Le procès des Templiers | Page 5

deberet in dicta provincia Senonensi inchoari;
tibi duximus respondendum, quod de nostra voluntate procedit quod
iidem prelati circa hoc agant quod melius in eodem negocio viderint
expedire. Petebatur eciam a prelatis eisdem, quod in eadem provincia
Senonensi vel alibi ubi dicti Templarii detinentur, et ubi prelatis et
commissariis sepedictis videretur, inquirere et probaciones recipere
possent ab omnibus quos invenirent ibidem, quamvis per litteras
apostolicas eis missas oporteret ipsos ad alias transferre provincias,
quod [p. 9] necesse ipsis minime videbatur, non obstante quod in
eisdem litteris apostolicis super hoc directis aliud continetur. Ad quod
respondemus quod id fieri volumus, prout a prelatis petitur supradictis.
Super eo eciam quod petebatur si inquisiciones et processus hujusmodi
ab eisdem prelatis extra suas provincias et dioceses, juxta continenciam
litterarum apostolicarum per nuncios tuos exhibitarum, eisdem fieri
poterant et haberi, Excellencie tue duximus respondendum, ut, non
obstante quod in litteris commissariorum ipsorum dinoscitur contineri,
quod ad certas vadant provincias, et ibi diligenter inquirant ubi magis
dicto negocio viderint expedire, inquirere possint, servatis tamen aliis
articulis in dictis litteris comprehensis, non obstante clausula illa
videlicet quod se transferant ad provincias memoratas. Volumus igitur
quod prelati regni tui in premisso negocio procedant juxta responsiones
supradictas, nullo allio mandato nostro super hoc expectato, ut
negocium hujusmodi facilius et celerius ad finem debitum
deducatur.--Item data dicte littere directe dicto domino Regi talis est:
Datum Avinione II Nonas Maii, pontificatus nostri anno quarto.
Item tenor dictarum litterarum excusatoriarum predicti prepositi
Aquensis (in quibus a tergo erat ejus sigillum impressum cum figura
seu ymagine beate Marie et ejus Filii, ac figura seu ymagine cujusdam
hominis subtus ymaginem beate Marie, flexis genibus complosisque
manibus existentis, cum quodam scuto leonis figuram continente, retro
dictum hominem situato, et talibus litteris videlicet: S. GUILLELMI
AQUENSIS ET APTENSIS PREPOSITI AC........ residuum vero
ipsarum litterarum legi non poterat) talis est:

Venerabilibus et discretis viris, dominis et amicis suis carissimis,
dominis Matheo Caragoli domini Pape notario et auditori reverendi in
Christo patris domini P. de Columpna Dei gracia sancte Romane
ecclesie diaconi cardinalis, Guillelmus Agarni Aquensis et Aptensis
prepositus, salutem in Eo qui est omnium vera salus. Cum sanctissimus
in Christo pater dominus Clemens, sancte Romane ac universalis
ecclesie [p. 10] divina providencia Papa quintus, vobis et michi
specialiter commiserit quasdam inquisiciones per vos et me debere fieri
contra Templarios, et super certis articulis eosdem Templarios et
domos eorum contingentibus, et super quibusdam aliis, prout hec in
litteris dicte commissionis et capitulis plenius continentur, que, ut credo,
jam ad vestram noticiam pervenerunt; verum, cum prefatus dominus
Papa michi ante commissionem predictam commisserit specialiter et
districte preceperit, in virtute a me prestiti juramenti et sancte
obediencie, quod ego intendam diligenter et fideliter ad decimam
colligendam, exigendam et recipiendam in provinciis Arelatensi,
Aquensi, Ebredunensi, Viennensi ac eciam Lugdunensi ab omnibus
personis et locis ecclesiasticis, quibusdam tamen terris et personis
exceptis, concessam per eum ad biennium illustri viro domino Philippo
principi Tharantino, ob causas racionabiles atque justas, propter que
sum multipliciter occupatus, sic quod ad commissa negocia vobis et
michi per eundem dominum Papam in premissis nullo modo possum
intendere in presenti; idcirco me vobis circa hec excusans, et confidens
de legalitate et discrecione vestra, super predictis, si opus est, et in
quantum de jure possum, commicto specialiter vices meas, supplicans
et requirens quod in hujusmodi negociis vobis et michi commissis
procedatis, mei absencia non obstante. Datum Aquis V die mensis Maii,
anno Domini Mº CCCº nono. In cujus rei testimonium presentibus
litteris sigillum meum apponendum duxi. Datum ut supra.
Item sciendum est, quod supradicti domini Matheus sedis apostolice
notarius, Johannes Tridentinus et Johannes Magalonensis archidiaconi
asseruerunt, in presencia aliorum dominorum collegarum suorum et
mei ac ceterorum notariorum et aliorum testium infrascriptorum, se pro
certo et pro constanti audivisse a reverendis in Christo patribus dominis
Stephano Dei gracia tituli sancti Ciriaci in Termis presbitero et P. de
Columpna sancte Romane ecclesie diaconis cardinalibus, quod eis

constabat ipsum esse ex causis legitimis excusatum. Item ad [p. 11]
ostendendum quod dictus prepositus Aquensis sit legittime excusatus,
preceperunt dicti domini commissarii inseri in presenti processu
quamdam litteram reverendi patris domini Berengarii Dei gracia tituli
sanctorum Nerei et Archilei presbiteri cardinalis, cujus tenor talis est:
Venerabilibus in Christo patribus, amicis suis carissimis, Dei gracia
dominis E. Narbonensi archiepiscopo, G. Bajocensi, R. Lemovicensi et
G. Mimatensi episcopis, ac honorabili viro Johanni de Monte Lauro
archidiacono Magalonensi, Berengarius miseracione divina tituli
sanctorum Nerei et Archilei presbiter cardinalis, salutem et
benivolencie specialis affectum. Litteras vestras grata manu recepimus
et inspeximus diligenter, et litteras quidem vestras, quas per nos
presentari domino nostro summo Pontifici petivistis, ei adhuc propter
ipsius familiarium negociorum occupacionem, quibus idem dominus
noster occupatus extitit, presentare nequivimus. Verum tamen scire vos
volumus quod commissarii vestri in negocio Templariorum, jam XII
diebus elapsis, de Romana curia recesserunt, excepto preposito Aquensi,
qui se per suas litteras, quas deffert magister Matheus Caragolus