De francicae linguae recta pronuntiatione

De francicae linguae recta
pronuntiatione, by

Théodore de Bèze This eBook is for the use of anyone anywhere at no
cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give
it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License
included with this eBook or online at www.gutenberg.org
Title: De francicae linguae recta pronuntiatione
Author: Théodore de Bèze
Release Date: August 21, 2007 [EBook #22368]
Language: Latin
Character set encoding: ISO-8859-1
*** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK DE
FRANCICAE LINGUAE RECTA ***

Produced by Laurent Vogel and the Online Distributed Proofreading
Team at http://www.pgdp.net (This file was produced from images
generously made available by the Bibliothèque nationale de France
(BnF/Gallica) at http://gallica.bnf.fr)

DE FRANCICÆ LINGVÆ RECTA PRONVNTIATIONE.
THEODORO BEZA auctore.

GENEVÆ, Apud Eustathium Vignon.
M. D. LXXXIIII.

ILLVSTRI et in primis generoso Domino, Domino Carolo, Baroni à
Zerotin, Namestij, Rosicij, Brandaïsij, Domino, Theodorus Beza S.P. in
Domino.
Tuorumne magis in te instituendo sapientiam, an tuam in discendo
diligentiam admirer nescio, Illustris Domine Baro. Nam illi profectò
sapientissimè iudicarunt nobilibus præsertim viris necessariam esse
exterarum quoque rerum cognitionem, quæ neque certiore vlla ratione,
neque gratiore vllo labore, quàm ipsarum regionum ac gentium
inspectione comparatur, modò sanum quidem iudicium adhibeatur, tum
in ijs fugiendis quæ nunquam vidisse præstiterit, tum in ijs obseruandis
quorum notitia pietas, cæteræque virtutes cum ætate adolescant. Tum
verò vicissim, diuino quodam beneficio, & præstantissimi viri tuíque
monitoris Venceslai Lauinij consilijs fretus, vsque adeò tibi non defuisti,
vt paucissimos esse arbitrer, vel ex majoribus etiam natu, tecum in hac
adhuc tenera ætate, siue peregrinarum linguarum peritia, siue
variarum terra maríque gentium notitia conferendos. Quòd sit reducem
in patriam tam preciosis vndique conuectis mercibus locupletem
cernere vel illi nunquam satis laudato viro illustri tuo parenti, Domino
Iohanni procerum Marchionatus Morauiæ præcipuo, vel omni virtute
multo etiam magis quàm genere nobilitate patruo itidem tuo D. Iohanni
conspicere licuisset, Deus bone, quanta illi te lætitia, tota ipsis
congratulante patria, excepissent? At illos Deus Opt. Max. in meliore
nunc quiete collocauit. Patria verò te, sat scio, & in ea quidem
imprimis illustris ille Dominus, Dominus Fridericus, alter ex tuis
duobus patruis adhuc per Dei gratiam superstes, velut intentis in te
oculis, expectat: illud nimirum sperans, in quo spem illius (fauente Deo)
non modo sustinebis, sed etiam longè latéque superabis: fore nimirum
vt, peracta tandem vsque adeò diuturna peregrinatione, majores illos
tuos, splendida Morauiæ & vicinarum regionum lumina, præsertim
quod ad pietatem, cæterásque veras virtutes, attinet, re diuiuos in te

conspiciat: & reipsa, magno cum ornamento & emolumento suo, donis
in te singulari Dei beneficio collatis aliquando perfruatur. Et hæc
quidem Deus Opt. Max. vtinam rata & firma esse velit. Cæterùm cùm
hanc quoque Ciuitatem & Ecclesiam tum præsentia tua cohonestaris,
tum etiam plurimis honestissimis exemplis illustraris, putaui tibi
minimè fore ingratum, si te à nobis discedentem aliquo genere officij
prosequerer. Præbuit autem mihi argumentum tua in Franciam
suscepta profectio, cuius occasione cùm multa mihi à multis jam annis
de Francico idiomate meditata in mentem venissent, & te cognoscendæ
quoque illius linguæ summo teneri desiderio animaduertissem: hisce
ferijs vindemialibus illa tibi & alijs aliquot nobilibus Germanis
priuatim exposui, quæ nunc ad te recognita & emendata mitto, vt quum
in Franciam veneris, vsu ipso agnoscas, quæ quibusdam regulis à me
non temerè obseruata comperies. Quòd si quis erit qui scriptiunculam
istam, vt neque professioni neque personæ meæ conuenientem
reprehendat, illum cogitare velim, aliud esse, animi gratia, nonnihil
exspatiari, quàm extra viam aberrare. Et præterquàm quòd in homine
Franco probandum etiam videtur ruentis Francicæ linguæ fulciendæ
studium, possum ego me tum Platonis de literarum elementis in Cratylo
tam subtiliter disputantis, tum etiam Cæsaris maximi viri exemplo tueri,
cui in maximis etiam occupationibus tantum fuit ocij, vt de recta Latine
loquendi ratione accuratissimè scriberet. Sed vtcunque ista veluti
ludibundi animi commentatio à cæteris accipiatur, augurari libet,
futurum vt tibi, cui propriè scripta est, totíque adeò Germanorum genti
non improbetur. Bene vale Illustris Domine Baro. Iesus ille seruator
tuæ /eugenei kai exochô/ iuuentuti magis ac magis benedicat, téque
spiritu Sancto suo foris ac domi tueatur. Ex musæo nostro, Calendis
Septembris anno vltimæ Domini Deíque nostri patientiæ, 1584.

DE FRANCICÆ LINGVÆ RECTA PRONVNTIATIONE.
Quam vulgo Gallicam linguam appellant, ego in hoc scripto Francicam
voco, non à Francis Germaniæ populis ortam, sed ex quo Galliæ
regnum, omnium gentium velut commune emporium, in Franciæ
nomen vltro concessit, ex cæterorum penè idiomatum commixtione
satam, ac tandem sic excultam & auctam, vt à plurimis eius cognitio,

tum propter sermonis elegantiam, tum etiam propter commercij
vtilitatem hodie expetatur. Eius autem rectam pronuntiationem duo
præcipuè reddunt exteris hominibus difficilem. Vnum, quòd
vnaquæque gens in natiuo suo idiomate peculiare quiddam obseruet, ad
cuius normam dum peregrinas etiam linguas vitiosè inflectit, ita fit vt
Germani Germanicè, Angli Anglicè, Franci Francicè, Latinas voces
enuntient tam variè, vt eruditæ quidem aures,