Juan Masili o Ang pinuno ng tulisan

Masili o Ang pinuno ng tulisan, by Patricio Mariano

Project Gutenberg's Juan Masili o Ang pinuno ng tulisan, by Patricio Mariano This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.net
Title: Juan Masili o Ang pinuno ng tulisan
Author: Patricio Mariano
Release Date: August 29, 2004 [EBook #13320]
Language: Tagalog
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK JUAN MASILI O ANG PINUNO NG ***

Produced by Tamiko I. Camacho, Jerome Espinosa Baladad and PG Distributed Proofreaders. Produced from page scans provided by University of Michigan.

[Transcriber's note: Tilde g in old Tagalog which is no longer used is marked as ~g.] [Paalala ng nagsalin: May kilay ang mga salitang "ng, mga," at iba pa upang ipakita ang dating estilo sa pag-sulat ng Tagalog na sa ngayon ay hindi na ginagamit.]

=PAT. MARIANO.
JUAN MASILI=
��
=Ang pinuno n~g tulis��n=
MAYNILA
LIBRER��A. LUZ��NICA Carriedo n��m. 101.--Sta. Cruz.
=1906.=

JUAN MASILI
��
ANG PINUNO N~G TULISAN
Ang bayan n~g S. Jos�� at kany��ng m~ga nayon n~g lalawigang Morong ay balot katahimikan at ang kadiliman ay naghahari sa m~ga lansan~gan, kaparan~gan at m~ga bulu-bundukin.
Wal��ng gumagambal�� sa piping kapanglawan n~g gabing nangyari ang simul�� n~g kasaysayang it��, liban sa tilaukan n~g m~ga manok na nagsasabing ang sandal��ng iyon ay hating gabi.
Walang an�� an��, sa gitna n~g katahimikan ay nadin~gig ang yabag n~g isang kabayo sa may hulo n~g nayong Masantol na nalalayo sa bayan n~g may m~ga limang libong dip��.
Ang takbong matulin n~g kabayo'y humina n~g nalalapit na sa nayon, at n~g natatanaw na ang unang bahay ay huminto at ang nakasakay ay lumunsad.
Kung pagmamalasing mabuti ang anyo n~g naglalakbay na iyon sa hating gabi ay makikita, na, siya'y isang binatang lumab��s pumasok sa dalawang pu't dalawang taon; ang kanyang pagmumukhang nasan~gag sa init n~g araw ay nagpapahayag n~g isang kalamigang loob na may halong katalaghayang makaaakit sa sino mang makakahar��p; datapwa't ang kaniyang magandang tindig, ang anyo niyang banayad at ang kaliwanagan n~g kaniyang noo na wari'y nagsasabing hindi naugali sa pagyuko, ay nalalaban mandin sa kanyang kagayakan na binubuo n~g isang mambisa at pantalong kulay ab��, salak��t na may palamuting gint? at pilak, botas de montar, espuelas na pilak, isang balaraw, dalawang revolver sa magkabilang baywang at isang rifle.
Nang makahinto na't maitali ang kabayo sa isang puno ay pinagduop ang dalawang kamay sa labi at ginayahang makaitl�� ang huni n~g bahaw.
Hindi pa man halos napapawi ang tun��g n~g huni'y nagban~gon ang is�� katao sa isang bunt��n n~g yag��t na nalalay�� n~g may m~ga dalawang pung hakbang ang agwat sa kinatatayuan n~g ating binata.
--Bigy��n p�� ni Bathala n~g magandang gab�� ang aking kapit��n--ang bati n~g buman~gon sa bunt��n n~g yag��t.
--?An�� ang balita, kaibigang Pat��ng?
--Kung sa balita po'y marami, n~guni't kakaunti na ang panah��n; kung ibig mo pong masun��d ang iy��ng han~g��d ay kailan~gang makarating tayo n~g bayan sa loob n~g isang oras.
--Kung gay��n ay may panah��n pa ak��ng magpahin~g�� n~g kaunti at maisalaysay mo nam��n sa akin ang lahat n~g namatyag��n sa bahay na pinabantay��n ko sa iy��. ?Nakahand�� na bang lahat nang tao?
--Opo.
--Kung gay��n ay umup? muna tayo at ipagsabi mong lah��t ang nalalaman.
Ang dalaw��'y nagtigisang putol na kahoy at nan~gagsiupo sa tab�� n~g isang puno n~g mang��ng kalap��t.
--Ang una ko pong ginawa ay ang makituloy sa kalap��t bahay ni tininting Moneng at mula roon ay minatyag��n ko ang m~ga nangyari. Nakita ko pong sa maghapong araw ay walang hint? ang paghahanda at pagyayao't dito n~g m~ga dalaw at kamag-anakan n~g dalagang ikakasal; n~guni't ang binibini natin ay miminsang lumabas sa kaniyang sil��d at n~g makita ko'y may bak��s na luh�� ang m~ga pisn~g�� at ang namumugtong m~ga mat�� ay nagpapahayag n~g malaking kadalamhatian. Sa pamagitan n~g may ari n~g bah��y na aking tinuluyan, na gaya n~g pagkaal��m mo'y aking hipag, ay pinadat��ng ko sa dalaga ang sulat mo pong ipinabigay at inantabayanan ko ang sag��t. May m~ga isang oras at kalahating nagantay, bago ko nakitang nabuks��n ang bintana sa sil��d at may is��ng maputing kam��y na naghulog n~g kaputol na papel na aking pinulot at binasa. Ang napapalaman ay ganito: ?Ikaw na wari'y nagdudulot sa maralita kong buhay n~g isang maligayang lunas ay pinasasalamatan ko n~g labis, n~guni't ... ?ay!... mahirap n~g mangyari ang maiwasan ko pa ang hul��ng sandal��ng ikapupugt�� n~g aking pagasa. Gay��n ma'y maraming salamat? Matapos kong mabasa ang sulat ay inihanda ko na ang lahat n~g tao at pinagbilinan n~g m~ga gagawing alinsunod sa utos mo.
--Mabuti kung gay��n.
--N~guni't ipahintulot mo po sa akin ginoong kapitan ang isang tan��ng.
--?An�� iyon?
--?Ano't hindi pa po natin utas��n ang taong nakukulong sa ating yun~gib?
--?Matandang Pating! ang buhay n~g taong iyan ay mahal sa akin--ang sabing matig��s n~g ating binata--at ang sumal��ng sa kahit is�� niyang buh��k ay magkakamit n~g kaparusah��ng ikadadala sa