Popolmalamiko | Page 3

la impres-kapablo malakrigxas. Sed mi, kiu devis sidi tie norde en mia forejo dum tiuj multaj jaroj, preskaux neniam vidante fremdan homon kun vekanta vorto, -- sur min efikis kvazaux mi translokigxis mezen en vivoviglan metropolon.
LA MAGISTRANTO Hm; metropolon --
DOKTORO STOCKMANN Jes, mi ja scias, ke la cirkonstancoj estas modestaj kompare kun aliaj lokoj. Sed cxi tie estas vigla vivo, -- promesoj, sennombraj taskoj por kiuj labori kaj batali; kaj jen la cxefa afero. (krias) Katrine, cxu ne la posxtisto venis?
SINJORINO STOCKMANN (en la mangxocxambro) Ne, li ankoraux ne venis.
DOKTORO STOCKMANN Kaj la bona enspezo, Petro! Tion oni lernas aprezi, kiam oni kiel ni vivis en malsato --
LA MAGISTRANTO Nu ja, kompreneble --
DOKTORO STOCKMANN Ho jes, vi ja povas pensi, ke ofte estis mizere por ni tie norde. Kaj nun, vivi kiel grandsinjoro! Hodiaux ekzemple ni mangxis rostbovajxon por tagmangxo! Nu, ni ankaux krome havis por la vespermangxo. Cxu vi ne volas gustumi pecon? Aux cxu mi do almenaux montru gxin al vi? Venu --
LA MAGISTRANTO Ne, ne, tute ne --
DOKTORO STOCKMANN Nu, sed jen do. Cxu vi vidas, ke ni ekhavis tablotukon?
LA MAGISTRANTO Jes, mi tion rimarkis.
DOKTORO STOCKMANN Kaj ni ankaux ekhavis lampsxirmilon. Jen vidu! Por cxio Katrine sxparis. Kaj tio faras la cxambron vere hejmeca. Cxu vi ne samopinias? Staru cxi tie; -- ne, ne, ne; ne tiel. Jen tiel! Vidu; kiam la lumo radias tiel faske --. Mi vere trovas, ke aspektas elegante. Cxu ne?
LA MAGISTRANTO Jes, kiam oni povas permesi al si tiajn luksajxojn --
DOKTORO STOCKMANN Ho jes, nun mi ja povas tion permesi al mi. Katrine diras, ke mi enspezas preskaux same multe kiom ni foruzas.
LA MAGISTRANTO Preskaux, jes --!
DOKTORO STOCKMANN Sed sciencisto devas ja vivi iom distingite. Mi estas certa, ke ordinara guberniestro foruzas multe pli jare ol mi.
LA MAGISTRANTO Jes, mi vere kredas! Guberniestro, auxtoritatulo --
DOKTORO STOCKMANN Nu, do ordinara grandkomercisto! Tia ulo foruzas multfoje pli --
LA MAGISTRANTO Jes ja, laux ties kondicxoj.
DOKTORO STOCKMANN Cetere mi ne disipas por senutilajxoj, Petro. Sed mi pensas, ke mi ne povas rezigni pri la ega gxojo vidi homojn cxe mi. Mi tion bezonas, komprenu. Mi, kiu sidis tiom longe izolite, -- por mi estas nepra vivkondicxo esti kune kun junaj, bravaj, viglaj homoj, entreprenemaj --; kaj tiaj ili estas, cxiuj tiuj kiuj sidas tie mangxante tiel bone. Mi dezirus, ke vi iom bone konus Hovstad.
LA MAGISTRANTO Jes Hovstad, li ja rakontis, ke li presigos novan artikolon de vi.
DOKTORO STOCKMANN Artikolon de mi?
LA MAGISTRANTO Jes, pri la banejo. Artikolon, kiun vi verkis vintre.
DOKTORO STOCKMANN Ho tiun, jes! -- Ne, gxin mi gxisplue ne volas presigi.
LA MAGISTRANTO Cxu ne? Laux mi ja estas la plej oportuna tempo.
DOKTORO STOCKMANN Jes, vi pravus; dum ordinaraj cirkonstancoj -- (pasxadas sur la planko)
LA MAGISTRANTO (postrigardas lin) Kio neordinara estus pri la cirkonstancoj nun?
DOKTORO STOCKMANN (haltas) Nu, Petro, tion mi en la momento vere ne povas al vi diri; almenaux ne cxi-vespere. Povas esti diverse pri la cirkonstancoj, aux eble ecx nenio. Eble estas nur imago.
LA MAGISTRANTO Mi devas konfesi, ke tio sonas vere enigme. Cxu io estos okazanta? Io, pri kio mi ne estu informata? Mi do opinius, ke mi, kiel la estro de la baneja estraro --
DOKTORO STOCKMANN Kaj mi opinius, ke mi --; nu, ni do ne har-tiru unu la alian, Petro.
LA MAGISTRANTO Pro dio; ne estas mia kutimo har-tiri, kiel vi diras. Sed mi devas plej firme postuli, ke cxiuj iniciatoj estu decidataj komerce kaj per la legxe elektitaj auxtoritatuloj. Mi ne povas permesi, ke oni iras laux insidaj vojoj malantaux niaj dorsoj!
DOKTORO STOCKMANN Cxu mi iam iras laux insidaj vojoj?
LA MAGISTRANTO Vi almenaux havas enradikigxintan emon iri viajn proprajn vojojn. Kaj tio estas en bone ordigita socio preskaux same nepermesebla. La individuo vere akceptu, ke li subordigu sin al la tuto, aux, pli gxuste, sub tiuj auxtoritatuloj, kies tasko estas gardi la bonon de la tutajxo.
DOKTORO STOCKMANN Povas esti. Sed diable, kiel tio rilatas al mi?
LA MAGISTRANTO Jes, cxar estas tio, kion vi aspekte neniam volas lerni, mia bona Tomas. Sed gardu vin; iun tagon vi pagos por tio, -- frue aux malfrue. Nun mi avertis vin. Adiaux.
DOKTORO STOCKMANN Cxu vi estas freneza? Vi tute eraras --
LA MAGISTRANTO Tion mi ordinare ne faras. Cetere mi ne toleras -- (salutas en la mangxocxambron) Adiaux, bofratino. Adiaux sinjoroj.
(Li foriras.)
SINJORINO STOCKMANN (revenas en la sidcxambron) Cxu li foriris?
DOKTORO STOCKMANN Jes, kaj furioza.
SINJORINO STOCKMANN Sed kara Tomas, kion vi nun denove faris al li?
DOKTORO STOCKMANN Tute nenion. Li do ne rajtas postuli, ke mi faru al li raporton antauxtempe.
SINJORINO STOCKMANN Pri kio vi farus al li raporton?
DOKTORO STOCKMANN Hm; lasu tion al mi, Katrine. -- Tamen estas strange, ke la posxtisto ne venas.
(Hovstad, Billing kaj Horster ekstaris de la mangxotablo kaj venas en la sidcxambron. Ejlif kaj Morten venos iom poste.)
BILLING (strecxas la brakojn) Ahx, post tia mangxo, je dia morto, oni