Van Toledo naar Granada, deel 2 | Page 5

mannen met hun vurigen oogopslag, en de halfnaakte kinderen, welgevormd, als jeugdige godengestalten. Geen enkel tragisch voorval of heldhaftige daad in Spanje's geschiedenis, of Sevilla was erin betrokken.
Bij elken stap rijzen beelden uit het verleden voor ons op; kalifen, overwinnaars, helden, heiligen, machtige vorsten, schilders, beeldhouwers, pottebakkers, schrijvers, toonkunstenaars, vormen een glorierijken optocht, en al deze mannen droegen bij tot het vermeerderen van den roem der heerlijke stad. Een figuur in deze groote schaar treedt vooral op den voorgrond, de heilige Ferdinand, die de stad in 1248 aan de Mooren ontrukte, en voor wiens nagedachtenis Sevilla de diepste vereering is blijven koesteren. Naar den heiligen Ferdinand is het schoonste harer pleinen genoemd, dat zich, met palmen beplant, uitstrekt vóór het Ayuntamiento, een zeer fraai stadhuis, in renaissance-stijl gebouwd, en de geest van den heiligen Ferdinand schijnt nog in de kathedraal te zweven, waar zijn stoffelijk overschot rust. Zoodra de castiliaansche vorst de stad had veroverd, wijdde hij aan den dienst van den God, dien hij vereerde, de gebouwen, waarin de Mohammedanen hun godsdienstplechtigheden vierden.
De oude moskee Djouma werd het eerst vernietigd. Zij was in 1171 opnieuw herbouwd door den emir Yusuf ben Jacob, en voltooid door zijn zoon Jacob ben Yusuf al Mansour, te gelijkertijd met de Giralda. Van het oorspronkelijke bouwwerk is alleen deze beroemde toren, de minaret der moskee, overgebleven, verder de deur der Vergiffenis, waarboven een bas-relief prijkt van Miguel Fiorentino, de kapel van de Granaat, en het klooster van Lagarto, zoo genoemd naar een krokodil, die er aan het gewelf is opgehangen. Waaraan dit dier, welks gehuichelde droefheid spreekwoordelijk is, de eer heeft te danken, de geloovigen en bezoekers bij hun binnentreden in het gebouw te mogen begroeten? Ondanks zijn leelijkheid is het monster niet meer of minder dan een huwelijksgeschenk geweest, waaromtrent Zuniga in zijn kroniek nadere bijzonderheden vermeldt.
In 1260, vertelt hij, onder de regeering van Alonzo?X, vierde Sevilla feest. Er werd een gezantschap verwacht van den Sultan van Egypte, 't welk de opdracht had, voor den oudsten zoon van dien vorst de hand te vragen van Dona Berengaria, de dochter van den christelijken koning. Onder de vele kostbare geschenken, uit het Nijldal medegebracht, was in de eerste plaats een prachtige krokodil, zooals men nog nooit in Spanje had aanschouwd. Zuniga vermeldt niet, welken indruk deze bevallige boodschapper maakte op het hart der jeugdige prinses, en evenmin wat de uitslag der zending is geweest, maar wel zegt hij, dat de krokodil na zijn dood werd opgezet, en onder het kloostergewelf opgehangen, om de herinnering aan deze merkwaardige gebeurtenis bij het volk levendig te houden. Ondanks zijn taaie huid kon het dier den tand des tijds niet weerstaan. Daarop werd uit een boomstam een houten krokodil gesneden, naar het model van zijn voorganger, en in diens plaats in de kerk opgehangen. Zoo begon hij langzamerhand een gewichtige plaats te bekleeden in het klooster, en in een rekening van de kathedraal uit het jaar 1465 wordt een som genoemd, betaald aan Juan Sanchez voor het schilderen van de krokodil, en van de muren van het schip der kerk. Hoewel men de kathedraal van Sevilla binnentreedt door de kapel van de Granaat, en zoodoende geen voldoende overzicht krijgt van het grootsche oorspronkelijke plan, wordt men toch getroffen door de ontzaglijke hoogte der bogen en het indrukwekkende gewelf. In het klooster van Lagarto scheen de mensch nog zijn normale verhoudingen te bewaren, maar hier is het, alsof hij inkrimpt, naast de zware basis van zuilen, wier voetstuk tot ver boven zijn hoofd reikt. Als een nietig wezen staat hij te midden van dit reusachtig werk van menschenhanden, als verloren in de ontzaglijke ruimte, waarin behalve op zon- en feestdagen ongestoorde doodsche stilte heerscht. Het flauwe licht, dat binnendringt door de overigens zeer talrijke vensteropeningen, draagt er nog toe bij, de geheimzinnigheid te verhoogen van dit kerkgebouw, dat tegelijkertijd spreekt tot ziel en zinnen, verbeelding en hart. Somtijds wekt de doffe klank van het openen en sluiten eener deur, of de voorzichtige tred van een bewaker of koorknaap een galmende echo, en daarna heerscht opnieuw dat plechtig en ernstig zwijgen. Het schijnt bijna onmogelijk, dat buiten de lucht blauw is, de zon schijnt, menschen elkander beminnen, dat kinderen lachen en spelen, en bloemen en vruchten hun heerlijke geuren opzenden en kleuren ten toon spreiden.
De kathedraal van Sevilla werd in den gothischen stijl gebouwd, die strenger en eenvoudiger is dan de fransche gothiek uit dat tijdperk, en waarin Juan Guas, Juan Colonia en Alfonso Rodrigues uitmuntten, toen zij de kerken bouwden van San Juan de los Reyes in Toledo, de Cartuja de Miraflores te Burgos, en de universiteit van Salamanca. Zij verving de christelijke kerk, die de heilige Ferdinand op de bouwvallen der mohammedaansche moskee had gesticht, en die door een aardbeving was verwoest. "Bouwen wij een kerk, zoo groot", zeiden