Isa Pang Bayani | Page 7

dalawang panig. Sapagka't alamin ninyong kung malaki man ang
nawawala sa inyo ay lalo namang malaki ang napipinsala at nawawala
sa m~ga mamumuhunan; kaya't ito ay hindi rin naman
makikipagtagalan sa paglalaban. At huwag lamang na sawíng palad na
pasukan n~g m~ga kamanggagawa ninyo ang pagawaang iyan ay
inaasahan ko at maaasahan din naman ninyo na kayo'y magtatagumpáy,
kung di man sa lahat n~g inyong m~ga kahilin~gan ay sa marami
niyang m~ga bahagi.
At ang Lupong manggagawa ay bumalik noón din sa pinagtitipunan
n~g m~ga nagsiaklás.
Sinabi sa m~ga kasama nila ang pinangyarihan n~g kanilang huling
lakad na yaon, at gayon din, isinakabatiran n~g madla ang tayo n~g
kanilang salitaan at gayon ang hatol naman n~g Tagapamahala ng
Kawanihan.
Malalalim na buntonghinin~gang makadurog puso ang sa dibdib n~g
m~ga kaawaawang manggagawang yaon ay pumulas; m~ga
buntonghinin~gang nagpapakilala n~g tinitiis nilang hirap sa iilang
araw pa lamang na itinatagal n~g aklasan.
¡Gaano pa kaya, kung ang aklasan ay magtagal n~g isang buwan man
lamang!
At si Mauro, sa haráp n~g gayong namamalas ay lihim na nagtitiis.
--¡Umasa tayo at maghintay!--ang ipinanglulunas na lamang niyang
hatol sa lahat.
--Oó; umasa tayo at maghintay ...--ang ikinasisiyang tugón naman n~g
marami.

Subali't ... ¡bigong pagasa! at ¡sayang na paghihintay!
Sapagka't sa kinahapunan noón, si Pablo ay boong tápang na pumasok
sa maluwang na pinto n~g Pagawaan, na kasama n~g may labing isá pa,
buhat sa ibang ginagawan.
¡Labing-isang manggagawa sila na nahikayat n~g makamandag na dila
ni Pablo!
¡Labing-isang bibig na may kinakain na ang umagaw pa sa dapat kanin
n~g ibá!
¡Oh! Ang m~ga gahamang ito ay siyang dapat managót sa
napakaraming aklasang natalo sa Pilipinas, at sa libolibong bibig na
walang makain n~g m~ga asawa't anák n~g nagsisiaklás.
¡Lubha n~gang kanaisnais na ang m~ga ito'y mawala at malipol agad!
Simula n~ga sa hapong yaon, ang Pagawaan ay untiunti nang
nagkakaroon n~g buhay, at wala pang isang linggo, ang datihang
linggal at manakánakang pukpukan at tawanan ay naririnig.
At samantala'y ...
¡Ang m~ga kahabaghabag na nagsiaklás ay lalong nagsisipagtiis!
Sa m~ga mukha nila ay nababakás ang isang malaking poót, nabábadha
sa pawisang noó n~g bawa't isá, ang pagkasuklam sa m~ga gahaman at
taksil na yaon na siyang sumira sa magiting na kilusan nilang m~ga
nagsiaklás.
Di miminsan, at sa init n~g nagpupuyos nilang loob, ay balakin n~g
ilan ang maghiganti; parusahan ang isa ó ilan man sa m~ga taksil na
yaón.
Datapwa't ang lahat nang itó, ang lahat nang balak at naiisip gawin, ay
napipigilan, sanhi sa m~ga pan~gun~gusap at hatol na ibinibigay ni
Mauro.

Sa pamamagitan n~g maaayos at maliliwanag na pagmamatwid ay
nakukuhang payapain ni Mauro ang mapupusok na kalooban n~g
kanyang m~ga kasama sa haráp n~g namamalas na nalalapit na
pagkabigo n~g aklasan.
--Huwag--anya--huwag. Huwag nating isipin n~gayon ang
pagpapadának n~g kahi't iisang patak na dugo n~g ating m~ga kapatid
din; hindi natin kailan~gan, at kailan~gan man natin ang gayon, ay
hindi natin magagawa nang may kapakinaban~gan tayong tatamuhin.
¡Para sa m~ga manggagawang pilipino, ang araw na iyan ay hindi pa
dumarating; hindi pa n~ga, at lubhang napakalayo pa! Kung
magkaminsan n~ga ay kinakailan~gan din ang pagpapadanak n~g dugo
upang maipakilala sa m~ga taksil, ang kasamaang ibinubun~ga n~g
kanilang m~ga gawain at ang kahiduwaang pumapatay sa
magagandang simulain, sa pamamagitan n~g kanilang m~ga inaasal;
datapwa't ang gayon ay ginagawa at nagagawa lamang sang-ayon sa
m~ga pagkakataon, at sang-ayon sa uri at hugis n~g sosyalismong
umiiral at nalalaman ó kinikilala at pinamamantun~ganan n~g m~ga
manggagawang gagamit n~g gayong sandata ... Kayo na ang magsabi.
¿Ano ang kapakinaban~gang mahihintay natin pagkatapos n~g
pagpapadanak n~g dugo? Wala, kundi maghari ang lakás n~g m~ga
batás sa ibabaw n~g sawing-palad na tumupad sa atas n~g isang
dakilang mithi ... at pagkatapos, ay maging dahil pa n~g m~ga pagpula
sa gumawa; maging sadlakan n~g paguyám at tagurian pa n~g
mamamatay, unang-una na noong m~ga makikinabang sa huli sa
mabuting bun~ga n~g gayong pagpatáy. Makikita rin natin, na ang
magiting na ito, ay bukod sa di na kahahabagan man lamang sa
kinasapitang palad ay aalimurahin pa; itatakwil at pawawalang
kabuluhan sa haráp man n~g marami. Kaya n~ga m~ga kapatid; ¡saka
ná! ¡Saka ná, kung makilala n~g m~ga manggagawang pilipino ang
tunay niyang karapatan!
Ang ganitong pan~gan~gatwiran ni Mauro ay siya lamang ikinapayapa
at ikinalamig ng puso n~g m~ga kasama.
At ... ang lahat ay naghiwahiwalay ...

=V=
At ... ¿si Gervasio ay saan naroron? ¿Ano't sa m~ga huling pangyayari
ay di man lamang nakita gayong siya ang pan~gulo...?
Alamin natin.
Gaya nang nalalaman natin, si Pablo, nang makalabas sa pintuan n~g
pagawaan, ay nagisip n~g m~ga paraang gagamitin sa paghimok kay
Gervasio, upang ito ay magbalik sa Pagawaan. Sa gabi rin n~g araw na
yaong makausap siya n~g may Pagawaan ay nagsadya na siya sa bahay
n~g hihikayatin, at taglay sa puso ang malaking pagasa sa tagumpay ay
walang kimi