Isa Pang Bayani | Page 8

ni pagaalinlan~gan ipinabatid kay Gervasio ang kanyang
layon, sa pamamagitan n~g m~ga tiyakang pan~gun~gusap at hindi
maligoy na pagsasalaysay. Sinabi ang pagkakapatawag sa kanya n~g
Tagapamahala n~g Pagawaan, at gayon din ang m~ga pan~gakong
ibinigay at n~g sampung pisong kaloob.
Si Gervasio, sa haráp n~g gayong salaysay at panghihikayat ni Pablo,
ay natilihan muna at di agad nakasagót; pinagbulaybulay sa isip niya
ang m~ga pangyayari at dapat pang mangyari sakali't tanggapin ang
amuki n~g kaibigang humihikayat.
Nang mamalas ni Pablo ang gayong di pagtugon n~g kanyang kausap
ay nagpatuloy:
--Tingnan mo--anya--¿ano ang mapapala mo sakali't magpatuloy ka sa
kalagayang taglay mo n~gayon? ¿Inaasahan mo baga, na kayo'y
magtatagumpay sa aklasan? Inaakala kong hindi, at nasabi ko na n~ga
sa iyo ang sinabi sa akin n~g Tagapamahala sa Pagawaan. Titikisin
daw niya at susubukan kung hanggang saan aabot ang inyong lakás. At
tan~gi sa rito, ¿ano't makikiloko ka sa kanila? ¿Kung wala ka pa bang
makain at sampu n~g iyong pamilya ay mayroong magbibigay sa iyo?
--Iyan din n~ga ba ang sinasabi ko sa taong iyan--ang halos ay
nangdididilat ang mata n~g asawa ni Gervasiong humalo sa salitaan--sa
hirap naming ito ay hindi ko n~ga malaman sa taong iyan kung ano't
hahalohalo sa m~ga kaululan at "chismes;" tila baga kung napipisanan

na siya at sampu n~g kanyang pamilya ay may tutulong man lamang at
makaaalaalang siya'y lapitan. ¡Sús ... aywan ko n~ga ba!--at sabay sa
m~ga huling pan~gun~gusap na ito ay nangdudura pa man din.
Wala na; para sa mahinang puso ni Gervasio, ang ano mang
pan~gan~gatwiran ay di na maibuka sa bibig.
Marinig sa bibig n~g asawa niya ang isang pagsisi sa kanyang ginawa
at ginagawa sa kapakinaban~gan n~g marami, bakit ay naisurot pa nito
na kung ano at kung bakit hahalohalo sa m~ga "chismes," ay doon na
pinanglupaypay na lalo ang kanyang marupok na puso sa haráp n~g
m~ga nakahahalinang amuki ni Pablo.
Kaya't pagkalipas n~g ilang sandali ay napilitang magsalita.
--¿Paano ang iba kong kasamahan?
--¿Ang iba mong kasamahan?--ang wari'y sagot na tanong din ni
Pablo.--¿Bakit mo sila _iintindihin_? ¡Di bayaan mo sila! Ang bawa't
isa ay dapat humanap n~g kanyang sariling kagalin~gan; kanikanyang
hanap at pagsisikap ...
--¿At ang aming sumpaan? ¿At ang aming ...?
--Walin mong kabuluhan--ang saló agad ni Pablo.
--Aywan ko sa taong itó--ang sabad na naman n~g babai--tila ibig mag
Kristong papako sa krus sa kagalin~gan n~g marami at ibig yatang
matawag na manunubos.
--Siya n~ga naman--ang sambot pa ni Pablo--isipisipin mong mabuti.
Ang iniaamuki ko sa iyo ay kagalin~gan mong sarili at n~g iyong
pamilya. ¡Siya na iyang makámakabayan!
At si Gervasio ay pilit na sumuko; sa haráp n~g dalawang tuksó ay
wala na siyang magagawa. At saka naaalaala n~ga rin niya ang gipit
nilang kalagayan sa pamumuhay, sa gitna n~g malawak na dagat n~g
buhay at sa gitna n~g naglalakihang daluyong n~g kasaliwaang palad.

At siya, si Gervasio, ay walang tápang na makahaharap sa malalaking
pagbabaka maging ang pagbabakang ito ay magbun~ga sa huli n~g
tagumpay n~g isang dakilang simulain at kalasapan n~g di gaanong
kagalin~gan n~g marami.
_Maligtas lamang ang sarili ay mamatay na ang lahat._ Ito, ang
simulaing naghari at pinapaghari ni Gervasio sa kanyang puso; kaya't
sa wakás ay sinabi n~g boong siglá.
--Ako ay umaáyon.
At ang pan~gulong Gervasio, mula sa m~ga sandaling yaon na bigkasin
niya ang pag-ayon, ay isa na sa maraming taksil na naglipana sa
Pilipinas.
--Kung gayon,--ang may malaking kagalakang sabi ni Pablo--búkas
n~g hápon ay sasama ka na sa akin. Tayo ay gagawa nang kasama n~g
ilan pang manggagawa na kinuha ko sa ibang pagawaan.
--Huwag; huwag muna. Kailan~gan nating hikayatin si Mauro.
--Siya n~ga; lalong mabuti kung pati na siya ay makasama natin.
--Inaasahan ko rin, na gayon ang mangyayari. Siya nama'y dukha ring
kamukha ko ... wala rin siyang itatagal sa malaong aklasan.
--Kung gayon, bukas na n~g hapon tayo pumaroon, at sa hapon ko na
rin dadalhin sa Pagawaan ang m~ga magsisigawa, at pagkapanggaling
ko roon ay saka na tayo magkita. Sa gabi na tayo pumaroón.
--Lalong mabuti n~ga--ang tugon ni Gervasio--kita'y hihintayin.
--Oó, darating akong walang sala.
At noon din si Pablo ay nagpaalam.
Nariyan ang dahil, kung kaya't si Gervasio, sa poók na pinagtitipunan
n~g m~ga nagsiaklás ay di man lamang nakita.

=VI=
Sa haráp n~g kanyang susulatán, si Mauro ay payapang nakaupo
kinagabihan din n~g araw ring yaong ipinaghiwahiwalay nilang
magkakasama.
Nakapatong sa ibabaw n~g lamesa ang dalawang bisig at sa m~ga
palad ay nakakatang naman ang dalawang pisn~gi.
Malungkot ang kanyang anyo; at sa pagmumukha ay nababakás ang
isang napakalaking damdaming kinakabaka n~g puso, damdaming
nakapagpapapulás sa dibdib n~g malalalim na buntonghinin~ga.
Sadyang nang m~ga sandaling yaon, ay may isang malaking suliraning
pinagaaralan ...
Kinukuro at dinuduklay sa isip ang sanhi at kung bakit may m~ga
manggagawang sa kilusang tun~go sa pagtatanggol n~g karapatan na
pinagsisikapang itaguyod n~g