Gwaith Mynyddog. Cyfrol II | Page 5

I aros i'r blawd fynd yn ol;
Rhag c'wilydd i genedl y Cymry
Am fod eu syniadau mor gul,
Fe ddylid gwneud ymdrech o ddifri
I gychwyn y dysteb i'r mul.
Mae'i glustiau'n mynd lawr dros ei lygaid,
O! clywch ef yn codi ei gri,
Mae'n g'wilydd fod tad y ffyddloniaid
Heb dysteb pryd hyn ddyliwn i;
Oferedd im' fyddai ei ganmol,
Mae gweithio i'w wlad bron a'i ladd,
Rhowch dysteb i'r mul
cenedlaethol,--
Nid ef fydd y cyntaf a'i ca'dd.

Ebrill 29, '76.
RHOWCH BROC I'R TAN.
Ar ol bod trwy'r dydd yn llafurio
A'r morthwyl, y trosol, neu'r rhaw,
A dioddef eich gwlychu a'ch curo
Gan genllysg a gwyntoedd a gwlaw;
'Rol cyrraedd eich bwthyn eich
hunan,
Mor ddifyr fydd cau'r drws yn hy,
A'r oerfel a'r t'w'llwch tu allan,
A'r cariad a'r tan yn y ty;
Rhowch broc i'r tan,
A chanwch gan,
I gadw cwerylon o'r aelwyd
lan.
Pan fyddo y gwr wedi monni,
A'i weflau'n lled lipa i lawr,
A'i lygaid gan dan yn gwreichioni,
A'i drwyn braidd yn hir ac yn fawr;
Edryched y gwragedd dan wenu,
A pheidiwch dweyd gair wrtho fe,
Daw amser a'r gwr at ei ganu,
A'r gweflau a'r llygaid i'w lle.
Rhowch, &c.
Os bydd rhai o'r gwragedd ar brydiau
Yn edrych yn sarrug a sur,
A'u llygaid fel cwmwl taranau
Yn lluchio y mellt at y gwyr;
Mae cariad yn well yn y diwedd
Ar ol bod mewn helbul ei hun,
'Dyw'r mellt sydd yn llygaid y
gwragedd

Erioed wedi lladd yr un dyn.
Rhowch, &c.
Pan fyddo yr aelwyd yn oeri,
A'r anwyd yn dyfod i'r gwaed,
Pan fyddo y trwyn wedi rhewi,
A'r winrhew ar fysedd y traed,
Pan fo Catherine Anne wedi briwo,
A Dafydd y gwas ddim yn iach,
A'r babi yn nadu a chrio,
A'r gath wedi crafu John bach,
Rhowch, &c.
Ion. 3, '73.
MI SAETHAIS GAN.
(O Longfellow).
Mi saethais gan i fyny i'r ne',
A disgyn wnaeth nas gwyddwn ple,

Can's ni fu 'rioed un llygad llym
All ddilyn saeth ar hediad chwim.
Anadlais gan i wynt y ne',
Aeth gyda'r gwynt nas gwyddwn ple,

Oblegid nid oes llygad glan
All ddilyn llwybrau adlais can.
'Mhen blwyddau hir mewn calon pren
Y saeth a gefais ar ei phen,

A'r gan a gefais wedi mynd
A glynu i gyd mewn calon ffrynd.
WELWCH CHWI FI?
Mi glywsoch y testyn a welwch chwi V,
A chan arno hefyd cyn
clywed f'un i;
Os ydyw y pwnc yn un diflas a thrist,
Rhoed pawb
sy'n diflasu ei fys yn ei glust;
Os na fydd y gan o un diben i chwi,

Trowch yma a sylwch a welwch chwi V.

A welwch, &c.
Mae ambell i sgogyn yn tramwy trwy'r fro,
A balchder a hunan yn
byw arno fo,
Mae starch yn ei gefn, a rhew yn ei warr,
A chuddia ei
hunan yn mwg ei sigar;
Ysgydwa'i ffon geiniog wrth gerdded mewn
bri,
A thala am fwg i ddweyd welwch chwi V.
A welwch chwi V,
Uchelgais ei fywyd yw "Welwch chwi fi?"
Mae hithau'r ferch ieuanc yn gwneud gwallt ei phen
Fel math o ryw
golofn fry fry yn y nen,
A het ar ben hynny, a rhosyn ar hon,
A
phluen ar hynny i fyny fel ffon;
Prin gwelir y top heb gael telescop
cry',
Ond gwelir mai'r diben yw "Welwch chwi fi?"
A welwch chwi fi?
Arwyddair y ffasiwn yw "Welwch chwi fi?"
"A welwch chwi fi?" meddai llawer gwr mawr,
"A welwch chwi
finnau?" medd y bychan ar lawr;
Mae hynny yn dangos yn amlwg,
wrth gwrs,
Mai nid yn y dillad ac nid yn y pwrs
Mae gwreiddyn y
drwg am gael dringo i fri,
Ond calon y dyn sy'n dweyd "Welwch
chwi V?"
A welwch chwi V?
Y galon yw cartref y "Welwch chwi V,"

Gocheled y galon rhag "Welwch chwi V."
Awst 24, '72.
"WILLIAM."
" * * * Her lover died, and she wept a song over his grave."
Ddoi di yn ol ataf, William, William,
Gyda'r sirioldeb oedd gynt gennyt ti?
Mi fyddwn am byth iti'n
berffaith ffyddlon,
William, William,--anwyl i mi.

Byth ni ro'wn air i dy ddigio, William,
Gwenwn fel angel o'r nef arnat ti;
Fel yr oe't ti pan yn gwenu yn
hawddgar,
William, William,--anwyl i mi.
Cofio yr wyf am y dyddiau hynny,
Cyn dy gymeryd i'r nefoedd fry;
A wyddost ti 'nawr fel 'rwyf fi'n dy
garu?
William, William,--anwyl i mi.
Nid oeddwn yn deilwng o honot, William,
Oer oedd fy nghalon yn ymyl d'un di;
Ond wedi dy golli, mae'r byd
fel cysgod,
William, William,--anwyl i mi.
Estyn dy law i mi, William, William,--
Dyfera faddeuant fel gwlith oddi fry,
Mae nghalon yn gorwedd ym
medd fy William;
William, William,--anwyl i mi.
[Y Melinydd. "'Roedd hen felinydd llawen iawn yn byw ar fin y nant,
Yn malu yd o fore i nawn i fagu gwraig a phlant.": myn32.jpg]
GEIRIAU LLANW.
Mae llawer o hen eiriau llanw
I'w cael ym mhob Llan a phob lle,
Yn debyg i bethma a hwnnw,
Fel tau ac fel tase, yn te,
Yn te meddai'r dyn sydd yn holi,

Fel tase, yn te, meddai'r llall,
Yn ddigon a