Pondichery, hoofdstad van Fransch-India | Page 6

bieden niet zoo'n weerzinwekkend,
kwalijk riekend schouwspel als de markten in negerlanden. De
menschen zijn er minder vuil en maken minder leven dan de zwarten
van de Antillen of Zuid-Amerika; zij passen met hun bonte doeken bij
hun omgeving, die niet zoo carnavalachtig is als ginder. Rood is de
meest geliefde kleur; men zou bijna kunnen zeggen de eenige, door
mannen en vrouwen gedragen, zoowel wanneer zij zich een groot deel
van het lichaam bedekken, als wanneer ze zich tot een eenvoudigen
band bepalen, aangebracht naar de wetten der welvoegelijkheid.
Hier ook weer is er geen gebrek aan kinderen; maar de ouders
behoeven zich niet om hen te bekommeren, want het talrijk kroost kan
het goed vinden met de kippen aan den weg, en verdwaalt niet in de
drukke menigte. Wat ik vurig hoop voor de inlandsche bevolking van
Pondichéry en zelfs voor heel Indië, is dat men er de invoering van
automobielen verbiede, die er zeker spoedig veel kwaad zouden
stichten. Ten tijde van mijn verblijf in de kolonie had een parijsch
automobielfabrikant zich tot een ambtenaar in Pondichéry gewend, om
inlichtingen te erlangen omtrent de mogelijkheid, het moordend
instrument er in te voeren. De inboorling heeft de betreurenswaardige
gewoonte, altijd op het midden van den weg te loopen, en zelfs als men
in een gewoon rijtuig zit, moet men herhaaldelijk roepen, om hem naar
den een of den anderen kant van den weg te doen gaan; wat de kinderen
betreft, ze loopen voortdurend gevaar, in stukjes te worden gereden.
Nergens ter wereld hebben de koetsiers zulk een moeilijke taak bij het
mennen van hun paarden. Wat zou er gebeuren, als men op een dag den
invoer van die wagens toeliet, die, al zouden ze enkele bevoorrechten
gelukkig maken, een moorddadige werking zouden uitoefenen en de
bevolking zouden decimeeren! De Europeaan zou, ook al kon bij zich
bergen en zijn bestaan verdedigen, oproerige kreten uiten bij het zien
van het monster, vooral om den aard van den grond. De bodem in het
zuiden van Indië verkruimelt tot een rood poeder, dat bij het geringste
zuchtje van den wind in wolken opvliegt. Nu reeds in onze europeesche
landen het stof, door dit middel van vervoer opgejaagd, vrij
gerechtvaardigde klachten doet rijzen, zou men te Pondichéry ware
wanhoopskreten slaken. Hoe dikwijls is het mij gebeurd, dat ik na een
wandeling van een paar uur moest constateeren, dat mijn wit costuum
een saffraan kleurige tint had gekregen!

De heer Delale, hoofd van het openbaar onderwijs, is zoo welwillend,
mij tot gids te strekken bij het bezoek, dat ik mij voorgesteld had te
brengen aan de voornaamste scholen van de stad. De quaestie van het
onderwijs, dat in de koloniën aan de inlandsche bevolking wordt
gegeven, heeft mij altijd veel belang ingeboezemd en leidde mij tot
merkwaardige vergelijkingen. Er zijn koloniën, waar het oprechten lof
verdient, en andere, waar het, eerlijk gezegd, bedroevend is, waar het
op niets, op geen onderwijs neerkomt. Te Pondichéry, waar
verscheiden scholen zijn, heb ik aan vijf een bezoek gebracht. Het
onderwijs staat onder het toezicht van een zeer intelligenten leider, die
uitstekend samenwerkt met den gouverneur. Wat mij het meest heeft
getroffen, is de practische manier, waarop de onderwijzers in de
jeugdige hersens de dingen doen doordringen, die hun onderwezen
moeten worden, niet door het domme systeem van machinaal de
kinderen zinnen te laten herhalen, die ze niet begrijpen, maar door het
kraantje van hun intelligentie te openen door verklaringen, die ze
kunnen vatten, en die ze daarom niet vergeten. In die verschillende
scholen ga ik door alle klassen heen en vraag verlof, die kinderen te
mogen ondervragen, die toeval of intuïtie mij doen kiezen, daar ik altijd
de keus van een onderwijzer een beetje wantrouw in de gevallen, dat de
school aan een bezoeker moet worden vertoond. Het is mij aangenaam
te kunnen zeggen, tot eer van den heer Delale, dat het bezoek aan die
inrichtingen te Pondichéry zeer goede herinneringen bij mij heeft
achtergelaten, en dat het te wenschen ware, dat men in enkele andere
koloniën zijn goede methode volgde en tevens het aanhoudende
toezicht, dat hij uitoefent in het hem toevertrouwde departement.
In de laatste school, die ik bezocht, en die alleen voor jonge meisjes
bestemd is, woonde ik verschillende naailessen bij, waar het werk op
zeer lofwaardige wijze werd gedaan. Ik ben verbaasd over de
gemakkelijkheid, waarmee die meisjes in goed Fransch antwoorden op
de vragen, die ik tot haar richt. In Engelsch-Indië had ik in twee
scholen kunnen opmerken, dat de kinderen zich bijna alleen in hun
moedertaal konden uitdrukken, doorspekt met enkele engelsche
woorden, verhaspeld op een wijze, die ze onbegrijpelijk maakte.
Ach, indien het mogelijk was, al die kinderen in hun vroegste jeugd te
doen begrijpen, dat er een studie is, waar de hersens door in de war
raken en die