De Zuidster | Page 9

De jonge ingenieur merkte een keer te meer op de overgroote middellijn, welke zoowel de dagvorstin als de maan onder deze zuidelijke breedten aanneemt, zonder dat daarvan vooralsnog eene voldoende verklaring is kunnen gegeven worden. Die middellijn scheen wel dubbel zoo groot te zijn als die in Europa waargenomen wordt.
Maar een ander en meer nieuw schouwspel wachtte Cyprianus Méré bij de Kopjes-mijn, namelijk op het terrein der diamantdelving zelf.
Bij den aanvang der werkzaamheden vormde de mijn een kleinen platkoppigen heuvel, die de vlakte, welke overal elders zoo gelijk als de oppervlakte der zee was, op deze plek als met een bult opschikte. Thans evenwel vertoonde die bult eene onmetelijke, uitholling met trechtervormig toeloopende wanden, een soort van circus van elliptischen vorm, die eene oppervlakte besloeg van ongeveer veertig vierkante meters. Die oppervlakte bevatte niet minder dan drie- of vierhonderd "claims" of mijnvergunningen, die eenendertig voet zijden matten en die door de rechthebbenden naar eigen goedvinden ontgonnen werden.
De arbeid bestaat doodeenvoudig daarin, dat de aarde met pikhouweel en schop uit dien bodem, die over het algemeen uit een soort roodachtig zand vermengd met puin bestaat, losgewerkt wordt. Dan wordt die aarde buiten de mijnboorden gebracht en verder naar de uitzoek-tafels vervoerd, om daar uitgewasschen, gestampt, gezeefd en met de grootste zorg uitgezocht te worden, om te zien of zij geen kostbare gesteenten bevat.
Al die claims zijn onafhankelijk van en zonder verbinding met elkander gegraven, en vormen natuurlijk kuilen van verschillende diepte. Er zijn er die honderd meter en dieper bereiken, anderen peilen slechts vijftien, twintig of dertig meter.
Ieder begiftigde is ter wille van den arbeid, ook van het vrije verkeer in de mijn, door de offici?ele reglementen verplicht langs een der zijden van zijn put eene breedte gronds van zeven voet geheel onaangeroerd te laten. Die ruimte, vermeerderd met een gelijke breedte langs den put van den buurman, spaart eene soort weg of dijk uit, die de oppervlakte van den oorspronkelijken bodem uitmaakte.
Dwars over dien dijk of banket wordt eene opeenvolging van balken gelegd, die aan weerszijden ongeveer een meter uitsteken en daardoor eene voldoende breedte daarstellen, dat twee wagentjes elkander zonder gevaar van aanhaking kunnen voorbijrijden.
Ongelukkig voor de stevigheid van dien hangweg, en ook voor de veiligheid der mijnwerkers, gaan de meeste der concessionarissen er toe over den grond, die den voet van den muur vormt, trapsgewijze uit te steken naarmate de uitgravingen dieper vorderen, zoodat de vorenbedoelde balken, die soms boven eene dubbele hoogte van die der torens van de O.L. Vrouwekerk te Parijs uitsteken, eigenlijk op het grondvlak liggen eener piramide, die op hare punt zou rusten. Het gevolg van zulk een gevaarlijke manier van werken is gemakkelijk te voorzien, namelijk dat die dijken veelvuldig, hetzij in den regentijd, hetzij bij plotselinge temperatuurswisselingen, waardoor barsten in den grond ontstaan, instorten. Maar die schier regelmatig terugkeerende ongelukken verhinderen de onvoorzichtige mijnwerkers niet, hun claim tot aan den uitersten grenswand uit te graven.
Toen Cyprianus de mijn naderde, zag hij niets anders dan karren, geladen of ledig, die langs die hangwegen voortreden. Maar toen hij genoegzaam tot den rand genaderd was om den blik in de mijn te laten doordringen, toen bespeurde hij daar eene menigte mijnwerkers van ieder ras, van iedere kleur, van iedere kleeding, die met ijver beneden in die claims arbeidden. Daar waren negers en blanken, Europeanen en Afrikanen, Mongolen en Celten, het meerendeel bijna totaal naakt, of slechts met een linnen broek of een flanellen of katoenen hemd gekleed, terwijl zij op het hoofd breedrandige stroohoeden droegen, die veelal met struisvederen getooid waren.
Al die mannen vulden lederen emmers met aarde en heschen die vervolgens door middel van koorden van koevellen vervaardigd langs dikke ijzerdraadkabels, die door groote houten cilinders in beweging werden gebracht, op naar den rand der mijn. Daar werden die emmers zoo spoedig mogelijk in karren geledigd en daalden weer in den claim af, om andermaal gevuld naar boven gehaald te worden.
Die lange ijzeren kabels waren diagonaalsgewijze in de parellelopipedums gespannen, die door de claims gevormd werden, en verleenden aan de "dry diggings" of aan de zoogenaamde diamantmijnen in den drogen grond een bijzonder uitzicht en karakter. Men zou gezegd hebben dat het de hoofddraden waren van een monster-spinneweb, waarvan de vervaardiging plotseling gestoord en onderbroken was geworden.
Cyprianus schepte een poos vermaak in het beschouwen van dat menschelijke mierennest. Daarna keerde hij naar New-Rush terug, waar de klok, die de gasten aan tafel riep, zich weldra liet hooren. Daar smaakte hij het genoegen, den geheelen avond hier en daar te hooren snoeven op wonderbaarlijke vondsten, mijnwerkers die arm als job waren, maar die door het vinden van een enkelen diamant schatrijk geworden waren, terwijl anderen slechts pruttelden over hun ongelukkig gesternte, over de schraapzucht der handelaren, over de trouweloosheid der Kaffers, die in de mijnen te werk gesteld waren en die kostbare steenen stalen, en