De zomer in Kaschmir | Page 9

als voertuig dienen bij uw eerste uitstapjes. Op deze
eerste lentedagen, nu het water nog zoo hoog is, kan de boot u door de
rivier en de meren in allerlei richting naar de interessantste plekken van
het dal voeren. Voor wie in de tonga heeft gereden over den hobbeligen
weg en geradbraakt is door schokken, verdoofd door den hoorn en half
gestikt door het stof, is de ruil niet kwaad van een tonga tegen een
doenga.

II.

Door het "Gelukkige dal" in een doenga.--Roeiers en roeisters.-- Van
Baramoela naar Srinagar.--De hoofdstad van Kaschmir.--Een beetje
staathuishoudkunde.--Boven Srinagar.
De doenga is een boot, die, plat van onderen, aan beide uiteinden
puntig uitloopt en tien meter lang is, terwijl er een dak van gevlochten
riet over is gespannen. Andere matten, die naar believen opgerold
kunnen worden als stores, sluiten de ruimte aan de kanten af en vormen
ook de deur en de afscheiding tusschen de binnenruimten. Aan de
voorzij bevindt zich een kleine veranda; dan volgt een vertrekje, dat in
mijn boot juist vier meter lang en 1.80 M. breed was, en eindelijk een
hutje, dat als cabinet de toilette dienst doet. Bij den achtersteven is het
gezin van den roeier gehuisvest en slaapt in een ongeloofelijk kleine
ruimte.
Boot en bemanning huurt men per maand voor een twintigtal roepijen,
en men kan het er wel naar zijn zin hebben, als men zorgt, de geheele
ruimte aan boord inderdaad voor zich te hebben en die naar eigen
smaak te kunnen inrichten. De bedienden volgen in een andere boot,
waar gekookt wordt. Als het uur van de maaltijden slaat, komt de
tweede boot op zij, en ge wordt uit uw drijvende keuken bediend,
zonder dat ge u behoeft op te houden.
Een klein, licht bootje, sjikara genoemd, dient voor de jacht op
watervogels en voor snelle tochten en maakt uw vlootje compleet,
waarmee ge u nu kunt bewegen op de rivier en de meren van Kaschmir.
De mode van zulke zware drijvende woningen, die de Engelschen
house-boats noemen, is ook wel van de Theems naar de Djhilam
overgebracht, maar, al kan men ze bij de agentschappen in uitstekenden
staat huren, dat komt veel duurder, en het zijn zulke logge machines,
dat als het water een beetje laag is, men ieder oogenblik gevaar loopt
vast te raken; ook heeft de doenga meer locale kleur, en ontkomen aan
de handji's kan men toch niet.
De handji's zijn de roeiers van Kaschmir; een kaste, die misschien
verachtelijk, maar stellig veracht is, ofschoon ze een groote rol in het
volksleven spelen. Tot in de allerlaatste jaren gaat al het vervoer te
water, en de rivier is steeds vol schepen, van de groote vrachtbooten af

tot de lichte doenga's voor passagiers toe. De handji's van die laatste
slaan in den slechtsten reuk; er wordt veel kwaad van hun vrouwen
gezegd; maar ook haar schoonheid wordt geprezen. Ze zullen in haar
jeugd wel een tijd van frischheid hebben gehad, maar ik moet zeggen,
dat het harde leven haar die fraîcheur dan gauw heeft ontnomen. Zij
roeien altijd door of boomen of trekken aan het touw; verder moeten ze
rijst stampen en maïs in zware houten vijzels, en dan moeten ze nog
een heelen hoop kinderen grootbrengen, allerliefste kinderen trouwens.
Een heel vertier voor de handji's zijn de kibbelpartijen met collega's
van andere booten; die twisten zijn in Kaschmir spreekwoordelijk
geworden. Het répertoire van scheldwoorden is volgens het zeggen van
diegenen, die ze verstaan, nog veel uitgebreider dan dat van de
parijsche koetsiers. Meestal doen de vrouwen dapper mee of ook wel is
het aan haar alleen overgelaten, terwijl de mannen al rookend
toeluisteren en lachend aanhitsen. Soms valt de avond en duurt de strijd
nog voort; dan werpt ieder der strijdenden een ketel over boord vóór
aan de boot ten teeken, dat de twist daaronder gedurende den nacht
bewaard blijft; des morgens wordt het ding omgekeerd, en de vrouwen
trekken weer van leêr.
Bij Baramoela al heb ik kennis gemaakt met de naïeve opdringerigheid
van die zoo belasterde handji's. Ik moest uit de vloot van aan den wal
vastliggende booten er een paar kiezen. Van alle kanten werden aan
mijn adres smeekbeden en aanroepingen gericht; sommigen wierpen
zich in het stof aan mijn voeten of veegden met hun voorhoofd over
mijn schoeisel, kortom de gansche comedie werd opgevoerd, die ze in
dergelijke gevallen gereed hebben. En altijd klonk één woord boven de
andere uit: "Kiline, Hazoer, kiline!" Dat is hun manier, om het
engelsche woord clean uit te spreken, want zindelijkheid is natuurlijk
het eerste vereischte voor de uit Europa aangekomenen. Toen ik een
keuze had gedaan, staakten de andere bootslui dadelijk hun aandrang;
een anderen keer zouden zij gelukkiger wezen.
Ik heb mij niet over mijn volkje te beklagen gehad, behalve dat ze als al
hun collega's de verfoeilijke gewoonte