Individualisme en socialisme

Individualisme en socialisme?by Oscar Wilde, Translated by P.C. Boutens

The Project Gutenberg EBook of Individualisme en socialisme
by Oscar Wilde, Translated by P.C. Boutens This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.net
Title: Individualisme en socialisme
Author: Oscar Wilde Translated by P.C. Boutens
Release Date: March 28, 2004 [EBook #11739]
Language: Dutch
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK INDIVIDUALISME EN SOCIALISME ***

Produced by Miranda van de Heijning, Frank van Drogen and PG Distributed Proofreaders

WERELDBIBLIOTHEEK BOEKEN
ONDER LEIDING VAN L. SIMONS

* * * * *

OSCAR WILDE
INDIVIDUALISME EN SOCIALISME
GEAUTORISEERDE VERTALING
DOOR
P. C. BOUTENS

* * * * *

Van OSCAR WILDE verschenen in de Wereld-Bibliotheek:
W. B. 117*. Het Granaatappelhuis. Vertaling Liane van Oosterzee.
Ing. f 0.30; cart. f 0.40; geb. f 0.50
W. B. 129. Salome en een Florentijnsch Treurspel. Vertaling P. C. Boutens.
Cart. f 0.30; geb. f 0.40
W. B. 159. De Profundus. Ingeleid en vertaald door P. C. Boutens.
Ing. f 0.30; cart. f 0.40; geb. f 0.50.
* * * * *

VOORAF
Merkwaardig lijkt mij Wilde's "Soul of Man under Socialism"--zoo luidt de oorspronkelijke titel dezer causerie--vooral als voorganger en tegenhanger der merkwaardigste beschouwingen in zijn "de Profundis." The Soul of Man under Socialism: eene toekomstig-gedachte verwezenlijking der menschelijke persoonlijkheid bij wege van vreugde. De Profundis: de voorshands mogelijke verwezenlijking dierzelfde persoonlijkheid bij wege van smart. Wanneer den schrijver na zijn gevangenschap langer en gelukkiger jaren bestemd waren geweest, zo? hij mogelijk in een derde geschrift de synthese dezer beide hebben gegeven? Het zo? een buitengemeen boek hebben kunnen worden. "De toekomst is wat kunstenaars zijn," zegt hij. En zijn niet kunstenaars de bevoorrechten in wie vroeger of later vreugd en leed samenbloeien tot ��enzelfde schoonheid?
De menschelijke persoonlijkheid die in haar heidensche jeugd zich door vreugde meende te kunnen verwezenlijken, maar wier groei overwoekerd werd door de materi?ele anarchie van het Romeinsche Keizerrijk; die in het Christendom met de materie trachtte te breken, maar zich in het eind erger dan ooit door stoffelijke misstanden ziet gefnuikt of belemmerd, kan de mogelijkheid eener duurzame eerlijke regeling dier materie niet anders begroeten dan als de eerste voorwaarde harer toekomstige vervolmaking. Eerst daarna zal zij als gemeen goed kunnen behalen de synthese van haar kindsheid en jongelingschap, van vreugd en leed, van Heiden- en Christendom.
20 Nov. 1913.

* * * * *

Het groote en voorname voordeel dat uit de invoering van het socialisme zo? voortkomen, is buiten twijfel: dat het socialisme ons ontheffen zo? van die onverkwikkelijke noodzakelijkheid om voor anderen te leven, welke bij den tegenwoordigen staat van zaken bijna iedereen onder haar zoo me��doogenloozen druk houdt. Inderdaad, zoo goed als niemand ontsnapt haar.
Van tijd tot tijd in den loop der eeuw is het een groot geleerde als Darwin, een groot dichter als Keats, een schoonen kritischen geest als Renan, een opperst kunstenaar als Flaubert gelukt zich volkomen af te zonderen, zich buiten bereik te houden van de luidruchtige eischen der andere menschen, te staan "onder de dekking van den wand," zooals Platoon het uitdrukt, en op die manier de vervolmaking tot stand te brengen van wat in hem was, tot zijn eigen onvergelijkelijke winst en tot de onvergelijkelijke en duurzame winst der geheele wereld. Dit zijn echter uitzonderingen. Het meerendeel der menschen bederven hun leven met een ongezond en overdreven altruisme, of liever worden gedwongen het in die richting te bederven. Zij vinden zich omringd door afzichtelijke armoede, wanstaltigheid, hongersnood. Onvermijdelijk moeten zij door dit alles diep worden aangedaan. De gevoelsaandoeningen van den mensch worden schielijker in beweging gezet dan zijn verstandswerkingen, en zooals ik v��or eenigen tijd betoogde in een artikel over de werking der critiek: het is veel gemakkelijker eensgevoelig te zijn met lijden dan met de gedachte. Dienovereenkomstig nemen zij, met bewonderenswaardige, of al verkeerdelijk gerichte bedoelingen, met grooten ernst en overdreven sentimentaliteit, de taak ter hand om de euvelen die zij voor oogen hebben, te verhelpen. Maar hunne middelen genezen de kwaal niet, zij verlengen alleen het proces. Eigenlijk zijn hun middelen een onderdeel van de kwaal.
Zij beproeven, bijvoorbeeld, het vraagstuk der armoede op te lossen door de armen in het leven te houden, of door, volgens de allernieuwste richting, de armen te vermaken. Maar dit is geen oplossing: het is een verzwaring der moeilijkheid. Het eigenlijke doel moet het pogen zijn de maatschappij herop te bouwen op zulke grondslagen, dat armoede onmogelijk zal wezen. De deugden van het altru?sme hebben de uitvoering van dit streven aanmerkelijk belemmerd. Evenals indertijd die slaveneigenaars het grootste kwaad stichtten, die welwillend voor hun slaven waren, omdat zij voorkwamen dat de afschuwelijkheid der instelling beseft werd door hen die er onder leden, en ingezien door hen die haar bespiegelden, zoo zijn, bij den tegenwoordigen stand van zaken in