De zomer in Kaschmir | Page 8

de som terugkreeg, die hij ervoor had
uitgegeven.
Nooit praat men den Kaschmireezen uit het hoofd, dat om zulke
voordeelige voorwaarden te bedingen, Goelab-Singh de Engelschen
had doen gelooven, dat al het hem afgestane land niets anders was dan
onvruchtbaar heuvel- en bergland, en de redactie van het tractaat doet
daar wel aan denken. Inderdaad was het hun bedoeling, Goelab-Singh
af te scheiden van de zaak der Sikhs en in hem een bondgenoot tegen
die laatsten te krijgen; drie jaren later, toen in 1849 Pendsjab definitief
werd ingelijfd, bleek het, dat ze vlak naast zich een bijna onafhankelijk
koninkrijk in het leven hadden geroepen, en een, dat nog wel grensde
aan chineesch en russisch grondgebied.
Maar genoeg over politiek. Ge zult een zeer goed onderkomen vinden
in het hotel, dat te Srinagar geopend is ter gelegenheid van de inwijding
van den nieuwen rijweg. Maar men komt niet in Kaschmir, om zich in

een hotel op te houden zooals in Zwitserland, en men kan nooit iets van
het land en zijn bekoorlijkheid te weten komen, als men zich niet vrij
beweegt en overal rondkijkt in dit prachtige hoekje van Hoog-Azië,
zoodat men er min of meer het nomadenleven leidt van onze
hypothetische voorouders, de Ariërs. Dat is, of men het wil bekennen
of niet, de eigenlijke charme van een verblijf in Kaschmir, die
onafhankelijkheid van belachelijke en hinderlijke voorschriften van
onze maatschappij, waar alles tot overtreding wordt, van het
houtsprokkelen in het bosch tot het water putten uit den oceaan. Hier is
de verwezenlijking van wat sinds het Paradijs de roeping en de droom
van den mensch is gebleven, koning te wezen te midden van een
bevriende natuur; hier vindt men de voldoening, uiting te kunnen geven
aan dat instinct van vagabondage, dat in ons allen leeft en ons tot
onbewuste nomaden stempelt. Het teeken en misschien ook het losgeld
voor dien terugkeer tot de zeden der primitieve menschheid is de
enorme belangrijkheid, die het probleem van onderdak en voeding
aanneemt, een vraagstuk, dat ons geen oogenblik bezighoudt in het
kunstmatige leven in de beschaafde wereld.
Laat mij daarover nog eenige aanwijzingen geven. Gij zult in de
winkels te Srinagar, gehouden door de onvermijdelijke Parsi's, alle
ingemaakte voedingsmiddelen kunnen krijgen uit Europa; maar beter
doet ge u te voorzien, zooals trouwens de meeste leden der vlottende
vreemdelingenkolonie doen, op de naburige markten van de brug
Amira-Kadal. Natuurlijk vindt ge er geen rundvleesch, noch voor geld,
noch voor goede woorden, tot verdriet der Engelschen, die zich
schadeloos stellen door massa's corned beef te verorberen. Het verbod
van rundvleesch wordt streng gehandhaafd door de regeerende
Hindoedynastie, en het dooden van een koe, dat vroeger met den dood
werd gestraft, zou thans een inboorling nog op een gevangenisstraf van
vijftien jaar komen te staan, terwijl een Europeaan erom uit het land
zou worden gezet.
Maar ook zonder dat vleesch, dat verboden is, omdat het te heilig is, en
varkensvleesch, dat uw mohammedaansche kok met tegenzin voor u
klaar maakt, omdat het niet heilig genoeg of te wel onrein is, zal uw
tafel nog ruim voorzien kunnen zijn van uitmuntend schaapsvleesch,

sappig wild, groenten, eieren en versche boter; dat is alles op den bazar
te krijgen. Wees niet onthutst, als uw kok de etenswaren van de markt
thuis brengt in een stuk berkenschors; dat is het oude papier van dit
land, zooals uit oude manuscripten blijkt, en men maakt er nog veel
gebruik van voor huiselijke dingen.
Wenscht ge ten slotte nog iets van de prijzen te weten, die wel zullen
stijgen, als de stroom van toeristen sterker gaat vloeien, dan zij gezegd,
dat een kip zes of tien stuivers van ons geld kost; een pond boter of een
dozijn eieren vier en de rest naar evenredigheid. En toch ontmoet men
nog menschen, die klagen over de duurte der levensmiddelen en pochen
op den tijd, toen men voor één roepij een heel schaap kon krijgen.
Ziedaar iets over de tafel. Wat de huisvesting aangaat, als ge niet
vooraf uw maatregelen hebt kunnen treffen te Lahore, doet ge het best
van een der agentschappen te Srinagar te koopen of te huren de noodige
tenten en kampmeubelen. Dan laat ge uw linnen huis, dat veel
geriefelijker is dan ge kunt gelooven, als ge het nooit hebt geprobeerd,
opslaan aan den oever der rivier of in de buurt der residentie onder de
schaduw van de boomen der baghs of parken voor Europeanen
gereserveerd. Daar is de Moensji-Bagh, een boomgaard aan de Djhilam,
bestemd voor gehuwden en dames alleen; verder de Tsjinar-Bagh, een
prachtig bosch van platanen aan den uitgang van het meer ten gebruike
van ongetrouwde mannelijke personen; zoo is het koren van het kaf
gescheiden. Vooral moet ge zorgen de beschikking te krijgen over een
dier inlandsche booten, die doenga's worden genoemd; die kan u
tegelijk als huis en