Per auto door den Kaukasus naar Perzië | Page 9

hoorden spreken, gezegd hadden: "Uw meesters
zijn Franschen! Zeg hun, dat ze overal veilig zijn."
Dus zijn wij gerust, want van de zijde van het gouvernement waren ons
kozakken meegegeven.
Koetaïs heeft een beroemden bazar, waar alle typen zich vertoonen, die
den Kaukasus bevolken. En het land om Koetaïs had veel te lijden van
den regen. Het heeft eigenlijk elken dag geregend in den Kaukasus. De
overvloed van dat hemelvocht heeft een noodlottigen invloed gehad op
onze reis en op de beslissingen, die we moesten nemen tijdens onze
week in Tiflis.
Daarheen vertrokken we den 29sten.
Op het perron hoorden we bij aankomst al, dat de helft der stad in
staking was, dat men de hôtels had gesloten, en dat de bedienden
weigerden te werken. De trams reden niet. Dat was zoo erg niet, maar
nu hadden ook de spoorwegbeambten het bijltje erbij neergelegd, en
onze trein was de laatste, die in langen tijd in Tiflis zou aankomen;
gelukkig bleek het bericht ongegrond, want een deel van ons
gezelschap, dat zich bij het vertrek van Koetaïs verlaat had en niet met
den trein was meegekomen, arriveerde den volgenden morgen.
Tiflis is de hoofdstad van Georgië, tegenwoordige residentie van den

onderkoning van den Kaukasus; er zijn 200,000 inwoners en de stad
wordt doorsneden door de Koer, een snelstroomend, grijs water.
Wij willen hier:
1. Tiflis bezien.
2. Per auto den militairen weg van Georgië naar Wladikawkas
afleggen.
3. Naar Eriwan gaan per auto, langs het meer Goktsja en een bezoek
brengen aan den Catholicos van Esjtmiadzin, den armenischen
kerkvorst.
4. Noodige inlichtingen inwinnen over onze reis in Perzië en beslissen
over den te nemen weg.
5. Aanschaffen wat noodig zal zijn voor den tocht door de woestijnen
van Perzië. Wij weten nu, dat we het moeilijk langer dan twaalf uren
zonder voedsel kunnen stellen.
Niets meer dan dat.
Wij hadden brieven voor enkele personen in Tiflis en we werden er
zeer gastvrij ontvangen. We moesten den geheelen dag eten, een goede
voorbereiding voor den aanstaanden vastentijd in Iran. Wij bekeken de
bazars in gezelschap van den franschen consul, die ze goed kent. Ook
werden we naar een karavanseraï gevoerd, waar perzische kooplui
bibelots, wapens en antieke stoffen te koop aanboden.
De Perzen met hun fijne, bruine, magere gezichten zaten er op matten.
Ze lieten ons moderne ringen zien, middelmatige wapens, ijzeren
dieren, met zilver ingelegd, wat nog nieuw werk was uit Ispahan, en
enkele kaschmireesche stoffen, waarvoor ze buitensporige prijzen
vroegen.
Wij zullen maar wachten tot we in Perzië zijn met het aanschaffen van
perzische dingen.

Het plan, om tot Wladikawkas te rijden, moest worden opgegeven,
want de pas is te hoog en we zouden door de sneeuw worden
opgehouden. Daarbij was het weêr altijd maar ellendig, en de inwoners
van Tiflis zeiden, dat ze nooit zulk weêr hebben gehad in het begin van
Mei. De zeldzaamheid van het verschijnsel is voor ons maar een kale
troost.
Wat te doen? Naar Eriwan gaan? De wegen zijn niet berijdbaar.
Wachten? Het regent sinds drie weken; het kan nog wel veertien dagen
regenen; dan treffen we de groote hitte in Perzië en dan adieu! tocht
door de woestijn en reis naar Ispahan.
Intusschen bleef het maar regenen en wij bleven maar beraadslagen,
hoe we naar Perzië zouden komen. Het waren discussies aan de
maaltijden en aan de thee, en ze werden in onze particuliere vertrekken
met frisschen moed weer opgevat. Emanuel Bibesco was de eerste, die
een vast besluit nam, namelijk om zijn auto naar Marseille terug te
zenden met een fransche boot van Batoem.
Waarna ik met energie het plan verdedigde, om, daar wij onzen tocht
begonnen waren om Perzië te bezoeken, en daar de revolutionnairen
nog wel treinen lieten loopen naar Bakoe, daarvan gebruik te maken en
dan met de boot over de Kaspische Zee naar het verlangde land te varen.
Zondagavond vertrekt een boot, laat ons daarmee gaan en laat ons de
auto's stil te Tiflis achterlaten.
Binnen een half uur was toen alles in orde en dat plan onverbrekelijk
vastgesteld. Alleen Leonida verklaarde, dat hij in Teheran wou
aankomen over land en in een auto, dat hij over Eriwan en Tabris gaan
zal en dat, al moest hij zijn wagen in brokjes door kameelen laten
dragen, hij er zal komen.
Georges Bibesco heeft een tolk geëngageerd, den Tsjerkess Hassan.
Hassan word gecenseerd Russisch te kennen en ook Perzisch en
Fransch te spreken.
Hij zal ons naar Teheran vergezellen. Kent hij wezenlijk Perzisch? Dat

weet ik niet; maar wat ik wel weet, is dat hij het Fransch alleen door
gebaren spreekt en zoo onderhouden we ons ook in het Russisch. Hoe
het zij, Hassan ziet er met zijn krulharige muts, zijn grooten nationalen
mantel of boerka en de vier-en-twintig kleine kokertjes op zijn borst,
die kruit moesten bevatten, maar waarin wij wel poudre