Cerddir Mynydd Du | Page 9

bannau hyn?Wna y mynydd imi'n
Fynydd gwyn.
_Ystradgynlais._
W. R. WILLIAMS.
Breuddwyd Adgof.
Rhyw noson yn fy mreuddwyd,?Yn esmwyth es am dro?Yn ol i gwmwd tawel?Fy ngenedigol fro,?A gwelwn Bontygiedd,?Heb fwthyn Pegi gynt,?A rhoes ochenaid hiraeth?Wrth basio yn y gwynt.
Es heibio'n brudd fy nghalon?I Blasycoed ar daith,?Ond Siams ni chefais yno,?Na'r dall basgedwr chwaith;?Gwag imi yr aneddau,?Heb un o'r cwmni llon,?A throais tua'r afon?I holi helynt hon.
Bu amser arni hithau?Yn amlwg wrth ei waith,?A gwelwn ol llifogydd?Ar hyd ei gwely llaith;?'Roedd hen athrofa nofio?Fydenwog Llyn y Sgwd,?Yn awr yn ynys goedig?Yn nghanol y ddwy ffrwd.
Es eto i Gae Ffynon,?Yr Arch, fu'n net ddig��l,?Lle'r aem i chwareu _rounders_?Yn ddedwydd gyda'r bel;?Ond, Ah! cauedig ydoedd,?Ac nid oedd cyfoed cu?Yn aros gyda'i "fando"?I son am bethau fu.
Mi deithiais eto i fyny?At efail y gof bach,?Lle buom lawer canwaith?Yn ymddigrifo'n iach;?Ond carnedd oedd yr efail?A'i bentan erbyn hyn,?A'r hen of bach duwiolaf?A aeth yn gerub gwyn.
Fe welais Craig-y-defaid,?'Roedd hon yr un o hyd,?Heb gyfnewidiad arni,?Er holl dreigliadau byd;?Y defaid arni borent?Yn ddifyr yn eu hedd,?Ond mae'r hen fugail gofiwn?Yn awr yn llwch y bedd.
Diosgais fy esgidiau?Wrth droi i'r fynwent brudd,?Ac hiraeth aeth yn gawod?O ddagrau dros fy ngrudd;?Darllenais ar y meini?Feddargraff tad a mam,?Ac enwau torf o ffryndiau?Boreuddydd mwyn, dinam.
Mi es am dro i'r capel,?Anwylaf yw i fil,?Lle dysgais fyn'd a'm hadnod?I'r cwrdd a'r Ysgol Sul;?Mi holais dan y pulpud--?Ble mae'r proffwydi glan?A welais gynt yn llosgi?O'i fewn yn ddwyfol dan?
Y seddau yma godent?Wynebau ger fy mron,?Hen seintiau haner canrif,?Colofnau'r deml hon;?A d'wedais wrth fy nghalon,?Y tadau nid y'nt mwy,?Y nef ar hyn agorodd,?A gwaeddais--Dacw hwy.
Deffroais o fy mreuddwyd,?A'r dydd oedd ar y wlad,?Dechreuais feddwl allan?Y freuddwyd mewn tristhad;?Deallais wedi hyny?Nad oedd y freuddwyd brudd?Ond gweledigaeth noswaith?O wrioneddau'r dydd.
_Penygraig._
G. JAMES.
Can y Dwyfundodiaid.
Rhyw fyrdd a mwy na hyny,?'Does neb all ddweyd ond Duw;?Yw haeddiant Crist yn drymach?Na phechod dynolryw:?Pe buasai yn yr arfaeth?I fyn'd i uffern dan,?Fe olch'sai'r holl gythreuliaid?I gyd yu berffaith lan.
Er cwrdd a geiriau newydd,?I roddi ei glod i ma's,?Ac uno a'r holl angelion,?Ac etifeddion gras;?Heb enwi dim o'r unpeth?Ond unwaith yn y gan,?Hyd eithaf tragwyddoldeb,?'Ddaw 'glod E' byth yn mla'n.
Pe bai angelion nefoedd?Bob un yn myn'd yn fil,?Ac enill rhyw fyrddiynau?Bob mynyd yn y sgil,?I roddi ei glod Ef allan?Am farw ar y pren,?Hyd eithaf tragwyddoldeb,?'Ddoi dim o'r gwaith i ben.
'Tai sant am bob glaswelltyn?Sydd ar y ddaear lawr,?A mil am bob tywodyn?Sy' ar fin y moroedd mawr,?Tafodau gan y rhei'ny?Fwy na rhifedi'r dail,--?Rhy fach i ddweyd gogoniant?Sy'n haeddiant _Adda'r ail_.
'Tai un o'r cor nefolaidd?Yn dod o'r nef i lawr?I rifo llwch y ddaear?A gwlith y borau wawr,?Fe allai wneuthur hyny?Mewn 'chydig iawn o bryd,?Dweyd haner haeddiant Iesu?Nid all y cor i gyd.
Dywedodd Duw ei Hunan?Wrth Abram yn ddiffael,?Lai lai i arbed Sodom,?Pe buasent yno i'w cael;?Ni dd'wedodd, ac ni ddywed,?Wrth un pechadur trist,?Ddim llai i gadw enaid?Na haeddiant Iesu Grist.
Mae dyndod glan i'w weled?Yn mherson Iesu hardd,?Pan ddaeth y milwyr ato,?A'i weled yn yr ardd,--?Eu cwympo 'ngwysg eu cefnau?A gair o'i enau, clyw,?Sy'n dangos i ni'n eglur?Ei fod yn gywir Dduw.
Mae 'ddoliad iddo'n perthyn,?'Nol dim ddeallais i,?Gan holl drigolion daear,?A lluoedd nefoedd fry:?Os gwir a dd'wed y Beibl,?Sef genau'r Ysbryd Glan,?Pa fodd gall Dwyfundodiaid?I ddwyn eu credo 'mla'n?
Fe rodd y Tad ei Hunan?Y cyfan yn ei law,?Sydd yn y nef a'r ddae'r,?A chymaint ag a ddaw:?Athrawiaeth gyfeiliornus,?I'w chredu nid oes llun,?I'r Duw anfeidrol _fentro_?Y rhai'n yn nwylaw dyn!
Os credai'r Dwyfundodiaid,?Rhaid i mi ddwyn yn mla'n?Ryw grefydd groes i'r Beibl,?A iaith yr Ysbryd Glan,?Sy'n dweyd mai'n enw'r Iesu?Y plyga pawb o'r bron,?Sydd yn y nef a'r ddaear,?A than y ddaear hon.
Os nad oedd ond creadur,?Mae gan iuddewon sail?I ddweyd yn ngwyneb Beibl?Na ddaeth mo _Adda'r ail_:?Yr achos fod y rhei'ny?Yn gwrthod Iesu, clyw,?Yw eisieu gallu credu?Ei fod yn berffaith Dduw.
'Dyw'r Tad o ran ei Berson?Yn barnu neb o'r byd;?Fe rodd bob barn yn gryno?Yn nwylaw'r Mab i gyd:?Os gwir dd'wed Dwyfundodiaid,?Nad oedd ond Dyndod, clyw,?Rhaid iddo farnu'r Beibl?Am ddweyd ei fod yn Dduw.
Mi wn i angeu gredu?Am Iesu ar y gro's?'Run peth a'r Dwyfundodiaid,?Mai Dyn oedd e'n ddi-os;?Newidiodd Hwn ei feddwl?Ar foreu'r trydydd dydd,--?Efe oedd wedi'i rwymo,?A'r Iesu'n rhodio'n rhydd.
Cynghora i'r Dwyfundodiaid?I gredu ar sicrach sail?Mai dyn oedd Adda'r cyntaf,?Duw-ddyn yw _Adda'r ail_;?Ei Ddyndod oedd yr aberth?Offrymwyd drosom ni,?A'i Dduwdod oedd yr allor?A'i daliai ar Galfari.
Nid all'sai Duw dim dyoddef,?'Doedd ganddo Ef ddim gwa'd,--?Heb ollwng gwaed, medd Beibl,?'Doedd dim foddlonai'r Tad;?Ei gyfraith lan droseddwyd,?A'r bai oedd ar y dyn,--?Cyn gwneud y rhwyg i fyny,?Rhaid clwyfo'r Mab ei Hun.
O credwch fod yr Iesu?Mor uchel Dduw a'r Tad,?Mor isel Ddyn a ninau,?Yn meddu cig a gwa'd;?Bydd 'rundeb yn rhyfeddod?I dragwyddoldeb hir,--?'Dall neb ei gyflawn ddirnad,?Ac eto mae yn wir.
'Rwy'n credu iddo ddyfod?O gariad lawr o'r nef,?'Rwy'n credu fod y Duwdod?Yn wastad ynddo Ef;?'Rwy'n credu fod e'n ddigon?I ateb cais y Tad,?A bod maddeuant cyflawn?I'r duaf yn ei wa'd.
Dych'mygaf wel'd angelion?A'u calon bron yn brudd,?Wrth fyn'd i uffern obry?I