De profundis

De profundis

The Project Gutenberg EBook of De profundis, by Oscar Wilde This
eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no
restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it
under the terms of the Project Gutenberg License included with this
eBook or online at www.gutenberg.net
Title: De profundis
Author: Oscar Wilde
Release Date: October 3, 2004 [EBook #13585]
Language: Dutch
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE
PROFUNDIS ***

Produced by Miranda van de Heijning and the PG Online Distributed
Proofreading Team

OSCAR WILDE
DE PROFUNDIS
GEAUTORISEERDE VERTALING VAN P.C. BOUTENS
MET ENKELE BRIEVEN VAN WILDE
* * * * *
TWEEDE DRUK, (6e, 7e, 8e DUIZEND)
WERELDBIBLIOTHEEK ONDER LEIDING VAN L. SIMONS
UITGEGEVEN DOOR DE MAATSCHAPPIJ VOOR GOEDE EN
GOEDKOOPE LECTUUR--AMSTERDAM
De eerste oplaag van dit werk, groot 5000 ex., verscheen September

1911.
Deze tweede oplaag, groot 3000 ex., verschijnt in Januari 1913.
* * * * *

INLEIDING
Verbis meis addere nihil audebant et super illos stillabat eloquium
meum.
JOB XXIX, 22.
Grafschrift van O. W., Bagneux-Parijs.
Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde (1854-1900), de befaamde
schrijver van den roman "The Picture of Dorian Gray", van
verscheidene bundels sprookjes, essays, gedichten, van "Salomé", van
vier blijspelen wier vertooningen niet ophielden volle schouwburgen in
Londen te trekken, werd den 25en Mei 1895 veroordeeld tot twee jaar
tuchthuisstraf. Zijn veroordeeling, om misdrijf tegen de zeden, was een
onmiddellijk gevolg van zijn eigen aanklacht wegens laster tegen den
Markies van Queensberry, den vader van Lord Alfred Douglas, Wilde's
jongen, door hem verafgoden vriend. De veroordeelde onderging zijn
straf in de gevangenis te Wandsworth en daarna in die te Reading, en
het is in den allerlaatsten tijd van zijn verblijf hier, toen men hem
toestond te schrijven wanneer en zoo lang als hij verkoos, dat "de
Profundis" ontstaan is. De titel is niet van hem, maar van zijn literairen
boedelredder, den Heer Robert Ross. Wilde zelf spreekt in een zijner
brieven van het geschrift als: "Epistola in carcere et vinculis".
In Mei 1897 vrijgekomen, vestigde hij zich onder den schuilnaam
Sebastian Melmoth eerst te Berneval in de buurt van Dieppe. Hier
schreef hij het eenige werk dat hij na zijn gevangenschap volbracht:
"The Ballad of Reading Gaol". Het was zijn bedoeling Berneval niet
eerder te verlaten vóór hij zijn ontworpen drama "Pharaon" zou hebben
voltooid. Maar reeds in October van hetzelfde jaar gaf hij gehoor aan
Douglas' aanhoudend dringen en had een samenkomst met hem te
Rouaan. Daarna waren de beide vrienden korten tijd samen op Douglas'
villa te Posilippo bij Napels, maar werden gedwongen--vrienden en
verwanten hielden beider toelagen in--opnieuw te scheiden. Wilde
vertrok naar Parijs en leefde daar in betrekkelijk behoeftige
omstandigheden. Hij stierf er aan meningitis den 30sten November
1900.

Oscar Wilde is zeker de meest tragische kunstenaarsfiguur uit onzen
tijd. Niet in de allereerste plaats om zijn botsing met de geboekte
zedelijkheidsbegrippen eener schijnheilige samenleving. Een
onverzwakte persoonlijkheid zou dien slag met al zijn gevolgen van
botte verguizing en redelooze krenking zonder doodsgevaar zijn
tebovengekomen. Minder blinde moedwil zou aan de offerzucht van
laster en liederlijkheid een zoo bandelooze orgie niet eens hebben
gegund. Evenals alle hoogste geluk valt alle moordend leed buiten de
grenzen onzer materieele gemeenschap. Het is niet de maatschappij die
Wilde tot paria heeft gemaakt. Zij kon het niet. Omdat hij kunstenaar,
dat is maatschappelijk reeds een paria was. Zijn ondergang is een
evenzeer psychisch proces als b.v. de jarenlange geestesverduistering
van Hölderlin of het wegzinken van Nietzsche. Maar er laait om hem
een schijn van feller tragiek, omdat een onzichtbaar noodlot hem dreef
tot de schijnbaar vrijwillige keuze van het verderf. Hij is als een
slaapwandelaar die met open oogen zoû spelen om het leven: door zijn
bejuweelde vingeren glijden en verglijden alle schatten tot den
glimlach der hooghartige spilzucht verstart in de bewuste grijns van
den dood.
* * * * *
De kunstenaar staat buiten de maatschappij in wier midden hij leeft.
Het leven zelf scheidt hen. De kunstenaar kan de maatschappij als
zoodanig verstaan of niet verstaan, maar de maatschappij den
kunstenaar nimmer. Hun verband is daarom steeds een eenzijdig
verbond, en wordt door elken oprechten kunstenaar verbroken zoodra
zijn onafhankelijkheid gevaar loopt. Want onafhankelijkheid is voor
den kunstenaar de eenige mogelijkheid van leven. Hij is de opperste
individualist. Volstrekte zelfstandigheid is zijn levensadem. Niemand
staat daarom zoo ver als hij van het individualisme als leuze. Want tot
een leus maakt men alleen wat men niet heeft of slechts meent te
bezitten. Het individualisme der leuze sterft zijn eigen dood, daar het
geen doel heeft buiten zich. Dat van den kunstenaar is meteen het
hoogste voorbeeld van altruïsme. Alleen de kunstenaar bezit het geloof
dat het hoogste altruïsme bereiken kan waardoor alleen het