Zuid-Tirol | Page 9

men wordt eerst weder opgewekt als men te Primi��ro aankomt. Primi��ro of Feira di Primi��ro, in het duitsch Prim?r, ligt aan de samenkomst van het Canali-dal en het Cismone-dal; de bevolking is daar voor het meerendeel romaansch, zij stamt uit Grauwbunderland; het landschap is zuidelijk; velden met ma?s, kastanje-, note- en moerbezieboomen geven er een afwijkend karakter aan, en de bouw van het plaatsje, doet ook aan een warmer klimaat denken. Groote gebouwen met zware muurpanden, kleine vensters en platte daken, geven het een voor ons ongewoon aanzien. Er is ����n duitsch hotel, waar men goed logeert; er waren juist zomeroefeningen van de reservetroepen, zoodat er aan militair vertoon, muziek en zoo meer geen gebrek was; de bevolking scheen dit, voor zooverre zij niet mede schutterde, op te vatten als een publieke vermakelijkheid. Eene avondwandeling door Prim?r was inderdaad een genot; het kerkje met zijne slanke torenspits tegen den achtergrond van de hooge bergen, die men in het noorden zag, was schilderachtig, en het opgewekt verkeer in de straten was aangenaam.
Den volgenden morgen weer vroeg op pad, want het einddoel was dien dag Paneveggio, tusschen welke plaats en Prim?r een hooge bergpas ligt. Eerst van Prim?r naar Siror en dan langs tal van keerwegen in het Cismone-dal omhoog. Prachtige wandeling; de straatweg is steeds stijgend, maar zoo zacht dat er gelegenheid te over is om den geheelen omtrek al wandelend op zijn gemak op te nemen. Heerlijk die terugblik op Prim?r en in het dal. Aanvankelijk is de weg kaal, zoodat het uitzicht langs alle kanten vrij is; oostwaarts ziet men de uitgetande rotstoppen van de Rosetta, de Cima di Ball en van den Sass Maor, trotsche berggroepen, die zich heerlijk tegen de lucht afteekenen. We zijn nu bezig om de hoofdberggroep van Zuid-Tirol, de Marmolata, om te trekken; op hooge, vrije punten hebben we haar gedurende de vorige dagen links gezien, nu ontwaren we hare sneeuwtoppen rechts. De zon, die we overigens zeer dankbaar mogen zijn voor de prachtige belichting, begint reeds weder te veel van het goede te geven, maar gelukkig zijn we zachtjes aan wat hooger gekomen en nu weder in statige mastbosschen. Wat een prachtig hout en welke heerlijke doorkijkjes langs dien donkeren voorgrond heen op de fel belichte bergen voor en achter. De weg is lang, maar verveelt geen oogenblik; de Cismone-rivier houdt u voortdurend gezelschap, en heeft niettegenstaande de langdurige droogte nog water genoeg om het landschap vriendelijk te stoffeeren, wanneer ze hier en daar tusschen wat engere rotsoevers met grooter kracht gedreven, schier wild voortspoedt. We krijgen nog eenige fraaie partijen aan de rivier, o.a. bij een groote houtzaagmolen, en ook nog eene donkere boschpartij, en op eenmaal ligt San Martino di Castrozza voor ons. Dat was een der glanspunten van de reis. Van een dorp heb ik niets gezien; het was een verzameling van hotels en het punt wordt zeer te recht steeds drukker bezocht. Voor Panzer's Dolomieten-hotel is een terras gebouwd, waar men uitzichten heeft die maar zelden ge?venaard en nooit overtroffen worden. Eerstens in het dal van Prim?r, maar bovenal op de prachtige bergwanden van de Vette di Feldre; aan de eene zijde de Cavallazza, de Colbricon en Fognola; aan de andere zijde de Rosetta, de Cima di Ball en den Sass Maor. Zij worden vooral bij avondbelichting hoog geprezen; ik was er op den middag bij felle zon, en zal dat heerlijke tafereel nooit vergeten. Door het heldere licht scheen het wel of die reuzen-gevaarten in de onmiddellijke nabijheid waren; die scherpe, kale rotsen, licht van kleur en zoo gekloofd, dat de slagschaduw van den eenen rug, den anderen bedekte, waaruit de bekoorlijkste lichtspelingen ontstonden. De lucht was strak en blauw, en de bergen teekenden zich daar licht tegen af. In Panzer's hotel gebruikte ik een goed middagmaal, een niet onwelkome versnapering na gedurende eenige dagen albergo's in plaats van hotels bezocht te hebben,--en toog na nog eenigen tijd gerust te hebben welgemoed verder. Eerst door bosch steeds omhoog, later door weidevelden. Steeds met hetzelfde uitzicht op die prachtige bergen. Ik moest den Rolle-pas over en meende dien reeds bereikt te hebben, omdat de weg bijna vlak liep; toch stroomden de beken mij nog altijd te gemoet, een bewijs dat ik nog niet over het hoogste punt heen was. Bij eene scherpe kromming in den weg, trof ik eene verbazend groote kudde vee, die door herders opgedreven werd naar de nabijzijnde stalling. Dat ging niet kalm en zacht; onder allerlei uitroepen en gebaren, heftig dreigen met lange stokken en wilde sprongen trachtte men het vee schrik aan te jagen. Toen het in eene bergkom gedreven was werd het vee kalmer en elk beest zocht van zelf zijne plaats in den stal op. 't Was een woelig gezicht, en te midden der groote bergstilte, maakte bij dat rumoerig tooneel het