Prometheus ontboeid | Page 2

Zoo is ook zijn
woordenkeus niet, zooals o.a. die van Poe, bepaald door een
onverbiddelijke noodwendigheid, maar hij stelt zich wel eens tevreden
met een ietwat retorische uitdrukking mits zij den stroom van vers en
gedachte niet belemmert. Zijn woorden zijn druppels, die men niet een
voor een, maar altijd in die strooming beschouwen moet.
Bij het vertalen vergemakkelijkten deze eigenschappen mijn taak. Wie
eenmaal Shelley's toon met den zijnen heeft weten te benaderen, en den
geest van het werk goed verstaat, mag zich menige vrijheid veroorloven.
Als er iets van den geweldigen gang en tevens van de verrukkelijke
teerheid van het oorspronkelijk in mijn Hollandsch is overgegaan, ben
ik tevreden. Aan hem, wiens vertaling van "Shelley's Gedichten van 't
jaar 1816" mij tot voorbeeld was, draag ik dit werk op.
*OPGEDRAGEN AAN ALBERT VERWEY*
PERSONEN:
PROMETHEUS.
DEMOGORGON.
JUPITER.
DE AARDE.

OCEANUS.
APOLLO.
MERCURIUS.
HERCULES.

ASIA |
PANTHEA | DOCHTERS DER ZEE.
IONE |
DE
SCHIM VAN JUPITER.
DE GEEST DER AARDE.
DE
GEEST DER MAAN.
GEESTEN DER UREN.
GEESTEN,
ECHO'S EN FAUNEN.
FURIËN.
*EERSTE BEDRIJF.*
*PLAATS:*
_Een ravijn van ijsrotsen in den Indischen Caucasus. Prometheus is
zichtbaar, aan de steilte gebonden. Panthea en Ione zijn aan zijn voeten
gezeten. Tijd: nacht. Gedurende het tooneel breekt langzaam de morgen

aan._
*PROMETHEUS.*
Monarch van Goden, Demons, alle Geesten--
Op Een na--waar die
werelden van weemlen,
De stralend-wentlende, door u en mij

Alleen van al wat leeft met slaaplooze oogen
Aanschouwd! Zie hoe
deze aard krielt van uw slaven
Die gij voor knieval, prijs, gebed,
gezwoeg
En offrand van gebroken harten loont
Met vrees en
zelfverachting, hooploosheid;
Terwijl gij, blind in haten, mij uw
vijand
Deedt heerschen, triomfeeren, u tot hoon,
Over mijn
rampspoed en uw ijdle wraak.
Drieduizend jaar van uren
onbeschermd
Door slaap, en oogenblikken steeds gekloofd
Door
felle pijnen, tot zij jaren schenen,
Foltring en eenzaamheid, wanhoop
en smaad,
Die zijn mijn rijk:--eindloos roemruchtiger
Dan de
gebieden, die gij overschouwt
Van onbenijden troon, o Machtge God!

Almachtig, had de schande ik willen deelen
Dier snoode
dwinglandij, hing ik niet hier
Genageld aan dees bergwand
aadlaar-tartend,
Zwart, wintersch, dood, onmeetlijk; zonder kruid,

Insect of beest, vorm of geluid van leven.
Wee mij! helaas! pijn, pijn,
eeuwig, voor eeuwig!
Geen wissling, rust noch hoop! Toch houd ik vol.
Ik vraag aan de
Aard, voelden de bergen 't niet?
Ik vraag den Hemel, heeft de
alziende Zon
Dit niet gezien? De Zee, in stilte of storm,
's Hemels
nooit eendre Schaûw omlaag-gespreid,
Hoorden haar doove golven
niet mijn nood?
Wee mij! helaas! pijn, pijn, eeuwig, voor eeuwig!
Gletschers, aansluipende, doorboren mij
Met speren van kristal in
maan bevrozen;
De helle ketens vreten me in 't gebeent
Met kou die
brandt; 's Hemels gevlerkte hond,
Met gif niet van hemzelf, van uwe
lippen,
Zijn bek bezoedelend, verscheurt mijn hart;
En vormlooze
gezichten zwerven aan,
Spookge bevolking van het droomenrijk,

Spottend met mij; de Aardbeving-demons moeten

De spijkers uit

mijn sidderende wonden
Loswringen, wen de rots splijt en weer sluit;

Wijl uit hun luide afgronden huilend zwermen
Stormgeesten, 't
razen van den wervelwind
Opzweepend, treffend mij met scherpen
hagel.
En toch, hoe welkom zijn mij nacht en dag,
't Zij voor den
een de morgenrijp verdwijnt,
't Zij sterrig, donker, langzaam, de
ander stijg'
In 't loodblauw Oosten; want dan leiden zij
De
wiekloos-kruipende Uren, waarvan een--
Gelijk een sombre priester 't
weigrig offer--
U, wreede koning, sleuren zal om 't bloed
Te kussen
van dees voeten bleek, die dan
U trappen konden, als zoo'n slaaf in 't
stof
Niet werd veracht door hen. Verachten! Neen!
'k Heb medelij
met u. Welk een verwoesting
Jaagt onbeschermd u dan door wijden
hemel!
Hoe zal uw ziel, van schrik ten kern gespleten,
Hel-gelijk in
u gapen! 'k Spreek in leed,
Niet juichend, want ik haat niet meer, als
toen,
Eer 'k door ellende wijs werd. 'k Zou den vloek,
Eens
geâdemd over u, herroepen willen.
Gij Bergen, wier veelstemmige
Echo's wierpen
Door mist van cataracten 't dondrend doemwoord!

Gij ijzge Bronnen, stijf, rimplig bevrozen,
Die trildet toen gij 't
hoordet en dan kroopt
Siddrend door Indië! Gij puurste Lucht,

Waardoor de Zon schrijdt brandend zonder stralen!
En snelle
Wervelwinden gij, die hingt
Op evenwichtge vlerken stom,
beweegloos,
Boven verstilden afgrond, toen een donder
Luider dan
die van u, de ronde wereld
Schokte! Als mijn woorden toen een
kracht bezaten,
Schoon 'k zoo veranderd ben, dat in mij stierf
Iedere
kwade wensch, en 'k niet meer weet
Wat haat is,--laat hen thans niet
krachtloos zijn!
Hoe was die vloek? gij allen hoordet mij.
*EERSTE STEM, VAN DE BERGEN.*
Driemaal drieduizend keer honderd jaren
Staande boven Aardbevings
bed,

Trilden onze tallooze scharen
Vaak als menschen
vrees-ontzet:--
*TWEEDE STEM, VAN DE BRONNEN.*

Bliksemstralen zengden ons water,
Door bitter bloed werden we
ontwijd,
Tusschen moordkreten zweeg ons geklater
In een stad en
een eenzaamheid:--
*DERDE STEM, VAN DE LUCHT.*
Ik die sinds de Aard verrezen is kleedde
Verwoesting in kleuren, haar
eigen niet,
Voelde dikwijls mijn zuiveren vrede
Splijten door
scheurende kreet van verdriet:--
*VIERDE STEM, VAN DE WERVELWINDEN.*
Ons die beneden dees bergen vlogen
Rustlooze eeuwen, hadden de
dondren,
Vulkanen die vlammenfonteinen spogen,
Of welke macht
ook van boven of ondren,
Nimmer verstomd in verwondren:--
*EERSTE STEM.*
Maar nooit, nooit boog onze sneeuwige kam,
Als toen ze de stem van
uw smart vernam.
*TWEEDE STEM.*
Nimmer tevoren droegen wij
Naar de indische golven zulk een schrei.

Een loods in slaap op het huilende diep
Sprong op van het dek