Epopee to the Forgotten | Page 4

äà îòìàõíà íÿêîÿ áåäà
îò îíÿ, ùî
ñòðàäà; ìèñëÿ, ÷å êàíîíúò
ìú÷íî ùå íàïðàâè äà çàìëúêíå ñòîíúò;
÷å
áëèæíèé ìè èìà íóæäà íå â ìîëèòâà,
à â ñúâåò è ïîìîù, êîãàòî çàëèòâà;

ìèñëÿ àçè îùå, ÷å îâ÷àðÿò ñúù
ñ îâöåòå æèâåå, íà ïåê è íà äúæä,
è ÷å
ìîéòå áðàòÿ òúðïÿò èãî ñòðàøíî,
à àç íÿìàì íèùî, è ÷å òóé å ãðÿøíî,
è
÷å ùå å õàðíî äà îñòàâÿ âå÷
òàç îãðàäà òèõà, îò ñâåòà äàëå÷,
è äà
êàæà òàéíî äâå-òðè äóìè íîâè
íà îíåç, ùî âëà÷àò òåæêèòå îêîâè.
Ðå÷å
è èçëåçå.
Äåâåò ãîäèí òîé
ñêèòà ñå áåçäîìåí, áåç ñúí, áåç ïîêîé,
ïîä âúíêàøíîñò
÷óæäà è ïîä èìå íîâî
è ñ ñúðöå ïîðàñëî è çà êðúñò ãîòîâî,
è íîñè
ñúçíàíüå, êðåïîñò, ñâåòëèíà
íà ðîáèòå ñëåïè â ðîáñêàòà ñòðàíà.

Äóìèòå ìó áÿõà è ïðîñòè è êðàòêè,
ïúëíè ñ óïîâàíüå è íàäåæäè ñëàäêè.

Ãîâîðåøå ÷åñòî çà áóíò, çà áîðáà,
êàò çà åäíà áëèæíà îáùà âåñåëáà,

÷àñúò íà êîÿòî áåøå íåèçâåñòåí;
èçïèòâàøå êîé å ñúðöàò, ñèðå÷
÷åñòåí,
ó÷àñòíèê äà ñòàíå âúâ ïîäâèãà ñâÿò;
âñÿê åäèí ñëóøàòåë
áåøå ìó è áðàò.
Â áúäåùåòî òúìíî òîé ãëåäàøå ÿñíî.
Òîé ëþáåøå ñâîéòî
îòå÷åñòâî êðàñíî.
Òîé áåøå ñêèòàëåö è êàò äåòå ïðîñò
è êàòî
îòøåëíèê æèâååøå â ïîñò.
Ãîðèòå, ïîëÿòà ïîçíàòè ìó áÿõà;
âñè÷êèòå
ïúòåêè êðàêúò ìó âèäÿõà,
ïóñòèíÿòà çíàéøå íåãîâèÿ ãëàñ,
õèæàòà ãî
çíàéøå è íà âñåêè ÷àñ
âðàòàòà é çà íåãî îòâîðåíà áåøå.
Òîé ñå íå
áîåøå, ïîä íåáåòî ñïåøå,
õîäåøå çàìèñëåí, ñàìñè áåç äðóãàð.
Òàÿ çàðàí

ìëàä å, äîâå÷åðà ñòàð,
îäåâå òúðãîâåö, ñåãà ïðîñÿê äðèïàâ,
êîãà áåøå
íóæíî — õðîì, è ñëÿï, è êëèïàâ;
äíåñ â ñåëîòî ãëóõî, óòðå â íÿêîé ãðàä

ãîâîðåøå òàéíî çà áëèæíèé ïðåâðàò,
çà áóíò, çà ñâîáîäà, çà ñìúðòòà,
çà ãðîáúò,
è ÷å âðåìå âå÷ å äà âúñòàíå ðîáúò;
÷å ùàñòëèâ å îíÿ, êîéòî
äèãíå ïðúâ
íàðîäíîòî çíàìå è ïðîëåå êðúâ,
è ÷å òðÿáâà òâúðäîñò,
êóðàæ, ïîñòîÿíñòâî,
÷å ñòðàõúò å ïîäëîñò, ãîðäîñòòà — ïèÿíñòâî,
÷å
ðàâíè ñìå âñè÷êè â ãîëåìèÿ ÷àñ —
òîé âíàñÿøå áîäðîñò â íàðîäíàòà
ñâÿñò.
È âñÿêîÿ âúçðàñò, êëàñà, ïîë, çàíÿòüå
çèìàøå ó÷àñòüå â òîâà
ïðåäïðèÿòüå;
áîãàòèé ñ ïàðèòå, ñþðìàõúò ñ òðóäúò,
ìîìèòå ñ èãëàòà,
ó÷åíèé ñ óìúò,
à òîé áåäåí, ãîë, áîñ, ëèøåí îò èìîòúò,
çà äà å ïîëåçåí
äàë ñè áå æèâîòúò!
Òîé áåøå áåçñòðàøëèâ. Òîé áåøå ãîòîâ
ñòî ïúòè äà óìðå íà êðúñòà
Õðèñòîâ,
äà ãîðè, êàò Õóñà èëè êàò Ñèìîíà
çà ïðàâäàòà ñâÿòà äà ìðå
ïîä òðèîíà.
Ñìúðòòà áå çà íåãî è ïðèÿòåë è áðàò,
çàøèë áåøå òàéíî â
ðúêàâà ñè ÿä,
íà êðúñòà ìó âÿðíî îðúæüå âèñåøå,
çà äà áúäå ñòðàøåí,
êoãà íóæäà áåøå.
Òîé íå çíàéøå îòäèõ, íè ìèð, íèòî ñúí,
îáúðíàë ñå
áåøå íå äóõ, íà îãúí.
Äóìàòà ñè öÿëà ëåéøå â åäíî ñëîâî,
ïîíÿâãà ÷åëî
ñè ìðúùåøå ñóðîâî,
è òàì ñå ÷åòåøå è óêîð, è ãíÿâ,
è äóøà óïîðíà, è
æåëåçåí íðàâ.
Òîé áåøå íåâèäèì, ôàíòîì èëè ñÿíêà.
Îçîâå ñå â ÷åðêâà, ìåðíå ñå â
ñåäÿíêà.
Ïîêàæå ñå, ñêðèé ñå áåç çíàê è áåç ñëåä,
íàâñÿêúäå ãîíåí,
âñÿêúäå ïðèåò.
Âåäíúæ âúâ ñúáðàíüå åäíî ìíîãîáðîéíî
òîé âëåçíà
âíåçàïíî, ïîçäðàâè ñïîêîéíî,
è ëåïíà ïëåñíèöà íà åäèí ïîäëåö,
è èçëåçå
òèõî èç ìàëêèé ãðàäåö.
Èìåòî ìó áåøå çíàê çàðàä òðåâîãà,

âëàñòòà
áåøå âðåäîì íåâèäèìà, ñòðîãà,
îáñàæäàøå äâàéñåò ãðàäà èçâåäíúæ,
äà
óëîâè òîÿ äåìîí âåçäåñúù.
Îò ëèöå ìó ìðà÷íî âñè÷êè ñå áîÿõà,

ñåëÿíèòå ïðîñòè ñâåòåö ãî çîâÿõà
è ñáðàíè, ñäóøåíè âúâ òàéíè ìåñòà

ñëóøàõà ñúñ òðåïåò, ñ çÿïíàëè óñòà
íåãîâîòî ñëîâî ñëàäêî è îïàñíî,
È
òÿì íà äóøàòà ñòàâàøå ïî-ÿñíî.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
È ñåìåòî ÷óäíî ïàäàøå â ñúðöàòà
è

áúðçî ðàñòåøå çà æúòâà áîãàòà.
Òîé áèäå ïðåäàäåí, è îò åäèí ïîï!
Òîÿ ìðúñåí ÷åðâÿê, òîÿ íèçúê ðîá,
òîç ïîçîð çà Áîãà, òóé ïÿòíî íà õðàìà

Äÿêîíà ïîãóáè ÷ðåç ÷åðíà èçìàìà!
Òîç ÷îâåê áåçñòèäåí ñúñ íèñêî
÷åëî,
ïðàòåí íà çåìÿòà íå ñå çíàé çàùî,
òîç èçäàéíèê ãðîçåí è áîæèé
ñëóæèòåë,
êîéòî òàÿ òèòëà áåç ñðàì áå ïîõèòèë,
íà êîãî óñòàòà, ïúëíè
ñ ÿä è çëîñò,
èçðåêîõà ïîäëî: "Ôàíåòå òîãîç!"
Íà êîãî ðúêàòà íå
áëàãîñëîâèÿ,
à èçäàéñòâî ñâúðøè, è ãðúì íå ñòðîøè ÿ,
è ÷èåòî èìå íå
ùå ñïîìåíà
îò ñòðàõ ìîéòà ïåñåí äà íå îñêâåðíà,
è êîãî ðîäèëà åäíà ìàéêà
ëóäà,
êîéòî ðàâåí â àäúò èìà ñàìî Þäà
ôúðëè â ïëà÷ è æàëîñò öÿë íàðîä
òîãàç!
È òîç ÷îâåê éîùå æèâåé ìåæäó íàñ!
Îêîâàí è êúðâàâ, âúâ òúìíèöà ðúãíàò,
Àïîñòîëúò áåøå íà ìúêè ïîäâúðãíàò

óæàñíè. Íàïðàçíî! Òå íÿìàõà âëàñò
íàä òàç äóøà ÿêà. Íè âîïúë, íè ãëàñ,

íè ìîëáà, íè êëåòâà, íè áîëíî ñòåíàíüå
íå èçäàäå â ìðàêà òóé ãîðäî
ñòðàäàíüå!
Ñìúðòòà áåøå áëèçêî, íî ñòðàõúò äàëå÷.
È òîé íå ïîøóøíà
ïðåäàòåëñêà ðå÷.
È íà âñè âúïðîñè - ãðîçíî èçïèòàíüå -
åäèí îòâåò
äàäå è åäíî ìúë÷àíüå
è êàçâàøå: "Àç ñúì Ëåâñêè! Åé ìå íà!"
È íèêîå
èìå òîé íå ñïîìåíà.
Íî òèðàíúò ëþòè äà óáèé äóõúò
åäíà çàðàí Ëåâñêè îñúäè íà ñìúðò!
Öàðåòå, òúëïàòà, ìðúñíèòå òèðàíè
äà ìîãàò çàäóøè ãîðäîòî ñúçíàíüå,

ãëàñúò, êîéòî âèêà, ìèñúëòà, ùî ãðåé,
èñòèíàòà âå÷íà, ùî âå÷íî æèâåé,

èçìèñëèõà âñÿêîé ïî åäíà ñåêèðà
äà óìîðÿò âñè÷êî, äåòî íå óìèðà:

çàðàä Ïðîìåòåÿ ñòðúìíàòà ñêàëà,
ÿäúò çà Ñîêðàòà ñ êëåâåòàòà çëà,

ñèíäæèð çà Êîëîìáà, êëàäàòà çà Õóñà,
êðúñòà íà Ãîëãîòà çà êðîòêèé
Èñóñà -
è ïî òîÿ íà÷èí íàé-ãðîçíèé êîíåö
â áúäåùåòî ñòàâà íàé-ñÿåí
âåíåö.
Òîé áèäå îáåñåí.

Î, áåñèëî ñëàâíî!
Ïî ñðàì è ïî áëÿñúê òè ñè ñ êðúñòà ðàâíî!
Ïîä òåá íèé
âèäÿõìå, óâè, äà âèñÿò
ìíîãî ñêúïè æúðòâè è äà ñå òðåñÿò
è âÿòúðúò
þæíè ñ