Krakatau en de Straat Soenda | Page 3

onder water zette, deed hare werking niet
alleen gevoelen langs de kusten van China en Japan, op Madagaskar en
in den geheelen Stillen-oceaan, maar zij drong zelfs door in den
Atlantischen Oceaan en werd aan den getijmeter te la Rochelle
waargenomen. Deze golf heeft dus letterlijk de reis om de aarde
gemaakt.
De massa uitwerpselen van Krakatau overtreft zeer verre die van de
geweldigste tot dusver bekende uitbarstingen: men heeft het volume op
elf kubieke kilometers begroot. Rondom Krakatau hebben zich asch,
sintels en puimsteen in zoo ontzaglijke hoeveelheden opgehoopt, dat
nabij gelegen eilanden geheel overspreid waren met een vaal bleek
lijkkleed ter dikte van dertig tot veertig el. Nieuwe eilanden zijn
opgerezen uit de ondiepe wateren van de straat; maar, zooals te
verwachten was, zijn zij weldra weder verdwenen onder de
aanhoudende werking der golven, die rusteloos op deze
onzamenhangende ophoopingen van allerlei materialen aanrolden.
Gedurende zes maanden was de baai van Lampong (Sumatra) verstopt
door eene bank van puimsteen, die alle scheepvaart onmogelijk maakte.
Die drijvende bank was een kilometer breed en niet minder dan dertig
kilometers lang, bij eene gemiddelde dikte van tien à twaalf el.
Langzamerhand hebben de losse puimsteenen, door de werking van
wind en golven, zich verspreid en worden nu vaak door stroomingen tot
op onmetelijke afstanden van hun oorsprong medegevoerd. De asch

heeft zich evenzeer over eene ontzaglijke uitgestrektheid verspreid:
men heeft niet alleen te Singapore, maar ook in Japan van die asch
gevonden.
Ik ga nu over tot het verhaal van onzen tocht.

Den 21 Mei, des morgens ten zes uren, namen wij te Batavia, aan het
station Noordwijk, plaats in den trein naar Tandjong-Priok, eene
nieuwe haven, die de nederlandsche regeering te midden der
afschuwelijkste moerassen heeft doen aanleggen. De werken, die reeds
ontzaglijke sommen verslonden hebben, zijn nog verre van voltooid:
men heeft daar inderdaad eene kolossale onderneming op touw gezet.
Tandjong-Priok staat bekend als zeer ongezond; en wanneer ik zie,
door welke lage moerassige streek de spoorweg loopt, komt mij die
kwade reputatie verre van onwaarschijnlijk voor. Ongetwijfeld heerscht
hier de koorts, maar des nachts is het gevaar het grootst. Sommigen
zeggen, dat men de ongezondheid van de nieuwe haven zeer
overdreven heeft. Wat hiervan zij, de vreemde gezagvoerders ankeren
nog altijd, als vroeger, op de roede, op een aanmerkelijken afstand van
de kust, en de nieuwe bassins zijn zoo goed als ledig.
De hoofdingenieur, de heer Van Berckel, van onze komst verwittigd,
wachtte ons aan het station en stelde ons voor aan den gezagvoerder en
den stuurman van de Kediri, die bereids onder stoom lag. Beiden waren
Hollanders, maar spraken met het grootste gemak fransch. Wij
vertrekken zonder verder oponthoud.
De kleine stoomboot, die de indische regeering voor een tiental dagen
tot onze beschikking heeft gesteld, is wat de Hollanders hier een
hopperbarge noemen. Zij wordt meestal gebruikt voor het vervoer van
steen en andere bouwmaterialen, die van verschillende punten langs de
kust moeten worden afgehaald en naar Tandjong-Priok gebracht. De
boot is natuurlijk niet ingericht om passagiers op te nemen, maar toch
zijn wij zeer blijde dat wij er over beschikken mogen.
Wij stoomen langzaam de haven uit en zetten koers naar de reede, ons

een weg banende midden door een aantal lage eilandjes, bouquetten
van groen oprijzende uit den schoot der wateren. Het panorama, dat
zich voor onze blikken ontrolt, verdient wel de aandacht. Op den
achtergrond verheffen zich, statig en indrukwekkend, twee machtige
vulkanen, de Gedeh en de Salak; aan deze reuzen sluit zich eene
bergketen aan, wier schemerende lijnen zich aan den westelijken
horizon verliezen. Meer in de nabijheid, aan den voet der bergen, dekt
een nevel van rossige dampen de kust en ontneemt ons het gezicht op
Batavia: dat zijn de noodlottige uitdampingen der moerassen, die in dit
vroege morgenuur nog in de lucht hangen en drijven, tot de zeewind ze
verstrooit en medevoert.
Ziedaar de vuurtoren van Edam, voorts de dokken en de marinewerven
op het eiland Onrust. Verder liggen nog andere grootere en kleinere
eilandjes verspreid, die allen de namen van hollandsche steden dragon:
Amsterdam, Rotterdam, Middelburg enz. De kust, waarlangs wij nu
varen, behoort tot het district Pangerang: zij werd tot op een afstand
van duizend tot vijftienhonderd el landwaarts in overstroomd. Negen
dorpen werden geheel verwoest, vijf gedeeltelijk, en
tweeduizend-driehonderd-veertig inlanders of Chineezen kwamen
daarbij om het leven.
Om twaalf uren varen wij langs de baai van Bantam, waaraan het
district Serang grenst, dat bij de ramp negentien-honderd-drie-en-dertig
slachtoffers verloor.
Weldra stoomen wij langs kaap Sint-Nikolaas, en de Kediri, van
richting veranderende en naar het zuidwesten koers zettende, vaart de
straat Soenda binnen. Ter rechterhand zien wij de kust van Sumatra,
waarboven de groote vulkaan Radjah-Bassa oprijst; ter linkerhand
hebben wij de kust van Java, en varen dicht langs het schilderachtige
vlek Merak, met den indrukwekkenden bergtop van den Karang