Yr Hwiangerddi | Page 3

GAERDYDD.
Gyrru, gyrru, i Gaerdydd,?Mofyn pwn o lestri pridd;?Gyrru, gyrru'n ol yn glau,?Llestri wedi torri'n ddau.
XXI. Y CEFFYL DU BACH.
Pandy, pandy, melin yn malu,?Gweydd yn gweu a'r ffidil yn canu;?Ceffyl bach du a'r gynffon wen?Yn cario Gwen a Mari.
XXII. I'R FFAIR.
Tomos Jones yn mynd i'r ffair,?Ar gefn ei farch a'i gyfrwy aur;?Ac wrth ddod adre cwyd ei gloch,?Ac yn ei boced afal coch.
XXIII. AR DROT.
'Ar drot, ar drot, i dy Shon Pot,?Ar whil, ar whil, i dy Shon Pil;?Ar garlam, ar garlam, i dy Shon Rolant,?Bob yn gam, bob yn gam, i dy f'ewythr Sam.
XXIV. AR GARLAM.
Iohn bach a finne,?Yn mynd i Lunden Glame;?Ac os na chawn ni'r ffordd yn glir,?Ni neidiwn dros y cloddie.
XXV. Y DDAFAD FELEN. {16}
Croen y ddafad felen,
Yn towlu'i throed allan;?Troed yn ol, a throed ymlaen,
A throed yn towlu allan.
XXVI. CNUL Y BACHGEN COCH.
"Ding dong," medd y gloch,?Canu cnul y bachgen coch;?Os y bachgen coch fu farw,?Ffarwel fydd i'r gwin a'r cwrw.
XXVII. DAU FOCHYN BACH.
Dacw tada'n gyrru'r moch,?Mochyn gwyn, a mochyn coch;?Un yn wyn yn mynd i'r cwt,?A'r llall yn goch a chynffon bwt.
XXVIII. COLLI ESGID.
Dau droed bach yn mynd i'r coed,?Esgid newydd am bob troed;?Dau droed bach yn dwad adre?Wedi colli un o'r 'sgidie.
XXIX. I'R FELIN.
Dau droed bach yn mynd i'r felin,?I gardota blawd ac eithin;?Dau droed bach yn dyfod adra,?Dan drofera, dan drofera.
XXX. IANTO.
Carreg o'r Nant,
Wnaiff Iant;?Carreg o'r to,
Wnaiff o,--?Ianto.
XXXI. DEIO BACH.
Deio bach a minne?Yn mynd i werthu pinne;?Un res, dwy res,
Tair rhes am ddime.
XXXII. Y BYSEDD.
Modryb y fawd,?Bys yr uwd,?Pen y cogwr,?Dic y peipar,?Joli cwt bach.
XXXIII. HOLI'R BYSEDD. {19a}
"Ddoi di i'r mynydd?" meddai'r fawd,?"I beth?" meddai bys yr uwd;?"I hela llwynog" meddai'r hir-fys; {19b}?"Beth os gwel ni?" meddai'r canol-fys;?"Llechu dan lechen" meddai bys bychan.
XXXIV. RHODD. {20}
Buarth, baban, cryman, croes;?Modrwy aur i'r oreu 'i moes.
XXXV., XXXVI. I'R YSGOL.
Mi af i'r ysgol fory,
A'm llyfyr yn fy llaw;?Heibio'r Castell Newydd,
A'r cloc yn taro naw;?Dacw mam yn dyfod,
Ar ben y gamfa wen,?"A rhywbeth yn ei barclod,
A phiser ar ei phen.
Mi af i'r ysgol fory,
A'm llyfyr yn fy llaw,?Heibio'r Sgubor Newydd,
A'r cloc yn taro naw;?O, Mari, Mari, codwch,
Mae heddyw'n fore mwyn,?Mae'r adar bach yn canu,
A'r gog ar frig y llwyn.
XXXVII. LLE DIFYR.
Mi fum yn gweini tymor
Yn ymyl Ty'n y Coed,?A'dyna'r lle difyrraf
Y bum i ynddo 'rioed;?Yr adar bach yn canu,
A'r coed yn suo ynghyd,--?Fy nghalon fach a dorrodd,
Er gwaetha rhain i gyd.
XXXVIII. COLLI BLEW.
Pwsi mew, pwsi mew,?Lle collaist ti dy flew?
"Wrth gario tan?I dy modryb Sian,?Yng nghanol eira a rhew."
XXXIX. BODDI CATH.
Shincin Sion o'r Hengoed
Aeth i foddi cath,?Mewn cwd o lian newydd,
Nad oedd e damed gwaeth;?Y cwd a aeth 'da'r afon,
A'r gath a ddaeth i'r lan,?A Shincin Sion o'r Hengoed
Gas golled yn y fan.
XL. WEL, WEL.
"Wel, wel,"?Ebe ci Jac Snel,?"Rhaid i mi fynd i hel,?Ne glemio."
XLI., XLII. PWSI MEW.
Pwsi meri mew,?Ble collaist ti dy flew??"Wrth fynd i Lwyn Tew?Ar eira mawr a rhew."
"Pa groeso gest ti yno.?Beth gefaist yn dy ben?"?Ces fara haidd coliog,?A llaeth yr hen gaseg wen."
XLIII. CALANMAI.
Llidiart newydd ar gae ceirch,
A gollwng meirch o'r stablau;?Cywion gwyddau, ac ebol bach,
Bellach ddaw Calanmai.
XLIV.--XLVI. DA.
Mae gen i darw penwyn,
A gwartheg lawer iawn;?A defaid ar y mynydd,
A phedair das o fawn.
Mae gen i gwpwrdd cornel,
A set o lestri te;?A dresser yn y gegin,
A phopeth yn ei le.
Mae gen i drol a cheffyl,
A merlyn bychan twt,?A phump o wartheg tewion,
Yn pori yn y clwt.
XLVII. DACW DY.
Dacw dy, a dacw do,?Dacw efail Sion y go;?Dacw Mali wedi codi,?Dacw Sion a'i freichiau i fyny.
XLVIII. COFIO'R GATH.
Ar y ffordd wrth fynd i Ruthyn,?Gwelais ddyn yn gwerthu brethyn;?Gofynnais iddo faint y llath,?Fod arnaf eisio siwt i'r gath.
XLIX. YSTURMANT. {27a}
(I ddynwared swn ysturmant.)
DWR glan gloew,?Bara chaws a chwrw.
L. YSGUTHAN. {27b}
(I ddynnwared Can Ysguthan.)
Cyrch du, du,?Yn 'y nghwd i.
LI. SIAN.
Sian bach anwyl,
Sian bach i;?Fi pia Sian,
A Sian pia fi.
LII. SIAN A SION.
Pan brioda Sion a minnau,?Fe fydd cyrn ar bennau'r gwyddau;?Ieir y mynydd yn bluf gwynion;?Ceiliog twrci fydd y person.
LIII. SION A SIAN.
Sion a Sian yn mynd i'r farchnad,?Sian yn mynd i brynnu iar,
A Sion i werthu dafad.
LIV. Y CROCHAN.
Rhowch y crochan ar y tan,
A phen y fran i ferwi;?A dau lygad y gath goed,
A phedwar troed y wenci.
LV. UST.
Ust, O taw! Ust, O taw,?Aeth dy fam i Loeger draw;?Hi ddaw adre yn y man,?A llond y cwd o fara cann.
LVI. CYSGU.
Bachgen bach ydi'r bachgen gore,
Gore, gore;?Cysgu'r nos, a chodi'n fore,
Fore, fore.
LVII. FFAFRAETH.
Hen fenyw fach Cydweli
Yn gwerthu losin du;?Yn rhifo deg am geiniog,
Ond un ar ddeg i fi.
LVIII. MERCH EI MAM.
Morfudd fach, ferch ei mham,?Gaiff y gwin a'r bara cann;?Hi gaiff 'falau per o'r berllan,?Ac yfed gwin o'r llester arian.
LIX. MERCH EI THAD.
Morfudd fach, merch ei thad,?Gaiff y wialen fedw'u rhad;?Caiff ei rhwymo wrth bost y gwely?Caiff ei chwipio bore yfory.
LX. COLLED.
Whic a whiw!?Aeth y barcud a'r ciw;?Os na feindwch chwi ato,?Fe aiff ag un eto.
LXI. ANODD COELIO.
Mae gen i hen iar dwrci,?A mil o gywion dani;?Pob un o rheiny yn gymaint ag ych,--
Ond celwydd gwych yw