Colloquium heptaplomeres | Page 5

Venetus quidam sacrificus in cista vitrea circulari hostiam consecratam flexis genibus e sinu extollens, inquit:
O salutaris hostia, Quae coeli pandis ostia[5].
[4.] Alius Codex: eiache nohbuem, eiache nostinu, allah; alius: ill alah resullala. [5.] Alius: ostium.
Caetera nostis. Calaber nescio quis clara voce erumpens: A te solo, a te o dio peccato habbiamo, il soccorso non gia della creatura, ma del grand dio: habia pietado[6] iddio di noi mortali ciechi. Massiliensis[7] mercator:
L' esprit, si Dieu le mande, Souffle tempestueux, Et s' enfle en la mer grande Le flot[8] impetueux; Mais si a-t-il besoin, Crians �� Dieu lamentent, Subit il les met loin Des maux qui les tourmentent, Fait au vent de tempeste Sa fureur appaiser, Fait que la mer s' arreste, Fait les ondes cesser,
[6.] Alius: piet��. [7.] Alius: Massal ensis. [8.] Alius: _les flots_.
et caetera, quae non memini. Ego cum vota in periculis adeundis semper efficacissima fuisse intellexeram, in ora procumbens ab[9] immortali Deo veniam flagitiorum precatus, votum feci, si periculis ereptus in portum incolumis invaderem, diem illum annua festivitate me consecraturum. At Hispanus miles ingenti fluctu madefactus Deum consuetis Hispanorum contumeliis nefarie execrabatur: In despecho etc. Non dicam caetera: malgrado etc. pere etc. et: �� la virgen sa madre; postremum illud subjecit: no es poderio che sia comparado �� el diabolo, insanum carmen illud cogitans:
Flectere si nequeo superos, Acheronta movebo.
Quae scelera cum audiisset mercator quidam, ira motus nauclerum compellavit, ut tantam impietatem maledici supplicio ac jactu vindicaret, alioqui futurum ut omnes ob unius flagitia perirent.
[9.] Alius: et.
SALOMO: Veteres oborta tempestate, si precibus sedari non posset, sorte jacta demergebant eum, in quem sors cecidisset. Sic enim vate Jona demerso, cui sors obtigerat, tempestates repente conquieverunt; idem futurum fuisse de Hispano opinor tot ac tantas contumelias in Deum evomente, atque utinam mos ille in usum revocaretur; sed quoniam sors in potentissimum saepius, nunquam tamen nisi[1] in meritum[2] cadebat, qui suorum satellitio stipatus sacrarum sortium fidem eluderet, ideo[3] sortes nauticae desierunt. Sic tamen confirmo nisi suo scelere periturum neminem, quin etiam saepe fit, ut unius integritas reliquos a praestantibus periculis eripiat, aut solus a naufragiis, ab incendio, a popularibus morbis eripiatur.
[1.] Deest, ut videtur, raro. [2.] Alius: merentem. [3.] Alius: ob id.
OCTAVIUS: Cum frustra preces fudisse videremur, bonus genius nauclerum impulit, ut Aegyptia cadavera, si quae in navim invecta essent, demergi juberet, capitis indicta poena. Hoc ego[1] edicto perterritus et ipsa noctis caligine tectus cadaver de arca detractum in mare dejeci, sed ita ut nemo senserit. Derepente ventorum vis conquievit ac secundis ventis salvi in Cretam pervenimus. Hic venerabili[2] canitie senex expansis ad coelum manibus, immortali Deo gratias agens, caeteros suo exemplo impulit ad laudes divinas. Nos vero voti memores hoc dithyrambo lusimus:
[1.] Alius: enim ... dejecit. [2.] Alius: venerabilis.
Nunc effunde Deo carmina suavibus Linguis ? sacra, qui[3] littora fluctibus Ereptus gracili succutiens pede, Miraris fremitus aequoris ardui. Vos impura procul numina cedite. Praestanti maris ac terribili Deo Qui suprema ferit sidera vertice, Qui moles aqueas sustinet in globum Suspensas liquida materia ... Constringente sinu pondera terrea Conspirant Zephyri Corus[4] et Africus Vulturnique leves et gravis imbribus Auster qui rabidis flatibus undique Tempestatis ab imo rapidae[5] vado Tetram colluviem crebrius excitant. Tunc[6] immane strepens et gemitu gravi Auras[7] verberat et fervida confluit In naves aqua nautis trepidantibus. Sed si quis metuens Te precibus sacris O ter magne Parens aequoris invocet, Extemplo revocans Halcyonum quiem[8] Nautas incolumes littore collocat Qui claris geminant cantica laudibus.
[3.] Alius: per. [4.] Alius: Eurus. [5.] Alius: stupida. [6.] Alius: Tum. [7.] Alius: Aures. [8.] Alius: quies.
SALOMO: O si periculis erepti omnes in hunc modum immortali Deo gratias agerent! Sed ingratorum spes tabescet, ut divinissime scriptum est a sapientiae magistro.
OCTAVIUS: Ego senem illum, qui diuturno navigandi usu caeteris prudentia mihi praestare videbatur, rogavi, cur nauclerus Aegyptia cadavera[1], si qua illa[2] fuissent, immergi jussisset? Illud mihi reposuit, cadaverum Aegyptiorum vectura tempestates semper cieri, cujus rei fidem toties exploratam asseverabat, ut nauticis Aegyptiorum legibus cadavera transvehi sanctissime prohiberentur; eum[3] enim, qui contra faceret, mercium jacturam et omnia detrimenta mercatoribus dependere solitum. Qua re intellecta flagitii conscius tacendum hactenus mihi putavi, ne quis a me reposceret detrimenta accepta.
[1.] Alius: corpora. [2.] Alius: si quae illata. [3.] Alius: is ... sollicitaretur.
CORONAEUS: Hujus navigationis historia non modo grata, sed etiam perutilis mihi videtur, et quae dicendi materiam nobis, si nullam haberemus, abunde suppeditaret. Primum, cur ab Aegyptiis cadaveribus procellae oriantur, cum aliis alio transvectis cadaveribus nihil tale contingat? Haud tamen scio, an sepulcro violato in alienis cadaveribus idem futurum sit. Deinde, an daemonum ope maria commoveantur? an vero ab exspirationibus, ut physici tradunt. Postremo, cujus precibus in tanta religionum varietate navim incolumem Deus in portu collocavit?
Sic[1] omnes conticuere, et cum caeteri Toralbam intuerentur, quod esset in physicis accuratissime versatus, nihil tamen ausus est in rebus tam arduis.
[1.] Alibi: Hic.
Sed CORONAEUS, rupto silentio: Satis est, inquit, ea proposuisse, de quibus crastina die disputaturi sumus, ut, quod