De Val van Antwerpen - 10 Oktober 1914 | Page 2

ging er met ons land, met
nabestaanden en vrienden niet gebeuren? Het was uit met de orde, de
rust, het schoone harmonische bewegen van het vredevolle leven, het
stille en zekere wentelen van de dagen.
En toch bleef er hoop dat wij in Belgie buiten het groot conflict zouden
zijn gebleven. Het was wel beangstigend de orkaan zoo nabij te weten,
maar wij voelden ons nog veilig in ons land. Waren wij geen onzijdige
staat, door de oorlogvoerenden plechtig erkend en beschermd?
Ik herdenk nog altijd dien zondag, 2 Augustus. Wij genoten in Belgie
de laatste uren van den vrede... Ik was met mijn gezin in ons
zomerhuisje te Capellenbosch. Door de groote spiegelruit van het lange
lage raam der leefkamer, lag het schoone landschap van onzen hof,
open, in al zijne groene zomersche pracht. De schildering der kamer in
oranje-roze kleur, de antieke meubels, de bloemen die de kamer
versierden, alles rondom ons sprak van geruste weelde. De groene
muziekkamer lag zoo stemmig, tusschen de opengeschoven,
rood-gebloemde zijden gordijnen en, in de kleur-ramen boven het
klavier, droomden donkere populieren bij spiegelend water. Door het
kleine venstertje dat van mijn werkplaats op de leefkamer uitzicht geeft,
kwam een roze schijn van de donker-rood geschilderde muren.
Wonderbaar samentreffen, na het middagmaal, bij de koffie, had ik
voorgelezen uit het boek van Léon Bloy, "Sueur de Sang," waarin de
baldadigheid der Duitschers beschreven staat in 't jaar '70. Wij dachten
toen nog dat het maar literatuur was. Hoe rap zouden wij leeren dat het
slechts, getemperd, de afschuwelijkste werkelijkheid weergaf.
Ik ging daarna in den gang zitten in een ligstoel met Oorlog en Vrede
van Tolstoj, open op mijn knieen. Maar ik las niet. Is het noodig te

lezen wanneer je eigen gedachten bewegen schooner dan je ze in een
boek kunt vinden? Ik zag alles in een wonderen glans. Het was of ik het
waarlijk met weemoed,--te veel angsten waren reeds geboren,--voor het
laatst zoo rustig zien zou. Ik mijmerde op een tekst uit het evangelie
van den dag: "Gij hebt uwen vrede niet gekend..." De purper-blauwe
muren van den hall waren rondom mij, ginder hoog was een fries van
oranje rooskens en boven mijn hoofd de kleurige koepel met een roode
bloem in 't midden. Boven de groote openstaande huisdeur waren drie
engelen in geschilderd gebrand glas, met amethisten vleugels en oranje
bloemen aan hunne voeten. Achter mij wist ik het perspektief van
ronde bogen die den gang vormen en uitzicht geven op de rosse
stammen en het grijze groen van ons mastenbosch, waaruit nu bij
poozen een zacht gemurmel werd vernomen. In den grooten boog der
open poort, als in een kader, lag de hof en de blauwe hemel daar boven,
als een wonderschoon schilderij. Het had nu en dan zoo wat geregend,
van dien zilveren zachten zomerregen die alles nog schooner maakt.
Het regende nu niet meer. De witte en gouden wolken dreven lijk
schepen door de blauwe lucht. Soms hoopten zij te samen achter en
boven de boomen van het eilandje, in den vijver voor het huis, tot
hooge ontzaglijke bergen en reuzige ijstoppen. Er kwam een windje
door de witte berken, in de grasvlakte, en er regenden blinkende
druppeltjes van de fijne trillende blaadjes. Het was of de boomen rilden
van een heimelijken wellust in de warme gulden zon...
Over den weg, van aan de verre hof-poort, kwamen toen buren
aangewandeld. Ik dacht aan een gewoon bezoek, maar zij stonden daar
voor mij met kommervolle gezichten.
--"Luxemburg is bezet! Weet ge 't al? ... Het lijdt geen twijfel of België
zal worden overrompeld."
Zij vroegen om raad wat ze doen moesten. Zij dorsten niet meer buiten
te blijven, zij waren bezorgd voor hun meisje. Ik ontwaakte uit mijn
droom en werd daar, opeens, gesteld voor een oorlogsvizioen:
overrompeling, brandstichting, moord, plundering, verkrachting...
Mijn huisgenooten kwamen toen ook buiten en er werd gesproken,
bekommerd en vertrouwend dooreen. Mijn oude vader lachte "met al

dien ongewettigden schrik" zooals hij 't noemde. Zijn hof was de
wereld en hij zag hoe rustig de blauwe hemel er boven stond, hoe goed
de perzikken rijpten op zijne fruitboomen, hoe weelderig de erwten en
de boonen oprankten langs de staken. Het kon niet zijn dat de
Duitschers onze onzijdigheid zouden schenden...
Maar van af dat oogenblik was alle rust uit mij heen en ik voorvoelde,
vaag en onduidelijk, al de ellenden die over ons land en ons zelf gingen
komen. Het is zoo altijd met groote bekommernissen. Je weet niet juist
wat het is of wat zal gebeuren maar je hart wordt zwaar van drukkend
en nijpend wee en het harmonische bewegen van den geest verzwindt
in een chaos van duister-woelende gedachten en onbestemde angsten.
Dienzelfden avond, om 7 uur, overhandigde de duitsche gezant te
Brussel eene nota aan onze Regeering waarbij vrije doorgang