Pondichery, hoofdstad van Fransch-India | Page 5

nog aanmerkelijk kunnen toenemen. Die handel is voortaan een zaak
van gewicht voor Fransch-Indië, daar Pondichéry voor die
oliehoudende zaden een groote opslagplaats geworden is, die niet enkel
gevoed wordt door de directe voortbrenging in de buurt; reeds beginnen

de producten uit de omliggende engelsche bezittingen toe te stroomen,
waardoor de handelsbeweging vertienvoudigd wordt.
De landbouwers uit het Zuiden van Indië, vooral uit de provincie
Tanjore en uit de omstreken van Trichinopoly maken meestal voor hun
verzendingen gebruik van Pondichéry, daar het de beste haven van de
kust is, minder dan Madras aan cyclonen blootgesteld. De laatste,
waarvan men de herinnering nog heeft behouden, is die van 1863;
zeven schepen, die op korten afstand van het strand ten anker lagen,
werden verzwolgen bij de groote ramp.
Wat de vanille aangaat, men is er met de cultuur nog pas sinds een
dozijn jaren bezig; vrij groote velden zijn ermee beplant in den
Kolonialen Tuin, waar de onderdirecteur mij wel de inlichtingen wil
geven, die mij belang inboezemen. In het begin had men met groote
zorgeloosheid te strijden. De inboorlingen, die bij het kweeken van het
kostbare gewas gebruikt worden, moeten voortdurend onder toezicht
zijn; in het begin lagen massa's vanille in kisten te verrotten, alsof er
een hoop hooi in lag. De tegenwoordige gouverneur heeft er orde op
gesteld, zooals uit de verkregen resultaten blijkt. De vrucht van
Pondichéry is dunner dan die uit Mexico en van Réunion, maar de geur
der stokjes doet naar mijne meening niet voor de andere onder. De
vanille wordt hier voor tien roepijen, dat is 17 francs, per kilo verkocht.
Er zijn te Pondichéry kweekers met een ruim geweten, die hun
welverzorgden en goed ingepakten oogst naar Bourbon hebben
gezonden, om van daar als echte Bourbonvanille naar Europa te worden
verscheept.
De geheele bevolking van de fransche nederzettingen in Indië bedroeg
op 31 December 1903 het aantal van 273748 inwoners, onder wie
slechts 1408 Europeanen, en wel 492 mannen, 546 vrouwen en 370
kinderen. De europeesche bevolking wisselt natuurlijk voortdurend,
daar de meesten slechts zeer kort in de kolonie blijven. Dit geldt vooral
van de ambtenaren en hun gezinnen, wier _chassé-croisé_ over alle
oceanen voldoende bekend is. Het aantal Europeanen of kleurlingen,
die er wortel hebben geschoten en behagen vinden in de carrière, welke
zij hebben gekozen, of in den handel, waarin zij bezig zijn, is slechts
zeer klein. Men kan de vooroordeelen van een volk niet veranderen,
zoo min als de begrippen, die gangbaar, zijn in het moederland. Een
kolonie is nu eenmaal een oord van ballingschap, en het klimaat moet

er noodzakelijk ongezond zijn. En hoeveel menschen, veroordeeld om
in het land, dat hen heeft zien geboren worden, te leven in een
voortdurenden strijd ter verkrijging van de meest dringende
levensbehoeften, zouden zich een veel vrijer en ruimer bestaan kunnen
verschaffen, als zij, zoo zij vlijt en volharding bezaten, besloten het
routinejuk af te schudden, en iets te ondernemen, 't zij landbouw of
handel, in landen van onbetwistbare vruchtbaarheid, waar men nog
zooveel handen kan gebruiken! Voor den groothandel, de banken,
industriëele ondernemingen zouden er onmetelijke velden te
exploiteeren blijven.
Wij behoeven slechts een afstand van 160 kilometer per spoor af te
leggen, om Madras te bereiken, gelegen aan diezelfde kust van
Coromandel, en we stappen uit in een groote handelsstad, waar het
drukke leven zich in allerlei vormen voordoet, en waar men alles kan
genieten, wat een bloeiende europeesche stad aanbiedt. Bombay en
Calcutta zijn evenals veel steden van het Uiterste Oosten volkrijke,
bloeiende centra, die in niets onderdoen voor de groote steden van onze
oude wereld, en zij, die er zich gevestigd hebben in den handel, het
bankwezen of de industrie, klagen niet over de zoogenaamde
ballingschap. Trouwens in veertien of achttien dagen voeren de trein en
de paketboot hen naar den geboortegrond terug voor een kleine
vacantie, waartoe gemakkelijk besloten wordt door die inwoners, wier
middelen hun de onbeteekenende verplaatsing toestaan.
Als men het leven van den inboorling nagaat met het oog op zijn
behoeften en zijn intellectueele ontwikkeling, moet men wel inzien, dat
hij veel gelukkiger is dan menig Europeaan of kleurling, die verkeert in
wat wij overeengekomen zijn, beter levensomstandigheden te noemen.
Wij vinden hem doorgaans vroolijk en tevreden; hij klaagt zelden, leeft
op de primitiefste manier, wonend in een krotje of hutje met zijn
meestal talrijk gezin, zich dekkend met een strook stof, die hem eenige
stuivers heeft gekost, zich op de soberste manier voedend met de
producten, die hij dikwijls zelf verbouwt zonder zorg voor den
komenden dag. Is zoo'n man uit philosofisch oogpunt niet veel
gelukkiger dan de meesten onzer?
Een van mijn grootste genoegens in de koloniën bestaat in een bezoek
aan de markt, dien levenden kaleidoscoop, die altijd een verschillend
veld van waarnemingen is, al naar de omgeving waarin men zich

bevindt. De markten van Indië