Het settlement Malakka en het sultanaat Perak | Page 7

alleenstaande heuvels, verbonden door een rug, en daarbij nog vele gedeeltelijk onontgonnen terreinen. De reuzengrotten bevatten een onuitputtelijken voorraad van lateriet en tinhoudend kwarts. De mijn wordt ontgonnen door een bijgang als tunnel, die door de beide heuvels loopt.
De groote mijn van Pusing Lama, die wij al noemden, behandelt het tinhoudend gesteente met groote rijen van stampers, en het mineraal wordt daarna langs bewegende planken weggevoerd. Enkele gedeelten van het terrein worden onderwoeld door krachtige waterstroomen, waar niets weerstand aan kan bieden en die het mineraal meesleuren, uitrollen, losmaken en het voeren in groote bakken van meer dan 30 meter lang.
De mijn Brusch is een onmetelijke open ruimte, waar tot nu toe al honderden millioenen dollars in gestoken zijn, en waar de pogingen tot exploitatie tot hiertoe steeds schipbreuk hadden geleden. Eindelijk is een maatschappij, die met een kapitaal van anderhalf millioen francs was opgericht, erin geslaagd haar aandeelen uitgegeven tegen 25 francs, thans te zien stijgen tot 50 francs, dank zij het gebruik van het hydraulisch systeem, dat het mogelijk maakt, te werken met een beperkt aantal arbeiders en veel besparing van tijd. Maar de omgeving van zoo'n exploitatie wordt verwoest en de streek wordt leelijk in de buurt van een tin-installatie. Krachtige waterwerken doorzoeken de ingewanden der aarde, nemen het mineraal mee en leiden het in de waschbakken; die op bepaalde afstanden door afscheidingen van metalen traliewerk worden verdeeld, waardoor de deeltjes kostbaar metaal worden teruggehouden. Die worden daarna met de hand gewasschen, dan gezift in enorme bekkens, waar de hitte het afscheidt van de zwavelhoudende pyrieten, die eronder gemengd zijn. Als het dan bekoeld is, gaat het naar den smelter.
Dichtbij Ipoh en Tembun, in oude verlaten mijnen, heeft men ontdekt lagen van wolfram, dat is zeer hard ijzererts en cassiteriet of minderwaardig tin, die de mijnwerkers wegwerpen in reeds verlaten mijnen, om alleen het echte tinerts te verzamelen. En toch zou men voordeel kunnen trekken van de exploitatie van die beide metalen, want het wolfram wordt verkocht tegen 2000 francs de ton.
De meeste der steden in deze streek spuwen dag en nacht wolken van rook uit, die uit de hooge schoorsteenen van de tinsmelterijen ontsnappen. Enkele van die smelterijen zijn ingericht naar moderne, wetenschappelijke systemen, maar andere zijn ook nog op ouderwetsche chineesche manier aan het werk. Die laatste dragen den naam van "tengka" en vormen groote steenen kegels van baksteen en klei met ijzeren ringen eromheen. Ze worden met hout gestookt; een laag hout en een laag onvoldoende gewasschen mineraal wisselen regelmatig met elkander af.
Gedurende de lange uren van den dag en den nacht gaan en komen de sterke Chineezen, die in ploegen werken, om de smelting te bevorderen en de verbranding aan te wakkeren met primitieve blaasbalgen, lange, rechthoekige kisten, waarin op stroeve manier een houten zuiger heen en weer gaat, omwonden met werk of met lappen. Het gesmolten tin vloeit van tijd tot tijd in een bak onder den oven. Het wordt uitgeschept, en dan gegoten in vormen, die in een zandbedding zijn uitgespaard.
Als het vast is geworden, wordt het weer aan de smelterijen verkocht en aan de chineesche raffinaderijen van Singapore of Georgetown op Poeloe Pinang, om te worden afgestaan aan de europeesche markt. Dat onzuivere tin wordt nog vrij duur betaald. Veel chineesche mijnwerkers verkoopen liever hun tin aan die ruwe smelterijen, om de kosten te vermijden van een degelijke wassching. En toch levert de Maatschappij van Singapore de voor het vervoer noodige zakken en betaalt de transportkosten.
Toen in 1895 de engelsche regeering het bestuur over Perak in handen kreeg, en het besluit nam, de financi?n er te regelen, waren de inkomsten 565.832 francs, met een overschot van 76.000 francs aan uitgaven.
In 1903 bedroeg de uitvoer van tin in den vorm van mineraal 27.772 ton, die aan de schatkist een inkomen van meer dan 12 millioen francs bezorgden! Ziedaar, wat het gevolg is geweest van een regelmatige exploitatie en van de verstandige wijze van ontginning der tinmijnen! Het is daarom niet te verwonderen, dat Perak tegen hoogen interest aan de andere staten van de federatie kan leenen. Zoo komen die aan het geld, dat ze behoeven voor de opening van hun spoorwegen en andere kunstwerken.
De mijnconcessies worden uitgegeven voor 21 jaren tegen een zeker voorschot, dat de kosten dekt van opmeting, begrenzing en dergelijke voorloopige maatregelen, tegen vijf francs per acre.
De uitgaande rechten voor het mineraal, die vroeger tien percent van de getaxeerde waarde bedroegen en die door de koopers werden betaald, zijn verhoogd geworden en bedragen thans veertien percent. In het algemeen komen de koopers in de mijnen zelf afwegen en hun aankoopen meenemen en voldoen de rechten in overeenstemming met wat ze hebben betaald.
Drie jaar geleden kwam een groote amerikaansche maatschappij zich te Ipoh vestigen en bouwde er groote entrep?ts met het doel, langzamerhand al het ruwe mineraal aan zich