Popolmalamiko | Page 8

tiu venena marcxo supre en la Muelejvalo.
HOVSTAD Pardonu, sinjoro doktoro, sed mi opinias, ke gxi venas de tute alia marcxo.
DOKTORO STOCKMANN Kiu marcxo tiu do estus?
HOVSTAD La marcxo en kiu nia tuta komunuma vivo kusxas putrante.
DOKTORO STOCKMANN Sed, diable, sinjoro Hovstad, kia babilado estas tiu?
HOVSTAD Cxiuj aferoj de la urbo estas iom post iom transprenitaj de la aro de publikaj oficistoj --
DOKTORO STOCKMANN Nu, oficistoj ili ja ne cxiuj estas.
HOVSTAD Ne, sed tiuj, kiuj ne estas oficistoj, ili almenaux estas la amikoj kaj subtenantoj de la oficistoj; estas cxiuj ricxuloj, cxiuj tiuj kun la malnovaj respektataj nomoj en la urbo; estas tiuj, kiuj estras kaj regas super ni.
DOKTORO STOCKMANN Jes, sed tiuj homoj vere havas kaj kapablon kaj sperton.
HOVSTAD Cxu ili montris kapablon kaj sperton, kiam ili lokigis la akvotubon tien, kie gxi nun kusxas?
DOKTORO STOCKMANN Ne, tio kompreneble estis granda stultajxo de ili. Sed tio ja nun plibonigxos.
HOVSTAD Cxu vi kredas, ke iros tiel glate?
DOKTORO STOCKMANN Glate aux ne glate, -- farenda gxi tamen estas.
HOVSTAD Jes, se la gazetaro prenos la taskon.
DOKTORO STOCKMANN Neniam farigxos necese, kara. Mi estas certa, ke mia frato --
HOVSTAD Pardonu al mi, sinjoro doktoro, sed mi diras al vi, ke mi volas trakti la aferon.
DOKTORO STOCKMANN En la gazeto?
HOVSTAD Jes. Kiam mi transprenis "La Popolan Mesagxon", mia intenco estis, ke mi rompu tiun rondon de obstinaj reakciuloj, kiuj posedas la tutan potencon.
DOKTORO STOCKMANN Sed vi ja mem rakontis al mi kiel tio finigxis; vi ja tiel preskaux ruinigis la gazeton.
HOVSTAD Jes, tiam mi devis refi velojn, vere. Cxar dangxero estis, ke ni ne havus banejon, se tiuj homoj falus. Sed nun ni havas gxin, kaj ni povas malhavi la altajn sinjorojn.
DOKTORO STOCKMANN Malhavi, jes; sed ni tamen sxuldas al ili grandan dankon.
HOVSTAD Tion ni ja rekonos, kiel decas. Sed gazetisto de mia popoleca inklino ne povas malkapti tian sxancon kiel tiun cxi. Ni devas skui tiun miton pri la neerarpovaj estrantoj. Tiajxojn oni devas elradikigi kiel cxiaspecajn supersticxojn.
DOKTORO STOCKMANN Pri tio mi tutkore samopinias kun vi, sinjoro Hovstad; se estas supersticxo, do forigu gxin!
HOVSTAD La magistranto mi ja nevolonte tusxus, cxar li ja estas via frato. Sed certe vi opinias kiel mi, ke la vero antauxas cxiujn aliajn konsiderojn.
DOKTORO STOCKMANN Kompreneble. (forte) Jes, sed -- Jes, sed --!
HOVSTAD Vi ne havu malbonan opinion pri mi. Mi estas nek pli profitema nek pli potencavida ol la plimulto de homoj.
DOKTORO STOCKMANN Sed kara, -- kiu pensas tiel?
HOVSTAD Mi devenas el simplaj homoj, kiel vi scias; kaj mi havis suficxan okazon vidi, kion la bazaj tavoloj de la socio bezonas. Kaj tio estas partopreni la estradon de la publikaj aferoj, sinjoro doktoro. Tio estas kio evoluigas la kapablojn, la sciojn kaj la memkonsciecon --
DOKTORO STOCKMANN Tion mi bonege komprenas --
HOVSTAD Jes, -- kaj tial mi pensas, ke jxurnalisto prenas sur sin pezan respondecon, se li ne profitas de avantagxa situacio por liberigi la plimulton, la simplulojn, la subprematojn. Mi bone scias, -- ke inter la superuloj ili nomos tion ribeligo kaj tiajxojn; sed ili faru kiel al ili placxas. Kiam mi mem havas mian puran konsciencon, jen --
DOKTORO STOCKMANN Gxuste tio, jes! gxuste tio, kara sinjoro Hovstad. Sed tamen -- diable --! (Iu frapas.) Envenu!
(Presisto Aslaksen cxe la pordo de la antauxcxambro. Li estas simple sed konvene vestita, nigre, kun blanka, iomete kuncxifita koltuko, kaj kun gantoj kaj cilindra cxapelo en la mano.)
ASLAKSEN (salutas kapkline) Pardonu, sinjoro doktoro, ke mi estas tiel auxdaca --
DOKTORO STOCKMANN (ekstaras) Jen, jen, -- presisto Aslaksen!
ASLAKSEN Jes, gxuste, sinjoro doktoro.
HOVSTAD (ekstaras) Cxu min vi sercxas, Aslaksen?
ASLAKSEN Ne, tute ne; mi ne sciis, ke ni renkontigxus cxi tie. Estas la doktoro mem --
DOKTORO STOCKMANN Nu, per kio mi servu?
ASLAKSEN Cxu estas vero, kion mi auxdis de sinjoro Billing, ke la doktoro intencas havigi al ni pli bonan akvoliverejon?
DOKTORO STOCKMANN Jes, por la banejo.
ASLAKSEN Bone; tion mi komprenas. Do mi venas por diri, ke tiun aferon mi volas subteni el cxiuj fortoj.
HOVSTAD (al la doktoro) Jen vi vidas!
DOKTORO STOCKMANN Mi kore dankas vin pro tio! Sed --
ASLAKSEN Cxar estus eble bezonate havi nin etburgxojn subtenantaj dorse. Ni kvazaux konsistigas kompaktan plimulton en la urbo, -- kiam ni vere volas. Kaj estas cxiam bone havi la plimulton kun si, sinjoro doktoro.
DOKTORO STOCKMANN Senduba vero; sed mi tute ne komprenas, ke cxi tie apartaj arangxoj estus necesaj. Sxajnas al mi, ke tia simpla afero --
ASLAKSEN Nu ja, povus tamen esti bone; cxar mi konas la lokajn auxtoritatulojn suficxe bone; la potenculoj ne volonte akceptas proponojn venantajn de aliuloj. Kaj tial mi pensas, ke ne estus malavantagxe, ke ni faru iometan manifestacion.
HOVSTAD Gxuste tio, jes.
DOKTORO STOCKMANN Manifestacion vi diras? Nu, kiel vi do volas manifestacii?
ASLAKSEN Kompreneble tre modere, sinjoro doktoro; mi cxiam estas lauxeble modera; cxar modereco estas la unua deco de civitano, -- laux mia opinio.
DOKTORO STOCKMANN Pri tio vi ja estas konata, sinjoro Aslaksen.
ASLAKSEN Jes,