Het leven van Hugo de Groot | Page 2

te vergezellen, en met een hart, dobberende tusschen hoop en vrees, hem, door een geoorloofde list zyne banden te zien ontkomen: maar de groote man verdient dat ook de gantsche wereld hem kenne; ieder Vaderlander is verpligt het zyne daartoe bytebrengen; dit billykt ons voorneemen, en zal niet minder ons den arbeid aangenaam maaken.
Om een algemeen denkbeeld van 's mans uitmuntendheid te verkrygen, is zeer geschikt het vierregelig versje van W. DEN ELGER, geplaatst onder een afbeeldzel van onzen held, door VAN GUNST in 't koper gebragt: dus luidt het:
Door deugd des afgunst dood, Door geest een waerelds wonder, Door naam een schelle donder, Was de ed'le HUIG DE GROOT.
Onder een ander afbeeldzel, geschilderd door MIEREVELD, en gegraveerd door VAN DER WENNE, leest men het volgende versje, van den beroemden G. BRANDT, 't welk niet minder den lof van den edelen vluchteling verbreidt:
Dus leeft de Fenix der Geleerden, HUIG DE GROOT, Des aartryx wonder, gift des hemels, die de doodt De tydt en nydt beschaamt: die Ne��rlandts Staatsgevaaren, Het oorlogh en 't bestandt beschreef in gulde bla��ren. Het vaderlandt, dat hem verstiet wordt hier verplicht: En Hollandts vryheit trekt haar luister uit dit licht.
VONDEL schreef onder een derde afbeeldzel, door den beroemden HOUBRAKEN, naar 't origineele van gezegden MIEREVELD vervaardigd, deze versen:
De zon des Lants wert dus van Mierevelts penseel, Geschildert, toenze gaf haer schynsel op 't panneel; Doch niet gelykze straalt op 't heerlykste in onze oogen, Maer met een dunne wolk van sterflykheit betogen, Om Duitsch te spreken, dit 's de Fenix HUIG DE GROOT, Wiens wyze Majesteit beschynt den Weereltkloot. Wie vraegt nu, wat Cefis of Delfos eertyts zeide? Een Delfsch Orakel melt meer wysheit dan die beide.
Onder nog een ander afbeeldzel van onzen Held, schreef de geleerde D. HEINSIUS, een zinryk Latynsch Puntdichtje, 't welk door den Heer BRANDT dus vertaald is:
Dit 's 't pand van 's hemels gunst, van Holland voortgebragt, Dat zich met recht ontzette en by zich zelve dacht, Heb ik dien grooten Huig wel voor my zelf gebaard? Dit zichtbaar menschlyk is, de rest naar 't godlyk aart.
Immers doet dit alles ons denken op een' man, zo groot van verstand als verheven van ziel? en onze HUGO was inderdaad zulk een zeldzaam voorbeeld: DE GROOT was waarlyk Groot, en had dus dezen zynen eigen naam ook als een' eernaam moge voeren: hem daardoor in den rang der Vorsten te stellen, is niets minder dan vlyery--'t wordt by de Historiekundigen ook geloofd, dat de voorzaaten van onzen Held, zig, door uitmuntende diensten het Vaderland beweezen, den gezegden eernaam verworven hebben, zynde het geslacht van DE GROOT eigenlyk voordgesprooten uit dat van KRAAIJENBURG, welks adelyk huis van dien naam, wel?er gestaan heeft tusschen Delft en 's Gravenhagen: de gezegde afkomst van het geslacht onzes Helds, wordt bevestigd door deszelfs wapen, 't welk 't zelfde is met dat van den huize KRAAIJENBURG voornoemd.
Door de uitwerkzelen van den alles vernielenden twist, het monster dat in ons lieve Vaderland zo menigmaal zyne haatelyke rol gespeeld heeft, werden de voorzaaten van onzen HUGO genoodzaakt de wyk te neemen naar het nabuurig Delft, alwaar zy vervolgends, onder den naam van DE GROOT, de aanzienlykste eeramten bekleed hebben: op de regeringslysten van Delft voornoemd, vindt men, volgends de aantekening van zekeren Aper Melisz. van Melisdyk, getrokken uit een oud register, op den jaare 1485 reeds, Mr. HUGO HUGOSZ. DE GROOT, die gestorven is den 8 Mei des jaars 1509: DIRK HUIGENSZ. DE GROOT, mede een vermaard man, dien wy 't laatst op den jaare 1521 als Burgemeester van Delft vermeld vinden, stierf omtrent den jaare 1530, zonder kinderen van het manlyke geslacht natelaaten, waardoor derhalven de beroemde naam van DE GROOT welhaast verlooren geraakt zou weezen, ware het niet dat ERMGARDT DE GROOT, dochter van Heer DIRK voornoemd, daarin voorzien hadde; deze in 't huwelyk zullende treeden met den Heere CORNELIS CORNETS, een man afkomstig uit de Hertogen van Bourgondi?n, werd zo sterk door de zucht voor haar beroemd geslacht gedreeven, dat zy den voorgenomen echt niet wilde voltrekken, dan onder beding, dat de zoonen, welken uit haar geboren mogten worden, den naam van DE GROOT zouden voeren: volgends dit voorbeding werd een zoon van vrouwe ERMGARDT, HUGO CORNELISZ. DE GROOT genoemd, zynde de grootvader van onzen Held: deze HUGO voegde de wapens, enz. van beide de geslachten, waaruit hy gesprooten was, CORNETS en DE GROOT, by����n; ook werden de waardigheden, sedert zo veele jaaren herwaards door de voorzaaten van vrouwe ERMGARDT bekleed, en die op haaren man, CORNETS, niet overgebragt hadden kunnen worden, om dat hy geen geboren Hollander was, nu weder, met algemeene toejuichinge, aan Heer HUGO opgedraagen: en niet alleenlyk de aanzienlykste waardigheden, maar ook de weetenschappen scheenen in dit beroemd geslacht ervelyk te weezen, waarvan wy de spreekendste bewyzen zullen opleveren; wat den laatstgemelden HUGO desaangaande