A Pocket Dictionary, by William
Richards
The Project Gutenberg eBook, A Pocket Dictionary, by William
Richards
This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with
almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or
re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included
with this eBook or online at www.gutenberg.org
Title: A Pocket Dictionary Welsh-English
Author: William Richards
Release Date: November 2, 2006 [eBook #19704]
Language: English
Character set encoding: ISO-646-US (US-ASCII)
***START OF THE PROJECT GUTENBERG EBOOK A POCKET
DICTIONARY***
Transcribed from the 1861 Hughes and Son edition by David Price,
[email protected]
A POCKET DICTIONARY, WELSH-ENGLISH. GEIRIADUR
LLOGELL CYMRAEG A SAESONEG,
WEDI EI ADOLYGU, EI DDIWYGIO, A'I HELAETHU GAN W.
RICHARDS, LL.D.
WREXHAM:
ABGRAFFWYD A CHYHOEDDWYD GAN R. HUGHES AND SON
LONDON: SIMPKIN, MARSHALL, AND CO.
RHAGYMADRODD.
Mae yr awyddfryd cynyddol sydd yn mhlith y Cymry i ymgydnabod yn
fwy a'r iaith Saesoneg yn un o arwyddion gobeithiol yr amserau. Am
bob un o'n cydgenedl ag oedd yn deall Saesoneg yn nechreuad y ganrif
hon, mae yn debyg na fethem wrth ddyweud fod ugeiniau os nad
canoedd yn ei deall yn awr. O'r ochor arall, y mae rhifedi mwy nag a
feddylid o'r Saeson sy'n ymweled a'n gwlad yn ystod misoedd yr haf yn
gwneuthur ymdrech nid bychan i ddysgu Cymraeg.
Ond mae yn eglur nas gall neb feistroli iaith estronol heb gymorth
geiriaduron. Nis gellir dyweud fod y gwahanol Eiriaduron sydd yn awr
ar y maes yn rhai ymarferol o herwydd y mae ynddynt filoedd o eiriau
nad arferwyd erioed, ac ond odid nad arferir byth; ac y mae hyny, wrth
reswm, yn chwyddo y gwaith, nes peri ei fod allan o gyraedd y
dosparth iselradd. Geiriadur rhad ymarferol yw hwn i'r lluaws nad
allant hyfforddio i gael rhai mwy.
Ond er fod llawer o'r geiriau anarferedig wedi eu gadael allan, eto y
mae yn cynwys pob gair sydd mewn arferiad gyffredin wrth siarad ac
ysgrifenu.
Cymerwyd gofal mawr yn narlleniad y tafleni, fel yr hyderir nad oes
ynddo un gwall gwerth ei nodi.
Rhagfyr 14, 1861.
ABREVIATIONS USED IN THE WORK. BYRIADAU ARFEREDIG
YN Y GWAITH.
a. or adj., adjective, enw gwan
ad. or adv., adverb., rhagferf
con. or conj., conjunction, cysylltiad
int. inter, or interj., interjection, cyfryngiad
n., noun, enw cadarn
pre. or prep., preposition, arddodiad
pref., prefix, blaenddodiad
pr. or pro., pronoun, rhagenw
v., verb, parwyddiad
GEIRIADUR CYMRAEG A SAESONEG WELSH-ENGLISH
DICTIONARY
A, an interrogative adverb, "A ddaw efe?" An affirmative adv. "Efe a
ddaw."
A, ac, con. and, as
A, ag, prep. with
A, pron. who, which, that
A, int. oh
A, prefix, as, athref from tref
Ab, or ap, n. m. a son
Ab, Epa, n. m. ape, monkey
Abad, n. m. an abbot
Abadaeth, n. f. abbacy
Aber, n. m. the fall of one river into another, or into the sea, a
confluence of water
Aberth, n. m. oblation, sacrifice
Aberthiad, n. m. a sacrificing
Aberthu, v. to sacrifice
Aberthwr, n. m. sacrificer
Aberu, v. to disembogue
Abl, a. able, powerful, wealthy
Abledd, n. m. ability, power
Abrediad, n. m. transmigration
Abredu, v. to transmigrate
Abrwysg, a. unwieldy; heavy
Abrwysgaw, v. to inebriate
Abrwyagl, a. huge, vast, immense
Absen, n. f. slander, detraction
Absenol, a. absent
Absenu, v. to slander, to back bite; to speak ill of any one
Absenwr, n. m. backbiter; absentee; slanderer
Abwy, n. m. a carcase, a carrion
Abwyd, n. m. a bait; fodder
Abwydiad, n. m. a baiting, a foddering
Abwydo, v. to bait, to feed
Abwydwr, n. m. one who baits
Abwydyn, n. m. a bait; a worm
Abwydyn v. cefn, the spinal cord
Ac, see A.
Acan, n. f. a saying; accent
Acen, n. f. accent
Acenawl, a. enunciative
Aceniad, n. m. accentuation
Acenu, v. to accent, to sound
Acw, ad. there, hence
Ach, n. f. a fluid liquid; a stem
Achles, n. f. succour, refuge, defence; manure
Achlesawl, a. succouring
Achlesiad, n. m. a succouring
Achlesu, v. to succour, to cherish
Achleswr, n. m. succourer
Achlesydd, n. m. succourer
Achlud, n. m. covert, obscurity
Achlwm, v. to knot, to tie
Achlysur, n. m. cause, motive; occasion, opportunity
Achlysuro, v. to occasion
Achlysurol, a. occasional
Achlyw, n. m. a hearing
Achos, n. m. cause
Achosadwy, a. effectible
Achosedig, a. endued with a cause
Achosedigol, a. effectuative
Achosi, v. to cause, to occasion
Achosiad, n. m. a causing
Achosol, a. efficient; effectual
Achosoldeb, n. m. effectiveness
Achref, a. suppliant, craving
Achres, n. f. a row, a rank
Achretawr, n. m. a creditor
Achreth, n. m. a trembling
Achrwm, a. crooked or bent
Achrwym, n. m. a restraint
Achryf, a. strong, potent, powerful, able
Achub, v. to save, to secure
Achubadwy, a. salvable
Achubiad, n. m. a saving
Achubiaeth, n. m. a securing
Achubol, a. saving;