooral door de vrije en grappige wijze, waarop hij alles
bezorgde en bestelde, niet weinig lagchen.
Den volgenden morgen, 17 dezer, vertrokken wij om drie uren, en
reeden 1 1/2 post van hier door het stadje Pont sur Yonne, aan den
westelijken oever van die rivier tegen den voet van een heuvel, die met
wijngaarden bedekt is, gelegen. Deze plaats ontleent zijn' naam van de
steenen brug op zeven bogen, die wij bij het uitgaan van de stad
overreden, wat verder ziet men steen- en pannebakkerijen, en
vervolgens een zeer uitgestrekt en aangenaam geschakeerd gezigt. De
stad Sens vertoonde zich voor ons in een aangenaam verschiet, tegen
een' heuvel; de landstreek is zeer bevallig, en de morgenstond was
schoon. Voor de omwenteling was Sens een Aartsbisdom en de
hoofdstad van le Senonois en Champagne; zij is 12 posten van Parijs
gelegen: inwendig beantwoort zij vrij wel aan de uitwendige
vertooning. De straat, waar wij in kwamen is ruim. Wij stapten af voor
de Hoofdkerk, die wel bezienswaardig is; zij pronkt met een zeer
hoogen en fraaijen toren; het klokkespel wierd voorheen voor het
fraaiste van het gantsche rijk gehouden. Hier vervoegde ik mij bij
onzen Geestelijken reisgenoot en ondervond, dat het goed is om zich
met lieden van allerlei stand en beroep op reis te bevinden. Deze was
dan ook een zeer vriendelijk man, en, zoo het scheen, een der
redelijkste Priesters, dien ik immer heb aangetroffen. Wij traden te
samen de Kerk in. Dit gebouw is zeer groot en wel verlicht, de kapellen
rondom en het choor is met fraai ijzer hekwerk versierd. Lodewijk
Dauphin van Frankrijk [5], in den jaare 1765 te Fontainebleau
overleden, werd, benevens Mevrouw de Dauphine, in deze kerk
begraven; wij zagen er zijne graftombe, die in het begin van de
omwenteling was weggenomen, doch thans weder opgerigt. Zij is van
wit marmer, en word gehouden voor een meesterstuk van den

beeldhouwer Coustou. De beelden, die de twee lijkbussen kroonen, zijn
de Godsdienst, de Deugd, de Tijd en Frankrijk. Men vind meêr andere
fraaije versierselen in deze kerk, bijzonder het beeldhouwwerk boven
een Altaar, verbeeldende de moord van St. Savinien. De glazen zijn
geschilderd door den bekenden Franschen konstschilder Jean Cousin
[6], die te Soucy digt bij deze stad in de 16de eeuw gebooren werd; men
wilde, dat hij tot de Protestanten behoorde, omdat hij op de glazen van
St. Roman's kerk te Sens in eene schilderij van het laatste Oordeel een
Paus in de hel geplaatst had, en men nam hem die aardigheid maar zeer
kwalijk. Deze stad was reeds vermaard ten tijde van Julius Caesar. In
1735 vond men 'er het opschrift: Vesta mater, waarom men meent te
moeten onderstellen, dat 'er een tempel van Vesta geweest is; uit andere
aanwijzingen maakt men op, dat 'er ook een tempel ter eere van
Augustus bestaan heeft. 'Er bestaat nog geldspecie, die 'er Carolus
Magnus heeft doen slaan. Paus Alexander de III. koos deze stad tot
schuilplaats, en verbleef 'er van den 30 September 1163 tot in 1165. In
de boekerij van het Capittel van de Hoofdkerk alhier, wierd voorheen
een kluchtig stuk bewaard, namenlijk het oorspronkelijk handschrift
van den kerkdienst der gekken (l'Office des fous,) zoo als die eertijds in
de kerk van Sens gezongen werd, het was een lang smal en redelijk dik
boekdeel in Folio, met uitgesneden ijvoor bedekt en met lange magere
letters geschreven; men vindt 'er afbeeldingen in van Bacchus feesten,
Pan's feesten, potsenmakerijen en meêr andere schandelijke
ongerijmdheden van dien aard: in dit feest, dat door deszelfs
verregaande ongerijmdheden zeer wel aan zijne benaming
beantwoordde, speelde ook een Ezel, te weten een viervoetig dier, eene
voorname rol; andere op twee beenen waren 'er met menigte bij.
Onder meêr anderen is hier ook een voorname fabriek van het geen
men in Frankrijk Velours d'Utrecht noemt, en dat zeer veel gebruikt
word, om Meubilen, Rijtuigen, enz. te bekleeden: deze fabriek schijnt
uit een der voornaamste steden in ons Vaderland herkomstig, en
misschien is zij 'er, zoo als meêr anderen, thans wel in verval.
De Waterhorologies (Horloges d'eau) die men zelfs tot in Asia en
America verzendt, worden hier gemaakt.

Buiten de stad zag ik verscheidene vruchtbaare moestuinen en
boomkweekerijen; als ook eene fraaije algemeene wandelplaats. Men
rijdt over een brug over de Yonne, die langs deze stad stroomt. In deze
landstreek zijn veel wijnbergen, en hier en daar nog al boomen. Wij
ontbeten te Villeneuve le Roy, thans Villeneuve sur Yonne, een klein
stadje aan den oostelijken oever van die rivier, niet onaangenaam
gelegen; het heeft aanmerkelijke Leêrlooijerijen, en het leder maakt een
voornamen tak