Ang mga Anak Dalita | Page 7

dan~ga't di mahil��ng na iyong isulit.
Ak��'y kasama mo sa iyong pan~garap �� kung n��gigis��ng ak�� ang kahar��p, ak�� nam��ng it��, sa lah��t n~g oras, ay walang adhika kung di ang matatap kung may say�� ka �� kaya'y may hirap.
Sa gab��ng pagtulog ay n��gugulant��ng pagka't, sa wari ko, kit��'y kaagapay; kung may gin��gawa, ay gay��n din nam��n, sa bawa't lagitl��t akala ko'y ik��w ang siyang lalapit sa aking likur��n.
Ibig kong mangyaring ang lah��t mong lihim ay aking matanto, tugun��'t damdam��n; n~guni't kung sumagi sa aking panimd��m na baka sakaling ik��w ay may giliw ... ak��'y nagdurusa't puso'y nalalag��m.
Ang lubhang madal��s, kung ak��'y magdas��l at sa Poong Dios ay nan��nawagan, aking n��pupun��ng hindi dumadat��l ang dalan~ging hand��g sa ating Maykap��l pagka't ik��w'y siyang din��dalan~ginan.
Ang lah��t n~g iyon ay hindi ko bat��d na larawan pal�� n~g is��ng pag-ibig, kung di ka sumulat at ipinagsulit sa akin, ni in��, ang lam��n n~g dibd��b.... ?di ak��'y n��tir�� sa gawang magtip��d?
?Di sa pagtan~gis ko sa iyong paglayo ay di mababat��d na iy��'y pagsuyo? ?di nangyari sanang ang aba kong puso ay pinagdusa mo't ipinasiphayo gay��ng walang sala nam��ng natatanto?
--Patawad Tetay ko! Akin n~ga ang sala kaya't inaant��y ang iyong parusa.... --Kay buti-buti mo; ?parusahan kit��! ?di pinasakitan ang akin ding sint��, s��kit mo't s��kit ko'y hindi ba iis��--
Ang lan~git ma'y hindi magand��ng pan~garap at ya��'y sadlakan n~g lah��t n~g lunas ay hindi titimb��ng sa tinam��ng gal��k n~g puso ni Pedro, dahil sa pahayag n~g kaniyang sint��ng pinakaliliyag.

X.
ANG LIHIM NI ATA.
Malaonla��n pa bago nahangan��n ang gay��ng kasar��p na pag-uusapan, hang��ng sa natapos ang tahi ni Tetay at siya'y nagbihis nang upang madal�� sa paghahatir��n at kany��ng masin~g��l ang ipamimili n~g ikabubuhay.
Kany��ng pinagyaman ang gawang tahii't kay Pedro'y hinin~gi ang siya'y hinta��n upang may magbant��y sa in��ng n��himb��ng sa pagkakatulog; at nang may lumin~gap at sukat tumin~g��n (samantalang wala) sa kany��ng may sak��t, sakaling m��gis��ng.
Si Pedro'y naiwa't (Si Tetay sumagl��t, na, sa is��ng kam��y, ang baluta'y kipk��p) n~guni't di naglao't si Ata'y nagtind��g sa kinahihig��n, pagka't hindi tul��g, gaya n~g sinamb��t n~g an��k na giliw, at inant��y lamang na it��'y umal��s.
[Larawan: Binata't dalaga'y kapuwa naiwan na magkaagapay sa kinauupan; kapuwa tahimik, kapuwa alan~g��n at kapuwa mandin nagkakahiyaan, gay��ng magkalap��t sa is��ng luklukan.--(P��g. 35)]
Kaniyang tinik��s na sil��'y lisanin up��ng m��kausap ang binata natin, dahil sa mula pa nang kany��ng malining ang pagsisintahan n~g dalaw��ng pusong pinakagigiliw ay ibig na niyang ihay��g ang is��ng mahalag��ng lihim.
Nagbal��k sa dating kaniyang luklukan at ang bagongtao'y pinakiusapang dumin~g��g sandali sa madlang tuturan na ukol sa lihim niyong maralita't dukhang kabuhayan nil��ng mag-iin��; bagay na di taho n~g taong sino man.
--?Ang b��long si Ata, ang ulilang Teta, ang babaing hapo, ang magand��ng bata, dalaw��ng mag-in��ng mananahi kapwa; it�� lang ang laging tan~ging kasagutang kakamt��n sa bala mong mapagtanun~g��ng kapit-bahay namin.--ang kay Atang wika.--
Datapwa't sino ma'y di nakababat��d kung saan nangaling nang dito'y sumapit, at kung an��ng bagay ang siyang pumil��t na dito'y tumah��n, at kung an��ng buhay na kasakitsakit ang aming dina��n kung kaya nangyaring sa dusa'y nagti��s.
Ik��w na kapwa ri't ulilang hinab��g n~g palalong yamang suk��l sa mahirap, ik��w na malapit m��kais��ng palad ni Teta kong sint��'y dapat makabat��d kung saan nagbuhat ang ginigiliw mo; kung siya ay an��'t kung kanino an��k:
Ak��'y is��ng bukong kinand��ng n~g san~g�� sa gitna n~g madlang ulayaw at sint��; walang agam-agam, ang puso'y masay��, walang munting kilos na hindi kaul��ng ang madlang ligaya, ang madlang paglin~gap n~g am��ng masuyo't m~ga kakilala.
Datapwa'y sumapit sa giliw kong bayan ang is��ng binatang an��k n~g mayaman at doo'y tumir�� upang magparaan n~g il��ng panah��n sa gawang man~gaso't m~ga paglilib��ng, dal�� palibhasa na di kailan~gan ang maghanap buhay.
Siya ay bihas��'t ugaling Maynila, makiyas ang tind��g, mabikas magwika, walang is��ng bang��t n~g pananalita na malulusut��n nang is��ng tukuyi't handug��n n~g nasa sa n~galang pagsint��ng animo'y larawan n~g boong adhika.
?An�� ang dadatn��n n~g bata kong puso sa gay��ng katam��s na m~ga pagsamo?... ak��'y n��palulong sa gawang sumuyo at sa bisig niya'y linag��k ang tam��s n~g madlang pan~gako na di maglililo.... at di babayaang ak��'y masiphayo.
Hang��ng sa sumapit ang is��ng panah��ng ang punlang pagsint�� nam��'y nagkausb��ng at ak��'y iniwang sakbibi at kalong n~g m~ga pan~gamb��: lip��s agam agam, kipk��p n~g lingatong, bal��t kahihiy��n sa madlang kilal��'t sa am��ng may amp��n.
N��palaot ak�� sa maraming hirap, sa bawa't sandali puso'y alapaap, wari sa sarili'y bat��d na n~g lah��t ang kalagayan ko, at ang aking lihim ay bant��g at kal��t sa boong bayan��ng handa sa pagkutya't diladilang lib��k.
Ang pakikisama't pakikipanay��m sa kasuyosuyong m~ga kaibigan ay napawing lah��t, aking iniwasan sampung makiul��ng sa m~ga kaanak at madlang pininsan, dahil sa takot ko, na baka matanto ya��ng kalagayan.
Sa gay��n n~g gay��n, araw ay dumat��ng na di na magawang itago ang lihim, at sa pagkatakot sa am�� kong giliw, ak�� ay nagtanan; dinal�� ang munting hiyas at d��mitin upang mahanap ko ang pinagsangla��n n~g puri't panimd��m.
Aking pinagsadya nang up��ng isamo na kany��ng