In het gebied van het Tsadmeer met de expeditie Tilho

In het gebied van het Tsadmeer met de expeditie Tilho

The Project Gutenberg EBook of In het gebied van het Tsadmeer met de
expeditie Tilho, by L. Roserot de Melin This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.net
Title: In het gebied van het Tsadmeer met de expeditie Tilho De Aarde en haar volken, 1910
Author: L. Roserot de Melin
Release Date: June 14, 2005 [EBook #16062]
Language: Dutch
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE EXPEDITIE TILHO ***

Produced by Jeroen Hellingman and the Distributed Proofreaders Team

In het gebied van het Tsadmeer met de expeditie Tilho
Naar het Fransch van L. Roserot de Melin.
De zending, die in 1906 aan kapitein Tilho van de koloniale infanterie werd opgedragen, had ten doel, de engelsch-fransche grens tusschen den Niger en het Tsadmeer vast te stellen in overeenstemming met het protocol, op 29 Mei 1906 te Londen geteekend door een conferentie, waarin Frankrijk vertegenwoordigd was door den heer Binger, toenmaals directeur aan het ministerie van koloni?n; door graaf de Manneville, secretaris van de fransche ambassade en door kapitein Tilho, die ten tijde van de eerste expeditie Moll gereisd had in het betreffende gebied. Frankrijk had bij die overeenkomst een groote uitbreiding van grondgebied verkregen, maar vooral won men erbij, dat de nieuwe grens een verbinding tot stand bracht tusschen de fransche bezittingen aan den Niger en het Tsadmeer, den Soedan en het Congogebied, en dat voor de oude, volkomen kunstmatige grenzen een rationeele grens in de plaats kwam, die de autonomie eerbiedigde van de verschillende stammen, behoorende tot de protectoraten van de beide contracteerende mogendheden. Toen moest nog op de plek zelve de aanwijzing van de grens plaats hebben, die Noordelijk Nigeria moest scheiden van het grondgebied van Zinder. Dit was de aanleiding tot de expeditie, waar ik deel van uitmaakte.
Engeland had vier officieren gezonden onder bevel van majoor O'Shee. Frankrijk had als vertegenwoordigers, buiten kapitein Tilho, gekozen den luitenant ter zee Audouin, den luitenant van de koloniale infanterie Vignon en dokter Gaillard, geneesheer bij de koloniale troepen. Buitendien had de minister van koloni?n als wetenschappelijken staf bij de expeditie ingedeeld den officier-tolk eerste klasse Landercin, den geoloog Garde van Clermont, den luitenant van de koloniale infanterie Lauzanne en mijzelven.
Wanneer de expeditie haar begrenzingswerkzaamheden zou hebben ge?indigd, moest zij beginnen aan de studie van het Tsadmeer en de in-kaart-brenging ervan, terwijl er tevens allerlei onderzoekingen moesten worden verricht, zo?logische, mineralogische, ethnologische, lingu?stische, hydrographische, enz. We hadden dus een uitgebreid programma, en luitenant Mercadier van het derde bataljon jagers was dan ook door den minister van oorlog ter beschikking gesteld van het Aardrijkskundig Genootschap, om hem te vergunnen, zijn wetenschappelijk werk tot Nigeria uit te strekken en tot onze bezittingen tusschen den Niger en het Tsadmeer. Men had afgesproken, dat de beide gouvernementen op het einde van den winter zouden wachten, opdat men met de werkzaamheden zou kunnen beginnen in klimaatsomstandigheden, die zoo gunstig mogelijk waren. Eerst tegen den 1sten Januari moesten de beide expedities zich te Gaya aan den Niger vereenigen, om van daar de nieuwe grenslijn te doen aanvangen.
Inderdaad bereikte de expeditie Tilho, die in het begin van de maand November 1906 uit Cotonoe was vertrokken en die de Dahomey was opgegaan, Gaya in Januari 1907 en zette den tocht naar het Tsadmeer voort door het dal der Dallol Maoeri en der Gober Tibiri. Op dit deel van haar tocht zullen wij de expeditie vergezellen.
De inwoners van deze streek, die Goberaoea's worden genoemd, beweren, dat ze uit Egypte afkomstig zijn. "Wij komen", zeggen ze, "uit Gypti, waar de Pharao's regeerden." Maar niets wijst erop, dat dit werkelijk hun afkomst is. In ieder geval herinnert niets, noch in hun gewoonten, noch in hun bouwkunst, noch in hun kleederdrachten, ook maar in de verte aan de karakteristieke eigenschappen van dat illustre volk. Men is intusschen verbaasd, als men voor de eerste maal te Tibiri of te Maradi komt, er een gebruik van mechanische krachten aan te treffen, dat men nergens elders onder volken van het negerras vindt en dat overeenkomt met een in Egypte gebruikt toestel. Het is namelijk een inrichting om water te putten, die merkwaardig veel gelijkt op de sjadoef van de Egyptenaren. Daardoor kunnen de Goberaoeia's gemakkelijk hun velden besproeien, waar ze op kleine schaal katoen en graan verbouwen.
Buiten eenige woningen van leem, die door de sultans en hoofden in beslag zijn genomen, zijn alle hutten van stroo opgetrokken. De wand, bestaande uit een grof gevlochten mat, is voorzien van en stevig gemaakt met korte paaltjes, die het mogelijk maken, de hut op den grond te zetten, zonder dat het noodig is, palen in den bodem te slaan. Het dak