Nasawing Pagasa | Page 3

kasukl��m-sukl��m na nag��ng bun~ga n~g kasabik��ng it�� sa pilak ay ang pagkatapon n~g an��k ni Osong, ang binatang unang inibig ni Tun��ng, pinaglagakan n~g boo niy��ng pagk��babai at hangg��ng sa nagbun~ga pa n~ga. Datapwa't kay Tun��ng, ay nag��ng bula ang salitang puri at katapatan sa har��p n~g yaman ni Ruperto, kay��'t dito siy�� napakas��l sa wak��s, gay��ng si Osong ay di nam��n tumatanggi sa pagtup��d n~g kany��ng tap��t na pan~gak�� at wag��s n�� pagibig.
Si Osong na parang sinasakal n~g m~ga daliring bakal ay hindi nakatiis at nang araw n~g pagkakas��l ay nagdam��t-pulubing naparo��n sa bahay n~g kasayahan nil�� Tun��ng at ni Ruperto na dal�� ang larawan n~g kany��ng buns��ng na sag��p s�� ilog, at nang makita ni Tun��ng na ya��n ang kany��ng an��k ay hinimat��y na bigla, bago huming�� n~g tawad kay Osong at hangg��ng sa nalag��t ang hinin~g��. Samakatw��d ay oo't nagsisi n~g�� si Tun��ng kay��'t humin~g�� pa n~g tawad sa pinagtaksil��n niy��ng binata, subali't d�� dahil dito'y hind�� siy�� matatawag na babaing salawahan at tampalasan lalo pa't isasagunita ang pagk��katapon sa tunay na dug�� n~g kany��ng pus��.
Kung ang gay��ng ginaw�� n~g babaing ito'y oo't napatataw��d n~g Diy��s, sa m~ga tag��-lupa'y wal��ng makapagpapatawad marahil.
Sa har��p n~g gany��ng pagl��larawan n~g kaibigan ko, ay labis niy��ng ipinakilala ang lub��s na kabagsik��n n~g salap�� na wal��ng d�� naitutur�� sa tao, pati n~g lal��ng kasamasamaan.
Subali't ?ang han~g��d kay�� n~g mah��l kong kaibigan sa paglalarawang it�� n~g nak��ririmarim na ugal�� ay upang pulutin nam��n it�� n~g m~ga mambabasa?
Kay��ng tum��tungh��y n~gay��n ang mak��sasag��t, at kay�� rin nam��n ang dapat mak��batid sa t��nay na layon n~g ?NASAWING PAGASA!
Gayon man ay sasagot din ako n~g para sa akin.
Ang mith�� n~g akl��t na it�� ay wal�� n~g��ng ib�� sa war�� ko, kund�� ang turuan ang m~ga dukh�� sa pagpapak��ran~gal sa kanil��ng sarili, sapagk��t kung ang m~ga dukh��'y maran~g��l, kung ang lah��t n~g dukha'y hindi nagbibili n~g puri ni napaaalipin sa salap��, ang m~ga may��yaman ay hind�� maaaring magp��katayog-tayog na para n~g madal��s nating map��no��d n~gay��n.
Ang isinasam�� n~g m~ga mayayaman ay na sa mahihirap, at ang isinasam�� n~g is��ng pamahal��an ay na sa pinamamahal��an d��n. Iy��n ang m~ga kat��tohanang kail��n m��'y d�� magkakabula at dapat dasal��n n~g baw��'t tao; kat��tohanang ayw��n kung kanino ko unang nadin��g o nabasa at n~gayo'y inank��n ko na tul��y pagka't nakilala kong tap��t.
Kay�� n~ga, m~ga mambabasa, upang makinabang ang kumath�� nit��ng ?NASAWING PAGASA! sa kanyang m~ga ginugol na pagod sa pagsulat n~g kasaysayang it�� ay pagaralan sana ang huw��g magbil�� n~g puri at isagunitang na sa kupurih��n ang tunay na halag�� n~g tao at wala sa kayamanan.
Kung magkakagay��n, siy�� at ak��'y maghahand��g sa iny�� n~g masaganang pasalamat, palibhas��'y siy��ng t��nay na adhik�� n~g tap��t kong katoto.
Amado Jacinto.
Malab��n, Rizal, 1912.

?NASAWING PAGASA!
Kasaysayang Tagalog
Dahil sa kagahul��n sa panah��n at dahil sa kakula~gan pa sa n~gay��n n~g m~ga gagamitin, ay hindi nasun��d ang m~ga t u l d �� k na nasa orihin��l.

?Nasawing Pagasa!
I
Mapangl��w ang lah��t, ang gab��'y tahimik at ang buw��n no��ng dapat nang sumilip, nagtatago pa r��'t sa sangkatauhan ay nagm��masun~git bitui'y gay��n d��n at nak��kiwan~gis.
Ni is��ng himut��k walang mapakingg��ng sukat gumambala sa katahimikan; ?oh, ang aking lahi!... payapangpayapa sa kany��ng hihig��n habang naw��wili ang m~ga kalaban.
Huni n~g kuligl��g, tinig m��n n~g ibon ay kapanglawan d��n, dinadalit no��n; m~ga makata m��n, siy��ng tinutula n~g sandal��ng ya��n ang sun~git n~g pangl��w, lag��y n~g panah��n.
An�� pa't ang lah��t ay yap��s n~g lumb��y hihip m��n n~g han~gin, mandi'y palaypalay; habagat m��'y sal��t at paw��ng dalita, ang balitang tagl��y na kung pakikingg��n ay tagh��y na ?ay!... ?ay!...
Subali't sa is��ng maralitang dampa sa bayang Malab��ng saks�� n~g pagtula: nag��alimpuy��, ang lug��d, ang say��, ang gal��k, ang tuwa sa piling n~ga no��ng dalaw��ng nunumpa.
It�� ay si Tun��ng na piling alind��g kapiling n~g kany��ng tan~g��ng in��irog, pan~gala'y si Osong na lipi n~g dukha't di lahing matayog at binatang Udy��ng na ulilang lub��s.
Payapa n~g�� sil��, sa pagk��kaupo siy��ng in��ani; gal��k n~g pagsuyo, pinag��usapan, ang ik��rarang��l n~g kanil��ng puso na ganit��ng sa��d nang mins��ng mahinto:
?Kay damot mo nam��n,? kay Osong na sabi, ?is��ng hal��k lamang, itulot mo kasi, nang ako'y maal��w at nang magkaro��n n~g is�� pang saks��!...? ??Ay��w ko! ?ay��w ko!...? kay Tun��ng na tangg��.
??Halina irog ko!? ??Ayaw ko! ?ayaw ko!...? ??Diyata't ayaw ka?? ??Talag��ng toto��!? ??Halina! ?halina! ?is��ng hal��k lamang!...? ??Kay ulitulit mo!? ??Is��ng hal��k lamang!...? ??Tawad ko sa iy��!?
??Ah! at iy��n bag��, ang lagi mong turing na lubh��ng dalisay pagibig sa akin ... ?Ik��w ang bahala!... kung natuto ak��ng sa iy��'y gumiliw magis�� sa dusa'y mat��tutuhan din ...?
??Nagtamp�� na nam��n!...? ??Sino bag��ng puso ang makababat�� n~g asal mong liko?? ??Huwag kang magalit! ang ginagawa ko, ay m~ga pagsuyo ...? ?Pagsuyo sa iy��; sa aki'y panghapo ...
Ik��w ang bahala, ako'y mapagti��s at ipatay mo m��n ang lah��t n~g s��kit ay tatanggap��n ko; n~guni't ang hiyain, ang is��ng ninibig libong kamataya'y labis pa n~g tam��s ...?
??Hiniya ba kit��? ?Di ko ginagawa!...? ??Ginagan��p n~gay��'y di