Libris Grammaticis

Libris Grammaticis

The Project Gutenberg EBook of Libris Grammaticis, by M. Terentius
Varro This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.net
Title: Libris Grammaticis
Author: M. Terentius Varro
Editor: Augustus Wilmanns
Release Date: July 31, 2005 [EBook #16400]
Language: Latin
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK LIBRIS
GRAMMATICIS ***

Produced by Louise Hope, Ted Garvin and the Online Distributed
Proofreading Team at http://www.pgdp.net

{Transcriber's Note:

All material in brackets [ ] or parentheses ( ) is in the original text.
Material added by the transcriber is in braces { }.
Greek words have been transliterated and placed inside double quotes:
"glôssa". Individual letters have been written out: "alpha," "epsilon."
Digamma used as part of a word is expressed as *w: "*welenê".
Antisigma (reversed C) has been expressed as *C. Greek letters used as
numbers have been converted to Arabic numerals: epsilon' > 5.}
* * * * *
De M. TERENTI VARRONIS LIBRIS GRAMMATICIS
Scripsit Relliquiasque Subiecit
AVGVSTVS WILMANNS
Berolini Apud Weidmannos MDCCCLXIIII

Friderico Ritschl Ottoni Iahn Praeceptoribus
AMORIS CAVSA
* * * * *
PRAEFATIO
Cum per tempus aliquod uersato in conligendis et disponendis relliquiis
Varronianis specimen studiorum mihi proponendum esset, elegi libros
grammaticos; nam eos commode ceteris neglectis tractari et singulorum
argumentum paullo quam adhuc factum est accuratius circum scribi
posse intellegebam. dispositionem et indolem horum librorum indagare
contentus neque uniuersam Varronis grammaticam theoriam explicate
studui, quae res necessaria et magni momenti ad cognoscendam
historian grammaticae antiquae nitatur in libris V-X de lingua latina
nunc a meo consilio alienis, neque in singulis locis inlustrandis omnia
quae cum his coniuncta fuisse coiceres congerere, sed in certis

testimoniis acquiescere uolui. exclusi uero libros, in quibus praeter alia
grammaticae quoque obseruationes legebantur, quales epistolicas
quaestiones fuisse scimus, et mera ueriloquia, larga manu ubique a M.
Terentio sparsa, quae ex aliis libris repetita sunt.
In componendis relliquiis antiquam librorum formam quantum fieri
potuit restitui, ut et singulas libris e quibus sumptae esse uiderentur
tribuerem, et pristinum ordinem reuocarem. asterisco signaui fragmenta,
quibus Varronis nomen ab auctoribus non adponitur. duas relliquiis
subieci adnotationes. altera perscripsi eos scriptorum locos ad eandem
Varronis expositionem referendos, qui ad probandam disputationem
meam et ordinem singulorum fragmentorum reconcinnandum alicuius
sunt momenti. altera ad criticam spectat; qua in re hanc mihi inposui
legem, ut quae in codicibus leguntur religiose adnotarem, Putschii et
aliorum, quorum exemplaria in omnium manibus sunt, nomen singulis
locis facili negotio saepe emendatis non semper adscriberem. ut autem
paullo emendatiora haec fragmenta prodeant praesertim Henrici Keili
liberalitati mea laude maiori debetur, a quo facile Hermannus Vsener
inpetrauit, ut quae ad Varronis locos in grammaticis latinis obuios
adnotauerat meum in usum describere sibi liceret. de quibusdam uero
locis ipse Keilius benigne certiorem me fecit. praeterea Vsener Bernae
duos Augustini de dialectica libros nitidissime mihi contulit et multos
aliorum scriptorum locos a me rogatus inspexit. Seruianorum locorum
lectiones Georgius Thilo liberalissime mecum communicauit. alias alii
me instruxerunt quos suo quemque loco nominaui. ne autem quidquam,
quod aliis debetur taceam, conmemorandum est Vseneri et Curti
Wachsmuthi amicorum beneficium, qui me in Italiam profecto non
solum plagularum accuratissime corrigendarum taedium susceperunt
uerum etiam conplures locos medicina egentes felici sagacitate
emendauerunt. quibus omnibus gratias ago lectoresque mecum agent.
Romae in Capitolio mense Iulio 1864.
* * * * *
TABVLA DISPVTATIONIS
{Transcriber's note: To aid in searching for text, the table of contents

has been expanded with key phrases taken verbatim from the book. The
numbered items 1 - 8 are the author's original tabula. Sections marked
with roman numerals appear in the text, though not in the author's
tabula.}
I 1 de libris *de lingua latina* *Alexandrinorum grammaticorum *de
Varronis philosophia *consilium totius operis *hexas prima (liber
primus) *libro altero *libro tertio *altera triade / *de uerborum
originibus {footnote 20: chart comparing books VIII and VIIII} *de
relliquiis huc referendis *libro undecimo declinationes *de libro
duodecimo *librum decimum tertium *poeticorum uocabulorum
explicatione *prooemium totum opus *de postrema hexade 2 de
epitome librorum de lingua latina *"Epitomên" de lingua latina II 3 de
libris *de sermone latino* *a prosodiis uel accentibus *de rebus
metricis *continentis sermonis uirtutes *de uocis natura *de uariis
syllabarum generibus III 4 *liber de grammatica* IIII 5 de libris *de
antiquitate litterarum* 6 de libris *de origine linguae latinae V 7 de
libris *de similitudine verborum 8 de libris *de utilitate sermonis
* * * * *
In Hieronymi catalogo omnis quaestionis de libris Varronianis
fundamento (cf. F. Ritschl d. schriftstellerei des M. Terentius Varro in
nou. mus. Rhen. VI p. 481 sq. XII p. 150) hi tituli grammatici
enumerantur: *de lingua latina libri XXV*,