Sekund vecnosti - istocnjacki roman

Sekund vecnosti, by Dragutin J.
Ilijc

The Project Gutenberg eBook, Sekund vecnosti, by Dragutin J. Ilijc
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.net

Title: Sekund vecnosti
Author: Dragutin J. Ilijc
Release Date: February 26, 2004 [eBook #11292]
Language: Serbian
Character set encoding: CP1251
***START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK SEKUND
VECNOSTI***
Produced by Distributed Proofreaders Europe, http://dp.rastko.net
Project by Zoran Stefanovic, post-processing by Mihailo Stefanovic.

ÑÅÊÓÍÄ ÂÅ×ÍÎÑÒÈ
ÈÑÒÎ׌À×ÊÈ ÐÎÌÀÍ îä ÄÐÀÃÓÒÈÍÀ £. ÈËÈ£ŽÀ

1921 ÈÇÄÀŒÅ ÊŒÈÆÀÐÍÈÖÅ ÇÄÐÀÂÊÀ ÑÏÀÑΣÅÂÈŽÀ
ÁÅÎÃÐÀÄ
Ñòàñèòè ãóðó[*] — Ðàìàñâàìè, îìîòàí ó áåëè ìóñóëèíñêè ïëàøò è ïîä
áåëîì êàî ñíåã ÷àëìîì, øòî ñå îáàâè¼àøå îêî ÷åëà ïðîñâåòšåíîãà, èçãëåäàî
¼å íà òà¼àíñòâåíî¼ ìåñå÷èíè ¼îø ïðîòåãšàñòè¼è è ïðîçèðàí, òå ñå
÷èíèëî êàî äà œåãîâà ôèãóðà è íå ñòî¼è íà çåìšè âåž ó ïðîçðà÷íî¼ íîžè
ëåáäè. Èçáðè¼àíî, ÷èñòî è ñìàãëî ëèöå œåãîâî, ñà î÷èìà äóáîêî òàìíèì, ó
êî¼èìà ñå îãëåäàëà îøòðà ïðîíèöàâîñò ïðîðî÷àíñêèõ çåíèöà è äåòèœñêà
ñàìîâåðà, èçàçèâàøå ìèñòè÷êè óòèñàê íà ÷îâåêà íå îä îâîãà ñâåòà.
Íàðî÷èòî œåãîâà íåìåíšèâà ôèçèîíîìè¼à, øòî îäàâàøå ðàñïîëîæåœå äóáîêîã
ñïîêî¼ñòâà ïðåìà ñâåìó øòî ñå ó âèäšèâó ñâåòó äîãàà.
[*: "Ãóðó" — ïðîñâåòšåíè. Íà¼âèøè ñòåïåí òèòóëå êî¼èì ñå îäëèêó¼å
èíäóñêè ìóäðàö.]
Îí ¼å ñòà¼àî íà øèðîêî¼, ïåñêîì óòàïêàíî¼ ñòàçè, èçìåó ðàçãðàíàòèõ
äðâîðåäà, øòî âîàøå êðîç ïðîñòðàíó, ëåïî óðååíó áàøòó ìàíàñòèðà
Íåâðèòè-Ìàðëî [Ïóò Ïîâðàòêó] è äóáîêî çàìèøšåí ïîñìàòðàî øèðîêî ìåñå÷åâî
êîëî øòî ñå èñêðàäàëî èçà Õèìàëà¼ñêîã Õðáàòà è, ïðîâèðó¼óžè êðîç
÷åñòàðå êåäðîâå ãîðå, äîòèöàëî ñâî¼èì àâåòàñòèì çðàöèìà ìàíàñòèð è
ïîçëàžåíå ðîãîâå âîëà íà êîìå ¼àõàøå áàðåšåôíà ôèãóðà áîãà Ñèâå è æåíå
ìó, Ñàêòè, êî¼à ñåàøå çà œèì.
Çàíåò ìèñëèìà íè¼å îñåòèî êàäà ìó ñå ïðèáëèæèõ. Íåêîëèêî òðåíóòàêà
ñòà¼àî ñàì äî œåãà, à œåãîâå äóáîêå î÷è, óïè¼à¼óžè ó ñåáå ìåñå÷åâó
ñâåòëîñò, ãëåäàõó ó âðõ ãîðå ÷è¼è ãðìîâè óçäèãíóòèõ äåáåëèõ ãðàíà
ïðèëè÷àõó Ÿèíîâèìà êî¼è ñâî¼èì ñíàæíèì ðóêàìà äîõâàòàõó îáëàêå
íåáåñíå.
Íå õòåäîõ îìåòàòè ïðîñâåòšåíîìå, è äóõ, øòî ¼å ó îâîìå ÷àñó ïëîâèî âèñîêî
èçíàä çåìàšñêèõ ñôåðà, ïðåêèäàòè è âðàžàòè ó œåãîâó âèäšèâó îäåžó.
Ñòî¼àî ñàì ìèðíî è ïîñìàòðàî îíå ìðàìîðíå, ñïîêî¼íå è ñêëàäíå öðòå íà
ïðåïëàíóëó ëèöó âåëèêîã ìóäðàöà.
Ó ¼åäíîì òðåíóòêó œåãîâå ñå çåíèöå îçàðèøå ñ¼à¼åì äåòèœñêîã
çàäîâîšñòâà, à èç ãðóäè ìó ñå îòðæå äóáîêè óçäàõ êàî ÷îâåêà ïðåä áóåœåì
îä ñíîâèåœà.

— Ñàíäîøàí, ñàíäîøàí, åï — ïîòàì! (ðàäîñò ñâàãäà ðàäîñò!) — èçóñòè îí
ïîëóãëàñíî èçðåêó ìóäðàöà çàïèñàíó ó ïðàñòàðèì Óïàíèøàäàìà.
— Êî¼à ñå íà çåìšè íå ïîñòèæå! — äîáàöèõ ¼à îâëàøíî, óêëàœà¼óžè ó
ñòðàíó íåæíî ñòàáëåíöå ëîòîñîâà öâåòà äà ãà íå áèõ çãàçèî.
— Ïîñòèžè žåø àêî óñïåø äà ïîçíàø ñåáå îäåëèòî îä ñâîãà òåëà! Ñàâðà
ñàõòè (àïñîëóòíî ñàçíàœå ñòâàðíå ñóøòèíå) ó íàìè ¼å; ïîòðóäè ñå äà îä
ñâîãà âå÷íîãà áèžà îäåëèø âèäšèâó îáìàíó ó êî¼ó ñå äóøà, äîëàñêîì íà
ñâåò, óïëåëà è òè žåø ïîñòèžè.
— Òåëî ñìåòà!
— Ãîñòå ìî¼! — îäãîâîðè ãóðó Ðàìàñâàìè áëàãî — Áõîëà áõóìè[*] ãäå
ñè òè ðîåí, íå ñõâàòà, ïðàâó èñòèíó; ¼åð ñâå ÷åìó îíà òåæè è îêî ÷åãà
òðîøè ñâî¼ óì, òî ¼å, êàêî žå øòî âèøå óãîäèòè òåëó ñâîìå, — äîêëå ñå ó
ãíàíà áõóìè[**] çàáîðàâšà íà òåëî ñâî¼å äà áè ñå øòî âèøå óñàâðøèî äóõ
ñâî¼!
[*: Áõîëà áõóìè = çåìšà ôèçè÷êîã è ìàòåðè¼àëíîã óñàâðøàâàœà. Òàêî
Èíäóñè íàçèâà¼ó Åâðîïó ñà œåçèíîì êóëòóðîì. **: Ãíàíà áõóìèñ —
Èíäè¼à, Çåìšà óñàâðøàâàœà äóøå.]
Òàêî ñìî, íîãó ïðåä íîãó, èøëè ñòàçîì àëå¼å. Îïî¼íà ñâåæèíà íîžè áåøå
ïðåñèžåíà ìèðèñîì ëîòîñîâà öâåžà øòî ¼å ïî ñòðàíàìà ñòàçå èçäàøíî
öâàòèëî, à ñà êî¼èì ñå ìåøàî îøòðè ìèðèñ áèáåðîâà äðâåòà.
Èøëè ñìî žóòêå, óðîíóëè ó ñâî¼å ìèñëè øòî èõ èçàçâàñìî ðàçãîâîðîì, äîê ñå
íå íàîñìî ïîä ïðîñòðàíîì ôàñàäîì ìàíàñòèðñêå âåðàíäå øòî ñå îñëàœàøå î
äåáåëå ñòóáîâå èøàðàíå ðàçíîáî¼íèì ôðåñêàìà è ïîçëàžåíèì ðåšåôèìà
õàæäà¼à, ìèñòè÷êîãà áèšà è öâåžà, êî¼à íàïîìèœàõó íà ïîëóæèâîòíà áèžà.
Ñðåäœè ñòóá èìàî ¼å ãëàâíó ôðåñêî-ôèãóðó, æåíó, øèðîêèõ áåäàðà,
ñíàæíî ðàçâè¼åíà ñòðóêà è ñêëîïšåíèõ ðóêó íà ãðóäè êî¼èìà õîžå äà
ïîêðè¼å äåâåò äî¼àêà èç êî¼èõ èçáè¼àøå äåâåò ìëàçåâà êàî êðèñòàë
áèñòðå âîäå øòî ïàäàøå ó ïðîñòðàíè áàñåí ïî êîìå ¼å ïëîâèëî ìíîøòâî
çëàòíèõ è ñðåáðíàñòèõ ðèáèöà.
Çàóñòàâèñìî ñå îâäå è ñåäîñìî ïîä ñìîêîâíèöîì ïðåìà ïðàñòàðîì äóáó ïîä

êî¼èì ñå íàëàçèëà ãðîáíèöà Ïàœàòè-Ñàõèáà, ÷è¼å ñå èìå ó îâîìå
ìàíàñòèðó ñà äóáîêèì ïîøòîâàœåì ïîìèœå.
— Åòî, šóñêà œåãîâå äóøå óêîïàíà ¼å òó, êî çíà îä êàäà! Íè¼å çãîðåãà,
ãîñòå ìî¼, äà ïðå íåãî øòî îäåø îäàâäå òâî¼î¼ äàëåêî¼ äîìîâèíè, ñàçíàø
øòî âèøå î ñóäáèíè ãóðó — Ïàœàòè - - Ñàõèáà, êî¼è ¼å íà ñâîìå
çåìàšñêîì áèžó îñåòèî êàêî ¼å ñàâ îâ༠âèäšèâè æèâîò øòî ãà äî íàøå
ñìðòè ñàœàìî, ñàìî ¼åäíà îáìàíà ó êî¼ó ñå äóøà íàøà çàïëåëà; êàêî è
äåâåäåñåò ãîäèíà æèâîòà íèñó íè ìàëî äóæè îä òðåíóòíîãà ïðîáëåñêà îíå
áóáå- ñâåòëèöå øòî íàì, ìàëî ÷àñ, ñåíó è èø÷åçíó èñïðåä î÷è¼ó. — Äàžó
òè èç ñêðèâíèöå çàïèñå