Reizen en vechten in het Zuiden van de Philippijnen | Page 5

de veldtocht begonnen, of de latere president gaf er
zich rekenschap van, dat zijn bezwaren overdreven waren geweest en
hij voelde zich volkomen in staat, zijn mannetjes te leiden zonder de
hulp van wien ook; zoo werd kolonel Wood benoemd tot generaal der

vrijwilligers, terwijl de luitenant kolonel zijn plaats innam als chef der
rough riders.
De militaire operaties tegen de Spanjaarden waren niet van langen duur,
maar weldra had het expeditionnaire corps van Cuba te vechten tegen
een oneindig gevaarlijker vijand, de ongezondheid van het land. De
troepen, die het garnizoen van Santiago vormden, namen in het volle
regenseizoen bezit van de posten en woningen, waarin hun
tegenstanders gewoond hadden gedurende het beleg, en waar de
hongersnood en de ontberingen van allerlei aard vreeselijke epidemieën
hadden doen uitbreken. De gele koorts en de malaria vielen al spoedig
de nieuwe bewoners aan; verschillende generaals werden zelf aangetast
en hun jonge kameraad Wood, die de oudste was, werd geroepen tot
den post van gouverneur der stad. Zijn medische kennis was hem toen
tot grooten steun; hij schreef aan de bevolking en aan de troepen een
hygiënische leefwijze voor, die zeer streng was, waakte met de grootste
stiptheid voor de naleving en wist ten slotte over de bezoeking te
triomfeeren.
Intusschen was te Havana de gezondheidstoestand al niet veel beter dan
te Santiago. Generaal Wood werd erheen geroepen in alle haast en
slaagde er daar nog beter in, de ziekte tot staan te brengen dan op zijn
eersten post. Door de hoofdstad van de gele koorts te bevrijden,
verminderde de nieuwe gouverneur niet alleen de sterfte onder zijn
troepen, hij behaalde daardoor ook een schitterend diplomatiek succes.
De bewoners van de hoofdstad van Cuba, bevrijd van de grootste
hunner kwellingen, beschouwden hem als hun weldoener, en de
besluiten, die hij nam in den naam der amerikaansche regeering,
werden altijd in acht genomen. Zijn naam werd over het geheele eiland
geëerbiedigd, en de onderhandelingen van de inboorlingen met de
Vereenigde Staten konden aldus een snel verloop nemen. Toen
generaal Wood Havana verliet na een verblijf van twee en een halfjaar,
werd zijn vertrek betreurd door de geheele bevolking.
In dien tijd had de ex-kolonel Roosevelt Mac Kinley vervangen op het
Witte Huis, en daar volgens de wetgeving der Vereenigde Staten de
president de officieren benoemt naar zijn welgevallen en zonder de

ancienniteit in acht te nemen of den staat van dienst, liet hij zijn vriend
met zijn verkregen graad in het gewone leger overgaan en verhief hem
na korten tijd tot divisie-generaal.
Men kan nagaan, dat zulk een duizelingwekkend snelle carrière, die in
zes jaren een dokter met drie strepen tot divisie-generaal verhief,
weldra belast met het belangrijkste commando van het leger, veel
afgunst heeft gewekt en jaloerschen heeft gemaakt. Maar ieder is
niettemin van oordeel, dat degene, die van die snelle bevordering heeft
geprofiteerd, niet misplaatst is in zijn nieuwe waardigheid. De
machtige vriendschap, die ertoe heeft medegewerkt, den generaal zijn
benoeming te bezorgen, heeft zich in zijn keuze niet vergist. Ik heb zoo
goed als alleen verscheiden dagen met generaal Wood gereisd, en ik
ben verrast geworden door de manier, waarop hij zich op de hoogte
heeft gesteld van alle militaire vraagstukken, ondanks de zoo
verschillende en talrijke werkzaamheden, die hem waren opgedragen
sedert zijn intrede in het eigenlijk gezegde leger. Zijn
wetenschappelijke ontwikkeling vormt een sterke tegenstelling met de
onwetenschappelijkheid, de onwetendheid zelfs der oude kolonels, die
achter hem aankomen, en die veelal niet anders hebben gelezen dan de
reglementen der manoeuvres, terwijl de kunst van oorlogvoeren zich
voor hen bepaalt tot eenige indiaansche krijgslisten, ontleend aan de
boeken van Fennimore Cooper en Gustave Aymard.
Generaal Wood is een man van 45 jaar, vriendelijk, maar koel. Hij
vroeg mij, wat hij voor mij kon doen en wat ik wenschte te zien tijdens
mijn verblijf in den Archipel. Ik antwoordde hem, dat ik de troepen in
de kazerne had waargenomen en op het excercitieveld, dat ik de
organisatie der troepen kende en de manier, waarop ze werden bestuurd
en onderricht, en dat ik, om mij rekenschap te geven van hun militaire
waarde, ze wenschte te volgen in den strijd of tenminste op expeditie.
"Dat vraagstuk is nog al moeilijk op te lossen," antwoordde de generaal,
"want het land is op het oogenblik volkomen tot rust gebracht. Van den
vroegeren opstand zijn alleen een paar rooverbenden overgebleven, die
meestal uit niet meer dan een dozijn personen bestaan en volstrekt niet
interessant zijn, zoodat ik u niet kan aanraden, die achterna te loopen;

dat zou even vermoeiend als weinig belangwekkend wezen.
"Op het eiland Samar vermoorden groepen pulajana's, dat zijn
godsdienstige dwepers, met bolo's, een soort van messen, gewapend,
hun landgenooten onder godsdienstige voorwendsels, maar die
menschen vluchten, als de soldaten naderen en wagen slechts uiterst
zelden een gevecht. De Moro-provincie, waar ik nu juist het