Tri Noveloj

Tri Noveloj by Washington
Irving

The Project Gutenberg EBook of Tri Noveloj by Washington Irving
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at http://www.gutenberg.org/license

Title: Tri Noveloj
Author: Washington Irving
Release Date: April 20, 2007 [Ebook #21195]
Language: Esperanto
Character set encoding: ISO 8859-1
***START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK TRI
NOVELOJ***

Tri Noveloj
by Washington Irving

Edition 1, (April 20, 2007)

Unua Eldono: Julio 1998
Originaj Anglalingvaj Titoloj:
"RIP VAN-WINKLE"
"TO THE READER"
"ADVENTURE OF THE GERMAN STUDENT"
Copyright 1998 Edwin P. Grobe for the English-to-Esperanto
translations

RIPO VAN-VINKLO
La sekvonta rakonto malkovrigis en la dokumentaro de forpasinta
Didriko Knikerbokero, maljuna sinjoro de Nov-Jorkio, kiu tre
scivolemis pri la Nederlanda historio de la provinco kaj la kutimoj de la
posteuloj de ties originaj koloniintoj. Siajn historiajn esplorojn li
entreprenis tamen malpli inter libroj ol inter homoj. Libroj rakontis nur
bedaurinde malmulte pri liaj plej satataj temoj. La maljunajn burgojn
tamen, kaj precipe iliajn edzinojn, li konsideris kiel abunde
informhavajn pri tiu legenda folkloro tiel altvalora por la verfakta
historio. Tial, kiam ajn li bonsancis renkonti autentan Nederlandan
familion, kompakte enfermitan en gia malalttegmenta biendomo sub
largbranca platano, li gin konsideris kiel specon de kvazau presita
esplorlibro kaj gin studegis kun la avido de legemulo.
La rezulto de ciuj tiuj esploroj estis historio pri la provinco dum la rego
de la Nederlandaj provincestroj kiun li publikigis kelkajn jarojn poste.
Ege diferencas opinioj taksantaj la literaturan kvaliton de la verko kaj,
verdire, gi neniel pli bonas ol taugas. Gia cefa valoro estas rigora
akurateco kiun efektive oni pridubis okaze de la ekapero de la verko

sed kiu pli lastatempe nepre konfirmigas. Ciuj bibliotekoj gin
konservas nun en siaj historiaj kolektajoj, jugante gin verko de
sendubinda autoritato.
La maljuna sinjoro mortis ne longe post la eldono de sia verko pro kio,
konsidere de tiu malesto-foresto, ni ne povas multe difekti lian restintan
bonfamon opiniante ke li pli profitdone pasigintus sian vivon
plenumante plej gravajn taskojn. Li kutimis tamen entrepreni sian
satokupon siamaniere, kvankam de tempo al tempo gi polvotrompis la
okulojn de najbaroj kaj malgojigis la spiriton de amikoj pri kiuj li sentis
la plej autentajn respekton kaj karecon. Tiuj tamen memoras liajn
erarojn kaj malsagecojn "kun pli da malfelico ol da kolero" kaj
komencas hipotezi ke neniam li celis vundi nek ofendi.
Kiom ajn malalttakse lin jugas kritikantoj, altvalorajn memorajojn pri li
ankorau retenas multaj homoj kies bonaj opinioj gravas. Inter tiuj
nombrigas precipe iuj bakistoj kiuj ec entreprenis bildigi lian figuron
sur siaj Novjaraj kuketoj, efektivigante tiel lian eventualan senmortigon,
preskau similan al tiu de homoj kies bildoj stampigas sur
Vaterlo-medalo au Regin-Anjo-kvaronpenco.
* * * * *
Kiu ajn navigis kontrauflue sur Hudsono-Rivero ne povas forgesi
Katskilajn Montojn. Ili estas distrancita ero de la granda Apalaca
familio kaj vidigas forokcidente de la rivero, suprensvelante gis sinjora
alteco, supermostante la cirkauantan pejzagon. Ciu sezona sangigo, ciu
vetera aliigo, verfakte ciu dumtaga novhorigo estigas malsamecon en la
magiaj koloroj kaj formoj de tiuj montoj kiujn ciuj bonaj edzinoj
proksimaj kaj malproksimaj konsideras kiel perfektajn barometrojn.
Kiam la vetero estas bona kaj konstanta la montoj vestigas blu- kaj
purpurkolore kaj desegnas siajn audacajn siluetojn sur la klaran
vesperan cielon. Foje, tamen, kiam la cirkauanta pejzago restas sennuba,
ili amasigas sur siajn pintojn grizvaporajn kapucojn kiuj, en la lastaj
radioj de la subiganta suno, brilas kaj lumigas glorkrone.
Cebaze de tiuj feaspektaj montoj povas okazi al vojaganto ekvidi
malpezan fumon suprenspirali el vilago kies sindotegmentoj brilas inter

la arboj tie mem kie la bluaj kolornuancoj de la altejo fandigas en la
fresan verdon de la pli proksima pejzago. Eta vilago de granda
antikveco gi estas, fondite de Nederlandaj koloniintoj dum la fruaj
tempoj de la provinco, cirkaukomence de la estrado de la bona Petro
Stujvesanto (li ripozu en paco!), kaj antaunelonge ankorau konservante
domojn kiujn la originaj koloniintoj konstruis el malgrandaj flavaj
brikoj alvenigitaj de Nederlando, ilin provizante per fenestroj ornamitaj
de lignokradajoj kaj gablofasadoj protektataj de ventoflagoj.
En tiu sama vilago kaj en unu el tiuj samaj domoj (kiu, se ni diru la
precizan veron, estis bedaurinde tempoerodita kaj veterodifektita) logis
multajn jarojn poste, kiam la regiono restis ankorau provinco de Britio,
senceremonia bonhumorulo nomiganta Ripo Van-Vinklo. Li estis
posteulo de tiuj Van-Vinkloj eminentigintaj tiel galante en la
kavalirecaj tagoj de Petro Stujvesanto kaj kunirintaj tiulastan okaze de
la atako kontrau Fortreso-Kristino. Li heredis tamen nur malmulte la
militan karakteron de siaj antauirintoj.
Mi jam priskribis lin kiel senceremonian bonhumorulon. Krom tio li
estis ankau afabla najbaro kaj obeema inregata edzo. Efektive, al tiu
lasta kvalito suldigas eble tiu spirita submetigemo gajninta al li tiel