Yr Hwiangerddi | Page 4

hynny?
LXII. DODWY DA.
Mae gen i iar a cheiliog?A brynnais i ar ddydd Iau;?Mae'r iar yn dodwy wy bob dydd,
A'r ceiliog yn dodwy dau.
LXIII. BYW DETHEU.
Mae gen i iar a cheiliog,
A hwch a mochyn tew;?Rhwng y wraig a finne,
'R ym ni'n eig wneyd hi'n lew.
LXIV. DA.
Mae gen i ebol melyn
A merlen newydd spon,?A thair o wartheg blithion
Yn pori ar y fron;?Mae gen i iar a cheiliog,
Mi cefais er dydd Iau,?Mae'r iar yn dodwy wy bob dydd
A'r ceiliog yn dodwy dau.
LXV. Go-Go-Go!
Shoni Brica Moni
Yn berchen buwch a llo;?A gafar fach, a mochyn,
A cheiliog, go-go-go!
LXVI. CYNFFON.
Mi welais nyth pioden,?Fry, fry, ar ben y goeden,--
A'i chynffon hi mas.
LXVII. TAITH DAU.
Dafi bach a minne,
Yn mynd i Aberdar,?Dafi'n mofyn ceiliog,
A minne'n 'mofyn giar.
LXVIII. YSGWRS.
"Wel," meddai Wil wrth y wal,?Wedodd y wal ddim wrth Wil.
LXIX. HOFF BETHAU.
Mae'n dda gan hen wr uwd a lla'th
Mae'n dda gan gath lygoden;?Mae'n dda gan 'radwr flaen ar swch,
Mae'n dda gan hwch y fesen.
LXX. CLOC.
Mae gen i, ac mae gen lawer,?Gloc ar y mur i gadw amser;?Mae gan Moses, Pant y Meusydd,?Gloc ar y mur i gadw'r tywydd.
LXXI. DWY FRESYCHEN.
Mi welais ddwy gabetsen,?Yn uwch na chlochdy Llunden;?A deunaw gwr yn hollti 'rhain,?A phedair cainc ar hugain.
LXXII. TOI A GWAU.
Mi welais i beth na welodd pawb,--
Y cwd a'r blawd yn cerdded;?Y fran yn toi ar ben y ty,
A'r malwod yn gwau melfed.
LXXIII. MALWOD A MILGWN.
Mi welais innau falwen goch,
A dwy gloch wrth ei chlustiau;?A dau faen melin ar ei chefn,
Yn curo'r milgwn gorau.
LXXIV. GWENNOL FEDRUS.
Do, mi welais innau wennol,?Ar y traeth yn gosod pedol;?Ac yn curo hoel mewn diwrnod,--?Dyna un o'r saith rhyfeddod.
LXXV. LLYNCU DEWR.
Mi weles beth na welodd pawb,--
Y cwd a'r blawd yn cerdded,?Y fran yn toi ar ben y ty,
A'r gwr mor hy a hedeg;?A hogyn bach, dim mwy na mi,
Yn Ilyncu tri dyniawed.
LXXVI., LXXVII. Y DDAFAD YN Y BALA.
'Roedd gen i ddafad gorniog,
Ac arni bwys o wlan,?Yn pori ar lan yr afon
Ymysg y cerrig man;?Fe aeth yr hwsmon heibio,
Hanosodd arni gi;?Ni welais i byth mo'm dafad,
Ys gwn i a welsoch chwi?
Mi gwelais hi yn y Bala,
Newydd werthu ei gwlan,?Yn eistedd yn ei chadair,
O flaen tanllwyth mawr o dan;?A'i phibell a'i thybaco,
Yn smocio'n abal ffri,?A dyna lle mae y ddafad,--
Gwd morning, Jon, how di!
LXXVIII. IAR Y PENMAEN MAWR.
'Roedd gen i iar yn gorri,
Ar ben y Penmaen Mawr,?Mi eis i droed y Wyddfa
I alw arni i lawr;?Mi hedodd ac mi hedodd,
A'i chywion gyda hi,?I ganol tir y Werddon,--
Good morning, John! How di?
LXXIX. I BLE?
Troi a throsi, troi i ble??I Abergele i yfed te.
LXXX. MORIO.
Fuost ti erioed yn morio??"Do, mewn padell ffrio;?Chwythodd y gwynt fi i Eil o Man,?A dyna lle bum i'n crio."
LXXXI. LLONG FY NGHARIAD.
Dacw long yn hwylio'n hwylus,?Heibio'r trwyn, ac at yr ynys;?Os fy nghariad i sydd ynddi,?Hwyliau sidan glas sydd arni.
LXXXII. CWCH BACH.
Cwch bach ar y mor,
A phedwar dyn yn rhwyfo;?A Shami pwdwr wrth y llyw
Yn gwaeddi,--"Dyn a'n helpo."
LXXXIII. GLAN Y MOR.
Mae gen i dy bach del,?O dy bach del, O dy bach del,
A'r gwynt i'r drws bob amser;?Agorwch dipyn o gil y ddor,?O gil y ddor, o gil y ddor,
Cewch weld y mor a'r llongau.
LXXXIV. DWR Y MOR.
Ioan bach a finnau
Yn mynd i ddwr y mor;?Ioan yn codi 'i goesau,
A dweyd fod dwr yn oer.
LXXXV. TRI.
Tri graienyn, tri maen melin,?Tair llong ar for, tri mor, tri mynydd;?A'r tri aderyn a'r traed arian,?Yn tiwnio ymysg y twyni man.
LXXXVI. WEDI DIGIO.
Mae fy nghariad wedi digio,?Nis gwn yn wir pa beth ddaeth iddo;?Pan ddaw'r gwibed bach a chywion,?Gyrraf gyw i godi ei galon.
LXXXVII. CARN FADRYN.
Mi af oddiyma i ben Carn Fadryn,?Er mwyn cael gweled eglwys Nefyn;?O ddeutu hon mae'r plant yn chware,?Lle dymunwn fy mod inne.
LXXXVIII. SIGLO'R CRYD.
Siglo'r cryd a'm troed wrth bobi,?Siglo'r cryd a'm troed wrth olchi;?Siglo'r cryd ymhob hysywaeth,?Siglo'r cryd sy raid i famaeth.
LXXXIX. Y LLEUAD.
Mae nhw'n dwedyd yn Llanrhaiad,?Mai rhyw deiliwr wnaeth y lleuad;?A'r rheswm am fod goleu drwyddo,?Ei fod heb orffen cael ei bwytho.
LXL. COES UN DDEL. {39}
Coes un ddel, ac hosan ddu,?Fel a'r fel, fel a'r fu;?Fel a'r fu, fel a'r fel,?Ac hosan ddu coes un ddel.
LXLI. Y BRYN A'R AFON.
Y Bryn,--"Igam Ogam, ble'r ei di?"?Yr Afon,--"Moel dy ben, nis gwaeth i ti."?Y Bryn,--"Mi dyf gwallt ar fy mhen i
Cyn unioni'th arrau ceimion di."
LXLII. DECHREU CANU.
Pan es i gynta i garu,
O gwmpas tri o'r gloch,?Mi gurais wrth y ffenestr,
Lle'r oedd yr hogen goch.
LXLIII. SIGLO.
Tri pheth sy'n hawdd eu siglo,--?Llong ar for pan fydd hi'n nofio,?Llidiart newydd ar glawdd helyg,?A march dan gyfrwy merch fonheddig.
LXLIV. ARFER PENLLYN.
Dyma arfer pobl Penllyn,--?Canu a dawnsic hefo'r delyn,?Dod yn ol wrth oleu'r lleuad,?Dwyn y llwdn llwyd yn lladrad.
LXLV. DILLAD NEWYDD.
Caf finnau ddillad newydd
O hyn i tua'r Pasg,?Mi daflaf rhain i'r potiwr,
Fydd hynny fawr o dasg;?Caf wedyn fynd i'r pentre,
Fel sowldiwr bach yn smart,?A phrynnaf wn a chledde,
I ladd 'rhen Fonipart.
LXLVI. LLE RHYFEDD.
Eglwys fach Pencarreg,
Ar ben y ddraenen wen;?A chlochdy mawr Llanbydder
Yn Nheifi dros ei ben.
LXLVII. SEL WIL Y PANT.
Pan oedd y