Reize door Frankrijk | Page 7

hem in 't geheel, die onaangename
gebreken niet, die zoo dikwijls aan lieden van dien stand eigen zijn; hij
was vrolijk zonder losbandigheid, zedig zonder gemaaktheid, en kundig
zonder verwaandheid; daar bij scheen hij zeer verdraagzaam en redelijk
zoo omtrent Godsdienstige als Staatkundige gevoelens. Het geen, mijns
bedunkens, tot dit alles zeer veel had bijgedragen, was, dat hij
uitgeweken zijnde zich zeer lang in Engeland had opgehouden, en daar,
bijzonder door de Protestanten, op de menschlievendste en
vriendelijkste wijze was behandeld geworden. Met dankbare
aandoening sprak hij hier van, en ik ben wel verzekerd, dat deze
achtingswaardige geestelijke, waar hij ooit eenigen invloed moge hebbe,
nimmer gewetensdwang of vervolgzucht dulden zal.
Zie daar, Vriend! een' vrij langen Brief, in eenen volgenden zal ik u
over deze stad, waar omtrent ik reeds het een en ander heb
aangeteekend, nader onderhouden.--Vaarwel!

TWEEDE BRIEF.
Lyon, 26 Julij.
Eergisteren ben ik hier aangekomen, en vervolg mijn reisverhaal, zoo
als ik u in mijn vorigen, gedagteekend uit Dyon, beloofd heb. Die stad
is mij bijzonder wel bevallen, zoo om de aangename ligging, den
overvloed der levensmiddelen, als om de orde en zindelijkheid die 'er
plaats heeft. Bij ons zou men 'er ten dezen opzigte in 't geheel niets
ongewoons vinden; doch voor Frankrijk moet het als, iets bijzonders in
't oog loopen. Dyon was voorheen de Hoofdstad van het Hertogdom
van Bourgondiën, thans is zij het van het Departement van de Côte
d'Or; de Prefect houd 'er zijn verblijf, en 'er is een Tribunal de
première instance. De weg van Parijs tot Dyon, zoo als wij die

genomen hebben, is 38 3/4 posten. Aan den Conducteur van den wagen
gaven wij volgens gebruik £ 3-:-: de persoon drinkgeld, en aan de
postillons geeft ieder doorgaans 2 sols van het eene Posthuis tot het
andere: voor het gemak laat men dit door den Conducteur verschieten,
het geen ook omtrent op denzelfden prijs uitkwam.
De poort, waar wij in gekomen waren, scheen mij bezienswaardig.
Onze Herberg was 'er niet ver van daan, en ik was dan naauwelijks van
den wagen afgestapt, of ik ging dezelve bezigtigen. Het is een fraaije
eereboog van wit gehouwen steen, in het begin van de Omwenteling
voor de Vrijheid opgerigt, zoo als het opschrift boven dezelve aanduidt.
Zij wordt dan ook nog la porte de la Liberté genaamd. Aan den
binnenkant, en aan beide zijden, leest men op steenen tafelen: "Les
droits de l'homme reconnus le 30 Septembre l'an I. de la Liberté (1739)
etc." [13] De basreliefs hier op toepasselijk zijn van den Beeldhouwer
Attiret, in dit Departement geboren, en kort voor onze aankomst
gestorven. Even buiten deze poort ziet men een' fraaijen tuin in den
Engelschen smaak aangelegd, en die thans ook voor een gemeene
wandeling strekt: men noemt denzelven le Jardin de l'Arquebuse; bij
ons zou men het de Schutters Doelen noemen. Het merkwaardigste, dat
ik daar zag, was een populierboom van eene zeer ongemeene dikte,
men kan hem op de hoogte van de schouders naauwelijks met vier
persoonen omvatten: onder aan den grond is hij nog veel dikker, en
daarbij zeer hoog, en zwaar van takken, doch in de toppen is al veel
dood hout, en mij dunkt, dat men wel zou, doen om hem intekorten, ten
einde door dit middel eene zoo aanzienelijke gedenkzuil der Natuur
nog langer in wezen te houden.--Een oude boom heeft voor mij iets
eerwaardigs, en ik zie dien veel liever dan zoo vele gedenkteekenen
voor de dwinglandij of het bijgeloof opgerigt, die niets merkwaardigs
opleveren--dan oudheid.
De Hoofdkerk is een fraai gebouw, inzonderheid de spitse toren, die
door deskundigen voor een meesterstuk gehouden word. Deze kerk is
onlangs van binnen nieuw opgemaakt; men was 'er zelfs nog aan bezig,
alles werd dan ook zeer net en sierlijk opgepronkt. Behalve deze zijn 'er
nog twee andere kerken, waarvan men de fraaije en prachtige bouworde
bewonderd; zij zijn ook van binnen ter deeg mooi gemaakt.

Hoewel ik weet, dat gij even zoo min als ik een liefhebber zijt van al
dat heilige poppenspel, moet ik u toch het een en ander vertellen van de
voorheen hier zoo vermaarde heilige Kapel (la sainte Chapelle). Deze
wierd door Hugues, de derde Hertog van Bourgondiën, in 1172,
gebouwd, en is dus nog al tamelijk oud. In 1430 zond Paus Eugenius de
Vierde aan Philippus, zeer ten onregte bijgenaamd, de Goede, Hertog
van, Bourgondiën, [14] de beruchte wonderdadige hostie. Deze Paus
scheen het zoo wat bont te maken, want met zat hem hevig in het
vaarwater, en ten gevolge van dien werd hij ook door de
kerkvergadering van Bazel, in 1439, afgezet, uitgescholden voor een
handeldrijver in geestelijke zaken (Simoniet), meineedigen,
onverbeterlijken ketter, kortom voor al wat leelijk was, en Amadeus
Hertog van Savoyen, werd door die zelfde kerkvergadering in zijne
plaats aangesteld.--Men leefde toen ook al aardig met