Dua Libro de l Lingvo Internacia | Page 5

unu fojo tutaj amasoj da homoj, ?ar mi scias, ke preni ian laboron, e? la plej malgrandan, ne ?iu konsentos, sed helpi aferon tre utilan, kie estas postulata nek laboro, nek mono,--ne multaj malkonsentos, tiom pli, se trovi?os memorigantoj. Mi ripetas: profunde mi kredas, ke pli frue ay pli malfrue 10,000,000 vo?oj estos kolektitaj, kaj tiel je unu bela tago ni scii?os, ke la lingvo internacia fari?is tutmonda; sed se e? la nombro de l' vo?oj nenian venus al dek milionoj,--la afero pro tio ?i tute ne estos perdita.
Kelkaj provis montri al mi, ke mia projekto de l' vo?dono estas matematike ne ebla; tiel ekzemple unu faris jenan kalkulon: "se ni prenos, ke la enskribado de ?iu promesanto okupos ne pli multe ol unu minuton, kaj vi, for?etinte ?ian alian laboron, vin okupos sole je tiu ?i afero, laborante sen ripozo 15 horojn ?iutage,-- tian la pretigo de la libro de l' vo?oj okupos 30 jarojn, kaj por eldoni ?in vi bezonos la ri?econ de Krezo!" La kalkulo tajne estas tute prava kaj povas timigi ?iun,-- tamen se la skribinto de tiu ?i kalkulo bone pensus pri ?i, li tre facile ekvidus, ke tie ?i estas sofismo, kaj se nur efektive estos alsenditaj dek milionoj promesoj, la libron de l' vo?dono oni povos pretigi kaj eldoni en kelkaj monatoj kaj sen iaj ri?ecoj de Krezo. ?ar kiu diras, ke la tuta libro devas esti propramane skribita de unu persono? Ke ?e ?iu pli granda afero estas uzata divido de laboro, la skribinto tute forgesis! Tiaj "timigaj" libroj estas eldonataj ?iutage en granda nombro, kaj tio ne sole ne estas neebla, sed neniu e? en tio vidas ion grandegan, mirindan. Se vi kolektos la numerojn de ia ?iutaga gazeto por unu jaro, vi ricevos libron, kiu lay grandeco kaj kosto egalas la elirontan libron de l' vo?oj, kaj lay la malfacileco de l' pretigo multe superas mian libron, de kiu la pretigo estas laboro pure me?anika. Tiel ?iujare en la mondo estas eldonataj miloj kaj dekmiloj da tiaj "neeblaj" libroj, kaj tamen neniu el la redaktoroj estas mirinda?isto. Sinjoroj la kalkulantoj forgesis tiun simplan le?on, kiun ili povas vidi sur ?iu pato, ke tio, kio ?e unu homo postulas 30 jarojn, ?e cent homoj okupos sole 4 monatojn, kaj tio, kio estas neebla por unu persono, estas ludilo por grupo da personoj.
Al ?iuj amikoj de l' lingvo internacia mi ripetas ankoray mian peton: ne forgesu la promesojn kaj kolektu ilin kie kaj kiom vi povas. Multaj pensas, ke ili ne devas sendi promeson, ?ar "la aytoro e? scias, ke ili ellernos ay jam ellernis la lingvon"! Sed la promeso estas necesa ne por mi, sed por la statistiko. Se iu e? skribis al mi kelkajn leterojn en la lingvo internacia, mi ne povas lin nomi internaciisto, ?is li ne sendis al mi sian promeson. Ne diru, ke de unu ay kelkaj promesoj la grandega nombro ne pleni?os: ?iu maro estas kreita de apartaj gutoj, kaj la plej granda nombro devas kaj povas esti ricevita el apartaj unuoj. Memoru, ke se e? la esperata nombro estas ne ricevota, vi nenion perdas, sendante la promeson.
III.
La venontajn apartajn pecojn mi donas, ke la lernantoj povu ripeti praktike la regulojn de l' gramatiko internacia kaj kompreni bone la signifon kaj la uzon de l' sufiksoj kaj prefiksoj.
1.
Amiko venis (= unu el la amikoj venis).--La amiko venis (= la konata amiko, ay la amiko, kiun oni atendis).--Donu al mi libron.--Donu al mi la libron, kiun vi promesis al mi.--Tiu ?i ?ardeno estas amata loko de birdoj.--La fenestro estas amata loko de la birdoj (= niaj birdoj).--La vorto "la" estas nomata "artikulo"; ?i estas uzata tian, kian ni parolas pri objektoj konataj. Anstatay "la" oni povas ankay diri "l' ", se ?i ne estos malbonsone.--Se iu ne komprenas bone la uzon de la artikulo, li povas tute ?in ne uzi, ?ar ?i estas oportuna sed ne necesa.
2.
Jen estas la patro.--Mi aydas la vo?on de la patro.--Mi ricevis donacon de la patro.--Diru al la patro, ke mi estas sana.--Ni iros al la patro.--Karolo a?etis por sia kuzino horlo?eton kun tri montrantoj.--Ni vidas per la okuloj.--Rakontu al ni la nova?ojn, kiujn vi aydis pri niaj malfeli?aj fratoj.--De kiu vi ?in aydis?--Mi pensas pri la sorto de mia fratino, kaj mi kalkulas jam la minutojn ?is nia revido.--Aygusto estas bona, Mario estas pli bona ol Aygusto, sed Ernestino estas la plej bona el ?iuj miaj gefratoj.--La malgrandan filinon de mia najbaro mi amas ne malpli ol mian propran infanon; hodiay mi a?etis por ti tre belan ludilon.
3.
Sesdek minutoj faras unu horon, kaj dudek kvar horoj faras unu plentagon.--Mi lo?as en la tria eta?o.--Hodiay estas la dek kvina (tago) de Aprilo.--La dudeka de Februaro estas la kvindek unua tago de l' jaro.--Tiu ?i rivero havas ducent naydek kvar kilometrojn da longo.--Georgo