Pag Susulatan nang Dalauang Binibini na si Urbana at ni Feliza | Page 7

pany? ay marahang gagauin, itatalic��d ang muc-h�� �� lumayo caya. May isa pang pinagcacabihasnan ang caramihan nang tauo, na cun naquiquipagusap sa capoua, ay ang cam��y ay iquinacamot sa har��p. ?Asal na cahalayhalayan na nacapopoot sa malilinis na loob. Caiin~gat na ito,i, pagcaratihan nang bata. Cun may lalabas na masamang amoy, ay lumayo sa tauo, houag pamalay at nang di mapan~ganlang salahula: Adios, Feliza, hangang sa isang sulat.--URBANA.

SA ESCUELAHAN.
Si Urbana cay Feliza.--MANILA ...
FELIZA: Itong man~ga huling sulat co, sa iyo, na may nanucol sa calagayan mo, at ang iba,i, aral cay Honesto, ay ipinaoonaua co, na di sa sariling isip hinan~go, cun di may sinipi sa man~ga casulatan, at ang caramihan ay aral na tinang��p co cay Do?a Prudencia, na aquing Maestra: at siyang sinusun��d sa escuela namin caya ibig co disin, na sa ating man~ga camaganac, sa man~ga escuela sa bayan at man~ga barrio, ay magcaroon nang man~ga salin at pag aralan nang man~ga bata. Ipatuloy co ang pagsasaysay nang man~ga cahatolan.[4]
Si Honesto, bago pa sa escuela, ay pabebendicion muna cay ama,t, cay ina; sa lansan~gan, houag maquiquial��m sa man~ga pulong at auay na tinatamaan, matouid ang lac��d, houag ngin~gisi-n~gisi, manglilib��c sa capoua bata, �� lalapastan~gan sa matand��, at nang houag mauica nang tauo, na ualang pinagaralan sa magulang. Cun magdaraan sa harap nang simbahan, ay magpupugay, at cun nalalapit sa pintoan ay yuyuc��d. Pagdating sa bahay nang maestro ay magpupugay, magbibigay nang magandang arao, �� magandang hapon, magdas��l na saglit sa har��p nang man~ga santong larauan, na pinagdadasal��n nang man~ga escuela, hihin~ging tul��ng sa Dios at cay Guinoong Santa Maria, at nang matutong gumau�� nang cabanalan, at maisaulo ang lecci��ng pinagaaralan. Cun sa escuela may pumasoc na sacerdote, capitan, mahal na tauo �� matand��, ay tumindig, magbigay nang magandang arao, �� magandang hapon, at houag uup�� hangang hindi pinaguutusan. Ang galang na ito,i, houag icahihiyang gauin, sapagca,t, ang cagalan~gan ay capurih��n nang gumagalang, at di sa iguinagalang. Ang batang may bait at dunong, ay capurih��n nang magulang, at ang caniyang quilos, pan~gun~gusap at asal, ay nagsasaysay na mahal ang asal nang nagturong magulang. Pagpilitan mo na houag catamar��ng pagaralan ang lecci��n; cun di matutuhan, ay mag-tanong sa, capoua escuela �� sa maestro caya, houag mahihiya, sapagca,t, cung hiyas nang isang marunong ang suman~guni sa bait nang iba, ay capurih��n naman nang isang bata ang mag-tanong sa marunong, sapagca,t, napahahalata na ibig matuto,t, maramtan ang hub��d na isip, nang carunun~ga,t, cabaitan; cun di ag��d matutuhan ang lecci��n, ay houag mabubugn��t mag-tiagang magaral, sapagca,t, ang carunun~gan ay bun~ga nang catiagan.
Cun di tinatanong nang maestro, ay houag sasag��t, at cun matatanong ay tumindig muna, at s��ca sumag��t. Gayon din ang gagauin sa matand�� �� guinoong causap.
Pagbilinan mo, na huag magpahalata sa capoua escuela, na siya,i, nanaghili sa mariquit na gayac, carunun~gan cayamanan, camahalan nang capoua, bata, sapagca,t; maguiguing capintasan sa caniyang asal.
Sa capoua bata, houag magsasalit�� nang nangyayari sa ating bahay, nang icamumura sa capoua tauo, at sa ating bahay naman, ay huag ipapanhic ang naquiquita sa escuela, sa lansan~gan at sa bahay nang iba, lalo na cun na-ooui sa paninira nang puri, at cung sacali magupasala sa tauo ay sauain, at cun umul�� pa,i, parusahan.
Cun sacali macarinig sa capoua bata nang mura sa magulang �� camaganac na may bait ay ipagtang��l nang banayad at matouid na sabi, at pagdating sa bahay ay ilihim at nang di pagmulan nang pagaaway.
Turoan mong maqu��pagcasund�� si Honesto sa cap��ua bata, houag manampalasang magmura manungayao, at cun sacali,t, may lumapastan~gan sa caniya ay ipagtang��l ang catouiran nang banayad na uica, at cun sacali nauucol na isumbong sa maestro, ay houag daragdagan, houag magpaparatang nang sala sa iba, sa pagnanasang maca panghiganti, sapagca,t, ang manghiganti; ay an~gat sa camahalan nang asal.
Cung siya,i, magsasalit��,t, ayao paniualaan nang casalit��an, ay houag patotohanan nang sump��, sapagca,t, ang manumpa sa ualang cabuluhan ay tanda nang cabula��nan.
Sa escuela, cun may maquitang cacanin, ay houag pa~ngahasang canin hangang di pagutusan, at nang di paguicang matacao.
Sa ano mang utos nang maestro, at ayon sa matouid, ay umalinsunod, at cun sacali,t, maparusahan ay houag mabubugn��t, matamisin sa loob ang parusa,t, nang houag maquitaan nang capalaloan.
Cung macapagleccion na,t, pahintulutan nang maestro na omoui, ay lumacad nang mahusay, houag palin~galin~ga, magpatuloy omoui sa bahay, at pagdating ay magdas��l, at pagcatapos, ay humalic sa camay ni ama,t, ni ina, at gayon din ang gagauin sa hapon.
Sabihin mo cay ina, na di co sila nililimot sa harap��n ng Dios, at malayo man aco ay hinihintay co ang canilang bendicion: Adios, Feliza, hangang sa isang sulat.--URBANA.

SA SALITAAN.
Si Urbana cay Felisa--MANILA....
FELIZA: Sa malabis na cadun~goan nang man~ga bata cun quinacausap nang matanda �� mahal cayang tauo, ang marami ay quiquimiquimi at quiquilingquiling, hindi mabucsan ang bibig turoan mo, Feliza, si Honesto, na houag susundin ang ganoong asal, ilagay ang loob sa cumacausap sagotin nang mahusay at madali ang tanong, at