Epical Songs | Page 4

íîù çàñåíè.
Òðè õàðàìèè, òðè ðàíåíè
äðóãàðÿ, ñå åäâàì
êðåïÿò
íàäîëó èç ïëàíèíñêèé ïúò.

 çîðè ñòîòèíà â áîÿ áÿõà -
è ñàìî òå ñå îòúðâàõà;
åäèí äî äðóãè òå
âúðâÿò
ïî ñòðúìíèÿ ïëàíèíñêè ïúò.
Ïðåâúðçàíè ñà ëþòè ðàíè,
àëà ïî äðåõè èçïîäðàíè
ñòðóè îò êúðâè ñå
âèÿò
è êàïÿò ïî ïëàíèíñêèé ïúò.
Çàëþøíàò ãðîõíà òàì åäèíà;
â çàìàÿ äðóãèòå äâàìèíà
îòìèíàõà, áåç äà
ñå ñïðúò,
ïî ñòðúìíèÿ ïëàíèíñêè ïúò.
Ðúêà ïðîòåãíà è ïîøóøíà
íåâíÿòíî äðóãèé, è ñå ëþøíà -
è ïî î÷è ñå
ïîâàëè...Òðóïúò
çàïðå÷è òàì ïëàíèíñêèé ïúò.
Âúçïðÿí, äðóãàðÿ ñè ïîãëåäíà
ïîñëåäíèÿ ñ óñìèâêà áëåäíà
è ðóõíà -
òðóï âúðõó òðóïúò
ñðåä òåñíèÿ ïëàíèíñêè ïúò.
Äóøè þíàøêè ñìúðò çàñåíè...
Ïðèñòúïâàò âúëöè íàñòúðâåíè,
îòäàâíà
äåáíÿùè â ìðàêúò
ïî âúðëèÿ ïëàíèíñêè ïúò.
ÕÀÐÀÌÈÈ - 3
Ãðåé ÷óæäî ñëúíöå â òîÿ ÷óæäè êðàé;
óñòàòà æàä, òúãà äóøàòà òðîâè.

Çëîâåùî äðúíêàò òåæêèòå îêîâè...
Àõ, äîêîãà ëè òîÿ ïúò ùå òðàé!
Åé ïàäíà âå÷åð. Ãðîõíàëè, áåç ìîù
îêîâèòå ñè òå åäâàì âëå÷àõà.
Â
ïóñòèíÿòà íèçàìèòå ãè ñïðÿõà:
ùå ñå íîùóâà òóêà òàÿ íîù.
Åäèí î äðóã ïðèâúðçàõà ãè ïàê
è ñêîðî âñè÷êè òåæúê ñúí îáîðè.
Åäèí
îò òÿõ î÷è ñè íå çàòâîðè
è áäÿ çà äúëãî, áóäåí â íîùíèé ìðàê.
Ðàçìåðíèé õîä íà íîùíèÿ ñòðàæàð
äî÷óâàøå åäâàì òîé â òèøèíàòà,

ñåãèç-òîãèç è çâúí îò æåëåçàòà
íà ñåïíàò â ñúíå íÿêîé ñâîé äðóãàð.
À áîðÿò ãî ïðåäñúííèöè ìå÷òè -
è ïðåç ìå÷òèòå øåïîò ìó ñå ñòîðè...
è â
ïîëóäðÿìêà òîé î÷è çàòâîðè -
íàÿâå ÷óäåí áëÿí ìó ñå âåñòè:
Ñî âåäúð ïîãëåä, ñ óñìåõ íà óñòà,
íàä íåãî áå ñå ìàéêà ìó ïðèâåëà,


ðúêàòà ñè íà ìîðíîòî ìó ÷åëî
áå ñëîæèëà è òúé ìó äóìà òÿ:
"Íåäåé ñúðöå íà ñêúðáè âäàâà òè;
êðàé áëèçúê å íà òåæêèòå íåâîëè -

÷å âîëÿòà, ùî áäè íàä õîðñêè âîëè,
âå÷ èäå ñâîéòà ðå÷ äà âúçâåñòè.
Íå âå÷íà å ñâåòîâíàòà áåäà,
íèòî ñà âå÷íè ðàáñêèòå îêîâè; -
âèæ,
ñúìâà - âðåìåíà íàñòàâàò íîâè!"
È êðîòêî òÿ öåëóíà ãî â óñòà.
Î÷è îòêðè òîé, ñåïíàò íà ÷àñúò -
íî áëÿíúò áëÿí â äóøàòà ìó îñòàíà...

Íà òúìíà íîù äîøúë áå äåí íà ñìÿíà...
Òúêìÿõà ñå äðóãàðèòå çà ïúò.
Ãðåé ÷óæäî ñëúíöå â òîÿ ÷óæäè êðàé;
óñòàòà æàä, òúãà äóøàòà òðîâè.

Çëîâåùî äðúíêàò òåæêèòå îêîâè...
Àõ, äîêîãà ëè òîÿ ïúò ùå òðàé!
×ÓÌÀÂÈ
Åäíà å ó ìàéêà, íà áðàòÿ ñåäìèíà,
Ïåòêàíà äåâîéêà íàïåòà,
è äîéäîõà íåÿ äà èñêàò Çàãîðöè
ïðåç äåâåò ñåëà îò äåñåòî.
Áîñèëêî Ðàäîéêèí, íàé-ëè÷åí Çàãîðåö,
äîïðàòèë å êèòåíè ñâàòè;
Ïåòêàíè íåâÿí è îãúðëèöà áèñåð,
à ìàéöè é ïîõòè ñ ïîçëàòè.
Øåñòèìà ÿ áðàòÿ íå âðè÷àò, äàëåêî -
è ìàéêà ñàìà íå ïðèñòàâà...
Íàé-ìàëúê áðàò Ëàçàð, åäèí ñàìî ñêëîíåí,
ïîòèõîì ãè òúé óâåùàâà:
"Íå âðúùàéòå, ìàéêî: òàêúâà êúñìåò ñå
íå âñÿêîãà ïàäà íà ñãîäà;
Áîñèëêî å ëè÷åí è óäàðåí ìîìúê,

èç ïúðâè îò ïúðâà å ðîäà.
Äàëè ìó ñå ëåñíî äîáðîòî íàìèðà,
äîáðîòî è õàðíîòî èìå?
Çà âðúùàíå ëåñíî - íî âèæòå îòïîñëå
ñàìè äà íå ñå ïèøìàíèìå.
Äàëåêî áèë óæ - òîâà äà å ãðèæà!
Òà íèå ñìå áðàòÿ ñåäìèíà;
íàðåä ïî âåäíúæ äà é èäåì íà ãîñòè -
è ñåäåì ñà ïúòè â ãîäèíà!"
Ïîëúãà ñå ñòàðà Ïåòêàíèíà ìàéêà,
íåñãîâîðíè áðàòÿ ñêëîíèõà.
Íåäåëÿ áå äíåñêà, ïðåç ãîðíà íåäåëÿ
Ïåòêàíà äåâîéêà æåíèõà...
È äîìà ñå âúðíàõà âåñåëè áðàòÿ
îò ñåñòðèíà ñâàòáà â Çàãîðå:
íî ùîì ñåòå âúðíàõà, ÷åðíàòà ÷óìà
ñïîëåòÿ ãè â áàùèíî äâîðå.
È âñè÷êè òÿ â ãðîáà áåç âðåìå îòâëå÷å,
ñàë ñòàðà èì ìàéêà ïîæàëè -
äà èìà ãðîáîâå èì êîé äà ñïîõîæäà,
ñâåùèöà çà ìúðòâè äà ïàëè.
Îñúìâàøå óòðîì ãîðêàòà èì ìàéêà
è âå÷åð çàìðúêâàøå òàìî,
îò ãðîá íà ãðîá õîäè, íàðè÷à è ïëà÷å -
äåí ìèíâà â íàðè÷àíå ñàìî.
Ãðîáîâå èì ÷åðíè ðåäè è ïîëèâà,

îáêè÷à ñ áîñèë è âúðáèíà.
È ñàìî îòìèíâà Ëàçàðÿ ãðîáà,
è Ëàçàðÿ ëþòî ïðîêëèíà:
"Î, áîã äà äàäå íåñòîïåí äà îñòàíåø!
Äóõ áðîäíèê äóõúò òè äà ñòàíå...
×å òè ìå ïîäñòîðè, áåç âðåìå äà æåíèì
â äàëå÷íî Çàãîðå Ïåòêàíà.
Òà íÿìà äíåñ êîé â íåïîñèëíà íåâîëÿ
òúãà îò ñúðöå äà ðàçâúðíå...
Î, ìèëîñò çà òåáå îò áîãà äà íÿìà,
ëèöå òîé îò òåá äà îòâúðíå!"
È Ëàçàðþ âå÷å äîêðàé ñå äîäåÿ
îò ìàé÷èíè êëåòâè çëîâîëè,
îò ìàé÷èíè äóìè è òåæêè è ãðîçíè...
È òîé ñå íà áîãà ïðèìîëè:
"Î, ÷óåø ëè, áîæå, îò äåí íà äåí ñòàâàò
ïî-ãðîçíè, ãîð÷èâè íàâåòâè,
è ñÿêàøå çìèè ñå âïèâàò äúëáîêî
â ñúðöåòî ìè ìàé÷èíè êëåòâè.
Ñòîðè, ïðèñòîðè ìè îò øàðåí êðúñò ïëîñêà,
êîí äîáúð îò äúðâåíî ëîæå,
îøåë áèõ, äîâåë áèõ îò ïóñòî Çàãîðå,
Ïåòêàíà ïðè ìàéêà ñè, áîæå!"
È ñòîðè ñå ÷óäî - ÷ó ãîñïîä ìîëáàòà
è òåñíèÿ ãðîá ñå ðàçòâîðè.
È ÿõíà ñè Ëàçàð ïðèïðÿíàòà êîíÿ -
ïîòåãëè íàïðàâî â Çàãîðå.

Ïðåìèíà êðàé äåâåò ñåëà è îòáè ñå
â äåñåòîòî, Êàìåííà ×óêà,
òàì ïðàâî ñå ñïðÿ íà Ïåòêàíèíè ïîðòè
è òèõî íà ïîðòè ïî÷óêà.
"Ñòàíè, ïîåìíè îò ðúöåòå ìè ïëîñêà
è õàéäå ñî ìåíå Ïåòêàíî,
÷å ñåäåì ñìå ñâàòáè ïîäèãíàëè - äîéäîõ
íà âåñåëè ñâàòáè ñ ïîêàíà!"
Èçëåçå Ïåòêàíà, òà áðàòà ïîñðåùíà,
ðúêà ìó öàëóíà, è òðúïíà,
ïîäíèêíà ãî ìúëêîì ïîä âåæäè è òúé ìó
ñïîäàâåíè äóìè ïîøúïíà.
"Çàùî òè ñà, áðàòêî, òúé æúëòè ðúöåòå
è îáðàçà ñèíêàâ, ïîäïóõíàë?
Áîëÿë ëè ñè áîëåñò íåâÿðíà, ÷å òúé òè
ìèðèøåø íà ïðúñò, íà ïîäìóõíàë?"
"Îò áîëåñò íå ùå å... Íî êúùè ñìå ñåäåì
ïîäèãíàëè, ñåñòðî, òóé ëÿòî;
íà ïðúñò àç äîãàíÿì, ÷å ðåä ìè ñå ïàäíà
ñàìñè äà ïðåôúðëÿì