Gwaith Samuel Roberts | Page 5

godi'n dra siriol,?I ddedwydd deyrnasu mewn i'enctid tragwyddol.
Ar edyn angylaidd, heb lesgedd na methiant,?Caf esgyn i dawel ororau gogoniant,?I dderbyn y palmwydd, y delyn, a'r goron,?A chlywed peroriaeth nefolaidd gantorion;
Ac yna caf brofi'r gymdeithas a'r gwleddoedd?Sy'n bythol goroni dedwyddwch y nefoedd.
"MAE NHAD WRTH Y LLYW."
Draw, draw ar y cefnfor, ar noson ddu oer,?'Roedd cwch bach yn hwylio heb seren na lloer;?A rhuad y tonnau, a'r gwyntoedd, a'r gwlaw,?A lanwai fynwesau y morwyr o fraw.
Ond bachgen y cadben, yn llawen a llon,?A dd'wedai dan wenu, heb ddychryn i'w fron,--?"Er gwaethaf y tonnau awn adref yn fyw:?Pa raid ini ofni?--Mae Nhad wrth y Llyw."
O blentyn y nefoedd! Paham mae dy fron?Mor ofnus wrth weled gwyllt ymchwydd y donn??Mae'r dyfnder du tywyll yn rhuo, gwir yw;?Ond diogel yw'th fywyd--Mae'th Dad wrth y Llyw.
Daw'n fuan orfoledd diddiwedd i'th ran;?Draw'n disgwyl mae'th geraint oddeutu y lan:?Y disglaer lys acw, dy hoff gartref yw;?Mae Canan yn ymyl, a'th Dad wrth y Llyw.
Cwyd bellach dy hwyliau, mae'r awel o'th du,?'Rwyt bron mynd i fynwes dy fwyn Brynwr cu;?Mae'th angor yn ddiogel, a'th Gadben yn fyw,?Mae'th gwch yn y porthladd, a'th Dad wrth y Llyw.
Y DDAU BLENTYN AMDDIFAD.
[Pont Llanbrynmair: sr25.jpg]
Fy ngherbyd safai, ar fy nhaith,
Unwaith wrth westy bychan,?Pan oedd gwen oleu'r heulwen glaer
Yn euro caer y dreflan.
Wrth weled pawb o'm cylch a'u bryd
Ar dawel gydnoswylio,?Aethum i gladdfa oedd gerllaw
I ddistaw ddwys fyfyrio.
Dan briddell las, y tlawd yn llon
Ro'i hun i'w fron glwyfedig;?Ond meini cerf o farmor trwch
A guddient lwch pendefig.
Wrth fedd, dan gysgod ywen grin,
Dau blentyn oedd yn wylo,?Mewn ing a hiraeth ar y pridd,
Lle'r oedd eu mam yn hunc.
Er fod y ddau mewn newyn mawr,
Ar lawr 'roedd darn o fara;?Edrychent arno weithiau'n syn,
Er hyn ni wnaent ei fwyta.
"Fy anwyl blant! gwnewch ddweyd i mi
Pam 'rych chwi mewn cyfyngder,?Ac yn gwastraffu'r bwyd eich dau,
A chwithau mewn fath brinder?"
Atebai'r bach, mewn gwylaidd don,
A'i heilltion ddagrau'n llifo,--?"Yn wir yr ym mewn eisiau llym,
Heb ddim i'w ofer-dreulio.
"Troi'n eneth ddrwg mae Mair fy chwaer,
'Rwy'n daer am iddi fwyta;?Ni chafodd damaid heddyw'n wir,
A dir, hi bia'r bara."
"Nis bwytaf mwy," atebai hi,
"Nes bwyto Henri dipyn;?Mi gefais i beth bara ddoe,
Ond echdoe cadd ef fymryn."
Ar hyn fe deimlwn dan fy mron
Y galon lesg yn gwaedu;?Eisteddais rhyngddynt ar y bedd
I geisio'u hymgeleddu.
Yn dirion gwesgais ddwylaw'r ddau,
Oedd fel y clai gan oerder;?A'r bachgen llwydaidd ataf drodd,
I adrodd eu cyfyngder.
"Ein ty oedd wrth y dderwen draw,
Gerllaw y dolydd gwyrddion,?Lle'r oeddym gynt yn chwareu o hyd
Yn hyfryd a chariadlon.
"Un tro, pan oeddym oll yn llon,
Daeth dynion creulon heibio,?I fynd a'n tad i'r mor i ffwrdd;
Ni chawn mwy gwrdd mohono.
"Ni wnaeth ein mam, byth ar ol hyn,
Ond wylo'n syn a chwynfan,?Gan ddistaw ddweyd, yn brudd ei gwedd,
Yr a'r i'r bedd yn fuan.
"Un hwyr, pan ar ei gwely'n wan,
A'i hegwan lais crynedig?Galwodd ni'n dau, mewn tyner fodd,
A d'wedodd yn garedig,--
"'Fy anwyl blant! Na wylwch chwi,
Gwnewch dyner garu'ch gilydd:?Dichon daw'ch tad yn ol yn glau,
I'ch gwneyd eich dau yn ddedwydd.
"'Ond os na ddychwel byth eich tad,
Cewch Dduw yn Geidwad tyner;?Mae Ef i bob amddifad tlawd
Yn Dad a Brawd bob amser.'
"Yna, ar ol ymdrechu'n gu
I sychu'n dagrau chwerw,?Cusanodd ni, wrth droi 'i phen draw,
Gan godi 'i llaw a marw.
"Ein hanwyl fam ni chawn byth mwy
I'n harwain trwy ofidiau;?Ac ofni'r ym, mewn dirfawr fraw,
Na ddaw ein tad byth adre',
"Er wylo yma lawer dydd
Mewn hiraeth prudd am dano,?Ac edrych draw a welem neb
Yn dod--yn debyg iddo;
"Er clywed fod y mor yn mhell,
Tybiem mai gwell oedd myned,--?Os gallem gyrraedd yno'n dau,
Y caem yn glau ei weled.
"Dan wylo aethom, law yn llaw,
Trwy wynt a gwlaw a lludded,?Gan droi yn wylaidd i bob ty
I holi'r ffordd wrth fyned.
"Gwnai rhai, dan wenu, ymaith droi,
Heb roi i ni ddim cymorth;?Och'neidiai'r lleill wrth wrando'n cwyn,
Gan roddi'n fwyn in ymborth.
"Ond erbyn gweld y mor mawr draw,
Gwnaeth dirfawr fraw ein llenwi;?Ac ofni'r ydym fod ein tad
Anwylfad wedi boddi.
"Ar fedd ein mam 'r ym 'nawr o hyd,
Mewn ing a gofid chwerw,?A hiraeth dwys am fod ein dau,
Fel hithau, wedi marw.
"A wyddoch chwi ddim p'le mae'n byw
Y Duw sy'n Dad amddifaid??Pe gallem ni ryw fodd Ei gael,
Mac Ef yn hael wrth weiniaid.
"Dywedodd mam mai yn y nef
Yr ydoedd Ef yn trigo:-?A d'wedodd llawer wrthym ni,
Heb os, ei bod hi yno.
"Ac os yw mam 'nawr yno'n byw,?Hi dd'wed wrth Dduw am danom;?A disgwyl 'r ym y llwydda hi
Cyn hir i'w yrru atom."
Gwnaeth hyn im' hoff gofleidio'r ddau,
A sychu 'u gruddiau llwydion,?A dweyd,--"Fel mam, gofalaf fi
I'ch ymgeleddu'n dirion.
"Na wylwch mwy! Dewch gyda mi,
Rhof ichwi fwyd a dillad,?A dysg, a thy, a modd i fyw,
A chewch Dduw'n Dad a Cheidwad.
"Efe yn fwyn a'm gyrrodd i
I ddweyd i chwi Ei 'wyllys:?A diwedd pawb a'i carant Ef,
Yw mynd i'r nef i orffwys."
CYFARCHIAD AR WYL PRIODAS.
Tangnefedd a ffyniant, diddanwch a chariad,?Fo rhwymyn a choren eich undeb anwylfad;?Ymleded eich pabell dan wenau Rhagluniaeth,?A'ch epil fo'n enwog dros lawer cenhedlaeth.?Disgleiried eich rhinwedd. A gwneled yr Arglwydd?Eich cylchoedd yn fendith, a'ch ceraint yn dedwydd:?Estynned