luoc su thoi gian | Page 6

Not Available
� r�ng c� m�t th�i i�m, ��c g�i l� v� n� l�n, t�i � vi tr� v� c�ng nh� v� v� c�ng �c (m�t � v� h�n). D��i nh�ng i�u ki�n nh� v�y, t�t c� c�c �nh lu�t khoa h�c v� do � m�i kh� nng ti�n o�n t��ng lai �u kh�ng d�ng ��c.



N�u c� nh�ng s� ki�n � tr��c i�m � th� ch�ng kh�ng th� �nh h��ng t�i nh�ng c�i ang x�y ra trong hi�n t�i. Do �, s� t�n t�i c�a ch�ng c� th� b� qua b�i v� n� kh�ng c� nh�ng h�u qu� quan s�t ��c. Ng��i ta c� th� n�i r�ng th�i gian c� i�m b�t �u � v� n� l�n, theo ngh)a l� nh�ng th�i i�m tr��c � kh�ng th� x�c �nh ��c. Cing c�n nh�n m�nh r�ng s� b�t �u n�y c�a th�i gian r�t kh�c v�i nh�ng s� b�t �u � ��c xem x�t tr��c �. Trong vi tr� t)nh kh�ng thay �i, s� b�t �u c�a th�i gian l� c�i g� � ��c �p �t b�i m�t �ng � ngo�i vi tr�, ch� kh�ng c� m�t y�u t� n�o cho s� b�t �u � c�. Ng��i ta c� th� t��ng t��ng Ch�a t�o ra th� gi�i � b�t k� m�t th�i i�m n�o trong qu� kh�. Tr�i l�i, n�u vi tr� gi�n n� th� c� nh�ng nguy�n nh�n v�t l� � c�n ph�i c� s� b�t �u. Ng��i ta v�n c�n c� th� t��ng t��ng Ch�a � t�o ra th� gi�i � th�i i�m v� n� l�n ho�c th�m ch� sau � theo c�ch sao cho d��ng nh� c� v� n� l�n, nh�ng s� l� v� ngh)a n�u cho r�ng vi tr� ��c t�o ra tr��c v� n� l�n. M�t vi tr� gi�n n� kh�ng lo�i tr� �ng s�ng t�o, nh�ng n� �t ra nh�ng h�n ch� khi Ng��i c�n th�c hi�n c�ng vi�c c�a m�nh!



� n�i v� b�n ch�t c�a vi tr� v� th�o lu�n nh�ng v�n � nh�: n� c� i�m b�t �u hay k�t th�c hay kh�ng, c�c b�n c�n hi�u r� m�t l� thuy�t khoa h�c l� nh� th� n�o. � �y, t�i s� l�y m�t quan ni�m m�c m�c cho r�ng l� thuy�t ch� l� m�t m� h�nh v� vi tr�, ho�c v� m�t ph�n h�n ch� n�o �, c�a n� c�ng v�i t�p h�p nh�ng quy t�c li�n h� c�c �i l��ng c�a m� h�nh v�i quan s�t m� ch�ng ta s� th�c hi�n. T�t nhi�n l� thuy�t ch� t�n t�i trong �u c�a ch�ng ta ch� kh�ng c� m�t th�c t�i n�o kh�c (d� n� c� th� c� � ngh)a g� i n�a). M�t l� thuy�t ��c xem l� t�t n�u n� th�a m�n hai y�u c�u: n� ph�i m� t� ch�nh x�c m�t l�p r�ng l�n nh�ng quan s�t, tr�n c� s� c�a m� h�nh ch� ch�a m�t s� �t nh�ng ph�n t� t�y �; v� n� ph�i �a ra ��c nh�ng ti�n o�n v� c�c quan s�t trong t��ng lai. V� d�, l� thuy�t c�a Aristotle cho r�ng m�i v�t �u ��c c�u t�o n�n t� b�n y�u t�: �t, kh�ng kh�, l�a v� n��c. N� c� �u i�m l� kh� �n gi�n, nh�ng l�i kh�ng �a ra ��c m�t ti�n o�n x�c �nh n�o. Trong khi �, l� thuy�t c�a Newton v� h�p d�n d�a tr�n m�t m� h�nh c�n �n gi�n h�n, trong � c�c v�t h�t nhau b�i m�t l�c t� l� v�i m�t �i l��ng ��c g�i l� kh�i l��ng c�a v�t, v� t� l� ngh�ch v�i b�nh ph��ng kho�ng c�ch gi�a ch�ng. Th� nh�ng n� l�i ti�n o�n ��c nh�ng chuy�n �ng c�a m�t tr�i, m�t trng v� c�c h�nh tinh v�i m�t � ch�nh x�c cao.



B�t k� m�t l� thuy�t v�t l� n�o cing ch� l� t�m th�i, theo ngh)a n� ch� l� m�t gi� thuy�t: b�n s� kh�ng khi n�o c� th� ch�ng minh ��c n�. D� cho nh�ng k�t qu� th�c nghi�m ph� h�p v�i m�t l� thuy�t v�t l� bao nhi�u l�n i n�a, b�n cing kh�ng bao gi� �m b�o ��c ch�c ch�n r�ng k�t qu� th� nghi�m l�n t�i s� kh�ng m�u thu�n v�i l� thuy�t. Trong khi �, � b�c b� m�t l� thuy�t b�n ch� c�n t�m ra m�t quan s�t kh�ng ph� h�p v�i nh�ng ti�n o�n c�a l� thuy�t �. Nh� nh� tri�t h�c c�a khoa h�c Karl Popper � nh�n m�nh, m�t l� thuy�t t�t ��c �c tr�ng b�i i�u l�: n� �a ra ��c nhi�u ti�n o�n m� v� nguy�n t�c c� th� b�c b� b�i quan s�t. M�i m�t l�n nh�ng th�c nghi�m m�i c�n ph� h�p v�i nh�ng ti�n o�n th� l� thuy�t c�n s�ng s�t v� ni�m tin c�a ch�ng ta v�o n� l�i ��c tng th�m, nh�ng n�u th�m
Continue reading on your phone by scaning this QR Code

 / 110
Tip: The current page has been bookmarked automatically. If you wish to continue reading later, just open the Dertz Homepage, and click on the 'continue reading' link at the bottom of the page.